Уйғур елидә дин тарқитиш паалийити шуғулланған икки карханиниң тиҗарәт кинишкиси әткәс қилинди

• Мухбиримиз әркинниң бу һәқтики толуқ мәлумати
• Download story audio

Хитай даирилири уйғур елидә бағвәнчилик игилики билән шуғуллинидиған икки карханиниң тиҗарәт кинишкисини бикар қилип, кархана игилирини қанунсиз һалда христан дини тарқитиш паалийити билән шуғулланған шундақла башқиларни қанунсиз йоллар билән дин өзгәртишкә дәвәт қилди, дәп әйиблиди . Бир америка пуқрасиниң визиси әткәс қилинди.

Вәқәгә йәрлик диний ишлар идариси арилашқан

Хитай даирилири тәрипидин уйғур яшлирини христан диниға киришкә дәвәт қилип, тиҗарәт кәспигә уйғун болмиған һәрикәтләр билән шуғулланди вә кишиләрни қанунсиз дин өзгәртишкә дәвәт қилди, дәп әйибләнгән бу ширкәтләрниң бири, уйғур елиниң хотән вә қәшқәр вилайәтлиридә бағвәнчилик кәспи билән шуғуллинидиған шинҗаң тинч окян йеза игилик мәһсулатлар тәрәққият ширкити, дегән кархана болуп, мәзкур ширкәтниң лоп вә йеңисар наһийилиридә бағвәнчилик мәйданлири бар иди.

Мәркизи америкиниң тексас штатидики җуңго ярдәм җәмийити чаршәнбә күни елан қилған бу һәқтики баянатида, уйғур или даирилириниң өткән ай бу ширкәтләрни диний материяллар тарқитиш, мусулманларни дин өзгәртишкә дәвәт қилиш вә "диний саһәдә сиңип кириш" билән әйибләп, тиҗарәт кинишкисини әткәс қилғанлиқини билдүрди.

Уйғур аптоном райони сода санаәт башқуруш идарисиниң "шинҗаң тинч окян йеза игилик мәһсулатлар тәрәққият ширкити"ниң тиҗарәт кинишкисини әткәс қилиш тоғрисидики уқтурушида көрситилишичә, хотән шәһәрлик диний ишлар идариси мәзкур ширкәтниң паалийитини тәкшүрүп, бу ширкәтниң уйғур яшлирини христан диниға дәвәт қиливатқанлиқини вә буниң дөләт бихәтәрлики, иҗтимаий һәм сиясий муқимлиққа җиддий тәһдит елип келидиғанлиқини илгири сүргән.

Бу ширкәтниң лоп бағвәнчилик мәйданидики вәкили, ширкәтниң тиҗарәт кинишкиси әткәс қилинғанлиқини етирап қилди. У, радиомиз мухбириниң бу һәқтики зияритини қобул қилғанда мундақ дәйду, "мән мушундақ бир уқтуруш барлиқини билсәмму, лекин тәпсилий әһвалини билмәймән. Мән буни аңлиған, лекин уқтуруш техи йолға қоюлмиди. Бу уқтурушниң бизгә тәсир көрситидиғанлиқи чоқум . Бағвәнчилик мәйданидики хизмәтчиләр наһайити биарам болуп, хизмитини яхши ишлийәлмәйватиду."

Ширкәт хадими дин тарқатқанлиқини инкар қилди

" Шинҗаң тинч окян йеза игилик мәһсулатлар тәрәққият ширкити"ниң мәркизи үрүмчидә болуп, бу ширкәт хотәнниң лоп наһийиси нава йезиси вә қәшқәрниң йеңисар наһийиси топулуқ йезисида бағвәнчилик мәйдани ачқан. юқиридики аялниң әскәртишичә, ширкәтниң нава йезисидики бағвәнчилик мәйданида ишләйдиған ишчи - хизмәтчиләр йәрлик уйғурларни асас қилидикән.

Сода санаәт идарисиниң 20 ‏- сентәбирдә чүшүргән бу һәқтики уқтурушида "силәр ширкәт намидин уйғур яшлириға қанунсиз христан тәблиғи елип берип,христан тәшвиқат материяллирини йөткидиңлар, тарқаттиңлар вә бастиңлар. Хотән шәһәрлик диний ишлар идариси, ширкитиңларниң хотән районидики қанунсиз паалийити вә сиңип кириш һәрикити қанунларға вә җуңгониң мунасивәтлик бәлгилимилиригә еғир хилаплиқ қилған, дәп қаримақта " дәп әйиблигән. Лекин мәзкур ширкәтниң нава бағвәнчилик мәйданидики вәкили ширкәтниң дин тарқатқанлиқини рәт қилип, "бундақ иш мәвҗүт әмәс. Биз адәттикидәк ишқа чиқип, иштин чүшүп нормал хизмәт қилимиз. Биз йеза игилик билән шуғуллинидиған бағвәнчилик мәйдани. Һәр күни иш билән алдираш өтимиз. Бундақ иш һәргиз йүз берип баққан әмәс " дәйду.

Чегридин қоғлап чиқирилған америка пуқраси ким ?

Мәркизи тексастики җуңго ярдәм җәмийити, хитайда диний ярдәм паалийити билән шуғуллинидиған вә уйғур елидә актип паалийәт елип бериватқан христан мисйонир тәшкилатларниң биридур.

Мәзкур җәмийәт, вәқә билән мунасивәтлик бир америка пуқрасиниң чегридин қоғлап чиқирилғанлиқини билдүргән болсиму, бу америкилиқниң кимликини тилға алмиди. Лекин уйғур или даирилириниң америка пуқрасини чегридин қоғлап чиқириш һәққидики уқтурушида бу кишини "ислам яки лама диниға етиқад қилидиған милләтләрниң динини өзгәртишкә яки чегра район хәлқиниң динини өзгәртишкә урунмаслиқи керәк иди" дәп әйиблигән.

Мисйонирлар немә үчүн уйғур елигә қизиқиду ?

Америка милваки университетиниң хәлқара мунасивәтләр доктор кандидати қилич қанат, мисйонирларниң уйғур илидики диний паалийити һәққидә тохтилип, буниң сәвәблирини чүшәндүрди. Уйғур или йеқинқи йиллардин бери хитайда дин тарқитидиған чәтәллик мисйонирларниң паалийәт нишани болуп қалмақта.

Хәвәрләргә қариғанда хитай һөкүмити йеқинқи 6 ай ичидә чегридин қоғлап чиқарған уйғур елидә дин тарқатқучи чәтәллик мисйонирниң сани 50 кә йетидикән. Бу қетим шинҗаң тинч окян йеза игилик мәһсулатлар тәрәққият ширкити билән биргә тиҗарәт кинишкиси әткәс қилинған йәнә бир ширкәт, қәшқәрдики җя ерхав йемәкликләр ширкити болуп, бу карханиниң игиси христан диниға киргән алимҗан һимит исимлик уйғур яш иди. Қәшқәр шәһәрлик диний ишлар идариси, а. Һимитниң тиҗарәт кинишкисини охшашла "мусулман уйғурлар арисида қанунсиз дин тарқитип, дөләт бихәтәрлики вә иҗтимаий - сиясий муқимлиққа тәһдит селиш түпәйли" әткәс қилған. (Әркин)