Xitay hökümiti ereb birleshme xelipiliki bilen jinayi ishlar toghrisida kélishim imzalidi

• Muxbirimiz ömerjan toxtining bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

2007- Yili 27- may küni ereb birleshme xelipilikining paytexti ebu dabi shehiride, xitay xelq jumhuriyiti bilen ereb birleshme xelipiliki otturisida jinayi mesililer toghriliq ikki terep qanun kélishimi imzalandi.

Ereb birleshme xelipiliki xitay bilen 3 kélishim ornatqan

Ereb birleshme xelipilikining dubey shehiride chiqidighan "künlük xewerler" gézitining xewer qilishiche: kélishimge xitay xelq jumhuriyiti teripidin xitay tashqi ishlar ministirliqining qanun ishliri mes'uli yang yöchyen, ereb birleshme xelipiliki teripidin edliye ministirliqining wekili abduréhim iwezler riyasetchilik qildi.

Mezkur gézitning xewirige köre, abduréhim iwez kélishimdin kéyinki bayanatida mundaq dédi:" dölitimiz xitay xelq jumhuriyiti bilen ikki dölet otturisida jinayi mesililer heqqide qanun tereptin hemkarlishishqa ittipaqlashti. Melumki, bu dölitimiz bilen xitay xelq jumhuriyiti otturisida imzalan'ghan üchinchi chong kélishimdur. Mundin burun ikki dölet otturisida ikki chong kélishim imzalan'ghan idi. Ularning birinchisi, jinayetchilerni tapshurush toghriliq, ikkinchisi soda ishlirida hemkarlishish toghriliq idi."

"Ereb birleshme xelipilikide ishleydighan xitay sani 100 minggha yetti"

Abduréhim iwez yene mundaq dédi: ereb birleshme xelipiliki xitayning mallirini import qilishta ottura sherqtiki birinchi chong dölettur. Bu ereb qoltuqigha jaylashqan döletlerge kelgen xitay mallirining yüzde atmish pirsentini teshkil qilidu. Ötken töt yildin biri xitay dubeyge mal ékisport qilishta yaponning ornini aldi. Xitay döliti yawropa we asiya döletlirige yötkeydighan barliq mallirini peqet dubey arqiliq yötkeydu. Hazir hazir ereb birleshme xelipilikide ishleydighan xitay wetendashlirining sani yüz minggha yetti. "

2007- Yili 28- may küni ereb birleshme xelipilikining dölet téléwizorigha bayanat bergen obzorchi muhemmed sami ependi mundaq dep sözlidi:" ereb birleshme xelipilikige xitay xelq jumhuriyitidin kélidighanlar xitayning oxshashmighan ölke we sheherliridin kélidu. Ularning asasliqi 30 yashning astidiki xitay yashliri bolup, ular az waqit ichide köp pul tépish, yaxshi hayat kechürüsh niyiti bilen kelgen muhajirlardur. Hazir ereb birleshme xelipilikide xitay xelq jumhuriyitining bir mingdin köprek soda shirkiti ishlimekte. Ikki dölet otturisidiki soda kölimi 2006- yili 14 milyard 206 milyon'gha yetken idi. Hazir uningdinmu ashmaqta. "

U yene mundaq dédi: "xitay xelq jumhuriyiti bilen ereb birleshme xelipiliki otturisida diplomatiye alaqisi baghlan'ghan yigirme yildin köprek waqit ichide xitay döliti intayin chong iqtisadiy netijilerni qolgha keltürgen boldi. Buningdin tashqiri ereb birleshme xelipiliki teweside ishleydighan yüz mingdin köprek xitay muhajirlirining yüzde atmish pirsenti dubeyde ishleydu. Ular binakarliq, sodigerlik, déngiz arqiliq mal toshush qatarliq ishlar bilen shughullanmaqta. Xitaylarning ereb birleshme xelipilikidek kichik bir döletke bundaq keng kölemlik aqqun qilishi kishini endishige salmay qalmaydu. Hazir xitaylar bu memlikette hindilar bilen filippinliklerdin qalsa köp sanliqni igileydighan bolup qaldi."

Ereb birleshme xelipilikide chiqidighan"ereb qoltuqi döletliri xewerliri"gézitining 28- may sanida élan qilin'ghan bir maqalide éytilishiche, xitay xelq jumhuriyitining ereb birleshme xelipiliki bilen bolghan diplomatiye alaqisi 1984- yili bashlan'ghan bolup, 1985- yili ikki dölet otturisida iqtisad we pen - téxnika ishlirida hemkarlishish heqqide tunji kélishim imzalan'ghan iken.

Shundin béri ikki dölet otturisida köpligen kélishim we ittipaqlar tüzülüp kelgen. Bularning meshhurliri 1993- yili qurulghan iqtisadiy hemkarliq komitéti bilen 1990- yili imzalan'ghan awi'atsiye kélishimidur. 2005- Yilidin étibaren xitay xelq jumhuriyiti ereb birleshme xelipilikidin néfit sétiwélishni bashlighan. (Ömerjan toxti)