Дуня сәһийә тәшкилати екологийилик булғиниш мәсилиси һәққидә дуняни агаһландурди


2005.12.13

Дуня сәһийә тәшкилатиниң җүмә күни елан қилған доклатида, йәр шари икологийилик муһитниң булғиниши билән бир вақитта, түрлүк кесәлликләрниң пәйда болуп, кишиләрниң саламәтликигә зор тәһдит елип келиватқанлиқи оттуриға қоюлған шундақла қуш зукуми, сарс қатарлиқ йеңи түрдики кесәлликләрниму дәл мушу екологийилик муһитниң булғиниши түпәйлидин келип чиққан болуши мумкинлики әскәртилгән. Мәзкур доклатта йәнә хитайда пәйда болған сарс кесилиниң әйни вақитта явайи һайван гөшини йейиш арқилиқ адәмгә юққанлиқи пәрз қилинған. Гуаңҗу биринчи дохтурхана нәпәс бөлүми дохтури сиң җүн "тәтқиқат нәтиҗилиригә асасланғанда, хитайдики сарс кесили сесиқ қозандин тарқалған болуши мумкин" дәп билдүргән.

Қуш зукими билән юқумланғанларниң көпи йезидин кәлгән

Дуня сәһийә тәшкилатиниң доклатида көрситилишичә, һазир дуня буйичә өй қушлирини беқиш базарлишип кәткән. Бир қисим чоң тоху фермилириниң мәвҗут болуп туруши шундақла көплигән деһқанларниң тоху фермиси әтрапида яшаватқанлиқи қуш зукуминиң тарқилиш еһтималини техиму күчәйткән.

Гуаңҗу биринчи дохтурхана нәпәс бөлүми дохтури сиң җүнниң ейтишичә, хитайдики қуш зукуми билән юқумланғучиларниң кесәл тарихиға қариғанда, бимарларниң һәммиси дегидәк йезидин кәлгәнләр болуп улар кесәл тоху билән бивастә алақиси болған. Буни аз дәп, бир қисим йеза яки чәт районлардики деһқанларда кесәл болуп қалған һәтта өлгән тохуни союп йәйдиған адәт бар икән.

Дуня сәһийә тәшкилатиниң йеқинда елан қилған бу доклатида йәнә түрлүк кесәлликләрниң пәйда болуши пәқәт явайи һайван яки өй қушлиридинла әмәс, бәлки булғанған су биләнму интайин мунасивәтлик икәнлики тәкитлинип, һазир дуняда һәр йили 3 милйондин артуқ кишиниң булғанған суни истимал қилғанлиқтин, түрлүк кесәлликләргә гириптар болуп һаятидин айриливатқанлиқини мәлум қилған.

Хитайда суниң булғиниши еғир

Хитайдики муһитни асраш паалийәтчиси яң шиңниң билдүрүшичә, хитайдики көплигән дәря ‏- еқинларниң һәммиси дегидәк булғанған болуп, 300 милйон адәм ичимлик судин бәһриман болалмай кәлгән.

яңшиңниң мәлум қилишичә, һазир хитайда ичимлик су һәммила җайда интайин еғир дәриҗидә булғанған болуп, пәқәт чаң җяң дәрясиниң өзидила булғанған суниң миқдари 200 милярд тоннидин ешип кәткән шуниң билән паскина суни истимал қилғучилар арисида, түрлүк кесәлликләргә гирип болғучилар саниму барғансери көпәйгән.

Хитай агентлиқиниң үрүмчидин бәргән хәвиридин мәлум болушичә, йеқинқи йиллардин буян, уйғур елидики дәря - еқинларму зор дәриҗидә булғанған болуп, 5 милйонға йеқин киши та бүгүнгә қәдәр дезинфиксийә қилинмиған суни истималқилишқа мәҗбур болған һәмдә буларниң көп сандикиси деһқанлар икән.

Радиомизниң зияритини қобул қилған ақсудики бир деһқан өзи туриватқан йезидики 70% деһқанниң та бүгүнгә қәдәр йәнила көл сүйи ичип келиватқанлиқини мәлум қилған.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.