" Amérika hökümiti xitay shirketlirige ilghar üskünilerni sétishni toxtitishi kérek"


2008.01.03

Wiskonsin yadro qorallirini cheklesh teshkilati peyshenbe küni " biz xitaygha ishinelemduq? " namliq 22 betlik bir doklat élan qilip, amérika hökümitining shexsiy xitay shirketlirige herbiyde ishlitish mumkinchiliki bolghan ilghar üskünilerni sétip bérish programmisining amérika bixeterlikige tehdit ikenlikini körsitip, bu programmini toxtitish kéreklikini otturigha qoydi.

" Xitay bu shirketliri amérika hökümitining jazasigha uchrighan shirketler"

Amérika soda ministirliqi, 2007- yili öktebirning otturilirida herbiy sahede ishlitilishke bolidighan téxnikiliq mehsulatlarni xitaygha sétip bérishke qaritilghan cheklimini tunji qétim yumshatqan we xitayning besh éksport shirkitini bixeter tizimliki ichige kirgüzüp, ulardin mal éksport guwahnamisi telep qilmasliqni otturigha qoyghan bolup, doklatta körsitilishiche, amérika soda ministirliqi yolgha qoyghan bu xil programma, xitay shirketlirining amérika mehsulatliri bilen xitayning öz armiyisini kücheytishige yardem qilsa, yene bir jehettin xitay shirketlirining bundaq téxnikilarni iran we süriyige ötküzüp bérish xetirini hasil qilidiken.

Bu doklatta körsitilishiche yene, hazirghiche amérika tereptin élip barghan bixeterlik tekshürüshidin ötken 5 xitay shirkitining ichidiki ikki shirket omumiy tekshürüsh ölchimining 45 pirsentidinmu ötelmeydighan bolup, bu shirketler xitayning herbiy sana'itige qoyuq arilashqan we ilgiri qoral - yaraq kéngeymichilik ishliri we namuwapiq éksport qilish ishlirigha arilashti dep bahalan'ghanliqi üchün amérika hökümitining jazasigha uchrighan shirketler iken.

Doklatta ashkarilinishiche, shangxey xu'axung éléktronluq mehsulatlar shirkiti, amérikidin herbiy sana'etke alaqidar mehsulatlarni xitaygha import qilidighan besh shirketning birsi we xitay éléktronluq mehsulat guruhi chembirikige tewe shirket bolup, bu shirket xitay hökümitining shérik igidarchiliqidiki herbiy eslihe we awam xelqning turmushida ishlitidighan éléktronluq mehsulatni ishlepchiqiridiken.

Bo'én shirkiti xitayning herbiy sana'et shirkitining 40 pirsent pay chékige ige

Shangxey xu'axung éléktronluq mehsulatlar shirkitining namini ashkarilashni xalimighan bir xadimi birleshme agéntliqigha öz shirkitining herbiy sahesi bilen peqet alaqe qilmaydighanliqini tekitlep: " bizning xéridar tallash ishlirimiz bek qattiq. Biz herbiy terep bilen soda qalmaymiz" dégen we yene öz shirkitining iran we suriye bilen soda alaqisi qilish mumkinchiliki yoq ikenlikini qoshumche qilghan.

Doklatqa asaslan'ghanda, yadro oq béshi élip yürüsh iqtidarigha ige herbiy bombardimanchi ayropilanlarni we xitayning 90 pirsent herbiy awi'atsiye üskünilirini ishlepchiqiridighan dölet igidarchiliqidiki herbiy sana'et shirkiti, amérikining ayropilan yasash shirkiti bo'én we ré'aktip ayropilanlarda ishlitilidighan karbonluq tala ishlepchiqiridighan xéksil shirkitining teng igidarchiliqida iken.

Emma bo'én shirkitining béyjingda turushluq bayanatchisi birleshme agéntliqigha, bo'én shirkiti xitayning bu shirkitining 40 pirsent pay chékige ige bolup, éksport we import qilishta amérika dölet mejlisning belgilimilirige hörmet qilidighanliqini bildürgen.

Bezi amérika hökümet xadimliri: " amérika éksport nisbitini ilgiri sürüshte héchqanche rol oyniyalmaydu"

Amérika soda ministirliqi özi yolgha qoyghan bu programmining peqet ishlemchilik xitay shirketlirining, éléktronluq mehsulat, yérim ötküzgüch we bezi ximiyilik buyumlarni éksport qilishigha asanliq yaritish üchün yürgüzülgenlikini tekitlimekte.

Birleshme agéntliqida körsitilishiche, xitayning qoral-yaraq sodigerlirige xitayning herbiy tereqqiyatini ilgiri sürüshige yardimi tégidighan bu xildiki herbiy téxnikilarni sétip bérish ret qiliniwatqan bir peytte, emma amérika soda ministirliki xadimliri, xitaydin kelgen shexsi sodigerlerning bu xildiki téxnikilarni amérikidin import qilishi amérika éksport nisbitini ilgiri sürüshte ijabiy rol oynaydighanliqini bildürgen.

Amérika qoshma shtatliri herbiy saheside ishlitidighan ayropilan matori, yéteklesh sistémisi, lazér nur téxnikisi we éléktronluq alaqide ishlitidighan üskünilerni xitaygha sétip bérishke qattiq chek qoyghan bolup, emma xitay terep amérika da'irilirige bu xil cheklimini élip tashlash teklipini bérip, shundaq bolghanda xitay ‏- amérika soda alaqisida meydan'gha kelgen qizil reqemni azaytishqa paydisi tégidighanliqini körsetken idi.

Emma, bezi amérika hökümet xadimlirining bildürüshiche, ilghar üsküniler éksportining, xitay- amérika soda éksportida meydan'gha kelgen qizil reqemni kémeytishke körsitidighan tesiri anche chong emes iken. (Jüme)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.