Xitay we yaponiye wuyining tokyo ziyaritini baldur axirlashturghanliqi mesiliside bir- birini eyiblidi

Xitay mu'awin bash ministiri wuyi yaponiye iqtisadiy organlar birleshmisi re'isi xiroshi okuda ependi bilen. AFP

Yaponiyini ziyaret qilghan xitayning mu'awin bash ministiri wuyi eslide düshenbe küni yaponiye bash ministiri koyzomi bilen uchriship, seyshenbe küni xitaygha qaytatti. Biraq xitay hökümiti uning koyzomi bilen bolidighan söhbitini tuyuqsiz bikar qilip, uni pilandin bir kün burun xitaygha qayturup keldi.

Yasukuni buzrukgahini ziyaret qilish mesilisi

Xitay tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisi kungchüen, xitay hökümitining bundaq qilishigha, yaponiye bash ministiri koyzomining yéqinda " yasukuni buzrukgahi" ni ziyaret qilish mesiliside otturigha qoyghan köz- qarashlirining seweb bolghanliqini bildürdi.

Kungchü'enning muxbirlarni kütüwélish yighinida bildürüshiche, xitay hökümiti koyzomining yaponiye urushlirida ölgenlerni qoyidighan " yasukuni buzrukgahi"ni yene ziyaret qilishni pilanlighanliqidin intayin narazi bolghan. Chünki mezkur qebristanliqqa qoyulghanlar ichide xitayda urush " jinayetliri" ni sadir qilghanlarmu bar iken.

Kung chü'en sözide: " wuyining ziyariti jeryanida, yaponiye rehbiri yasukuni buzrukgahini ziyaret qilish mesiliside, xitay- yaponiye munasiwetliri üchün paydisiz sözlerni qildi. Biz buningdin intayin bi'aram bolduq" dédi.

Xitayning mu'awin bash ministiri wuyi 17 - may küni yaponiyige qilghan ziyaritini bashlighan idi. Buningdin üch kün kéyin, yaponiye bash ministiri koyzomi özining shexsiy étiqadi sewebidin "yasukuni buzrukgahi" ni tawap qilip kéliwatqanliqini, bu mesilidiki meydanidin yanmaydighanliqini bildürgen idi.

Koyzomini osal ehwalgha chüshürmekchi

Amérika wiskansin uniwérsitétining siyaset proféssori wang jyen wéyning bildürüshiche, xitay hökümiti siyasiy jehette öz- ara chüshinish hasil qilishqa közi yetmigendin kéyin, axirqi minutta wuyi bilen koyzomining uchrishishini bikar qilip, koyzomini osal ehwalgha chüshürüp qoymaqchi bolghan.

"Xitay hökümiti eslide koyzomi bilen söhbet ötküzüp, " yasukuni buzrukgahi" ni ziyaret qilish qatarliq bir qatar siyasiy mesililerde ortaq köz- qarash hasil qilishni oylighan. Biraq bundaq éhtimalliqining yoqliqini bayqighandin kéyin, wuyining ziyariti peqet soda munasiwetlirini chöridigen. Koyzomining meydani ching bolghandin kéyin, ikki terep körüshkendin, körüshmigini yaxshiraq" .

Koyzomi: sewebi éniq emes

Emma yaponiye bash ministiri koyzomi, wuyining néme üchün özi bilen bolghan uchrishishini bikar qilghanliqini chüshinelmigenlikini bildürdi. Uning düshenbe küni muxbirlargha bildürüshiche, wuyi bilen bolghan uchrishish xitay hökümitining telipi boyiche orunlashturulghan iken. U yene her qandaq waqitta, xitay rehberliri bilen körüshüshni xalaydighanliqini ipadilidi.

Yaponiye emeldarliri xitayni eyiplidi

Yaponiyining bir qisim emeldarliri bolsa, xitay hökümitining düshenbe künidiki qilmishini diplomatik qa'ide- yosun'gha toghra kelmeydu dep eyiplidi. Yaponiye tashqi ishlar ministiri machimura, xitay hökümitining wuyining ziyaritini tosattin axirlashturghanliqi heqqide, yaponiyige özre éytmighanliqidin ümidsizlen'genlikini bildürdi.

U yene, xitayning yaponiye bash ministiri koyzomigha qilghan bu mu'amilisini, ötken ayda xitayning bir qanche chong sheherliride yüz bergen yaponiyige qarshi namayishlardiki qopalliqlargha oxshatti. Yaponiyining ötken ayda xitay teripidin 2 - dunya urushidiki qilmishliri pedezlen'gen dep qaralghan yéngi tarix derslik kitabini testiqlishi bilen xitayda keng kölemde yapuniyige qarshi namayishlar kötürülgen. Ikki dölet munasiwitimu jiddiyleshken idi.

Xitay hökümiti wuyini chaqirtip kétishidin bir kün burunla, xitay dölet re'isi xujintaw yaponiyini agahlandurup, yaponiye rehberlirining choqum " yasukuni buzrukgahi" ni ziyaret qilmasliqi kéreklikini, bolmisa, ikki dölet munasiwitining weyran bolidighanliqini bildürgen. Emma yaponiye hökümiti bolsa,yapon rehberlirining " yasukuni buzrukgahi"ni ziyaret qilishini özlirining shexsy pa'aliyiti dep körsetmekte.

Wuyi mongghuliyini ziyaret qildi

Bu arida, gherb metbu'atlirining xewiridin melum bolushiche, "dölet ichidiki jiddiy wezipe" ni bir terep qilish nami bilen yaponiyidin chaqirtip kétilgen xitay mu'awin bash ministiri wuyi, seyshenbe küni mongghuliyige ziyaretke barghan. (Arzu)