Әнвәрҗан муһәммәд хуҗинтавни қарши алғили чиққанлиқини инкар қилди


2007.11.20

19 ‏- Ноябир күни, америка уйғур бирләшмисиниң тор бетидә, америкида оқуватқан уйғур доктур әнвәрҗан муһәммәтниң, бу йил 4 - айда, хуҗинтавни күтүвелиш үчүн бәш юлтузлуқ қизил байрақни көтүрүп айродромға чиққанлиқи һәққидә хәвәр берилди. Хәвәр вәтән ичидики чоғлан тор бетидин елинған. Мәзкур хәвәр вәтән сиртидики болупму америкидики уйғур җамаити арисида күчлүк ғулғула пәйда қилди.

Әнвәрҗан: " мән хуҗинтавни көрүп бақмидим"

Биз бу һәқтә әнвәрҗан муһәммәтниң өзи билән көрүштуқ, әнвәрҗан өзиниң бүгүнгә қәдәр һечқандақ бир сиясий паалийәткә иштирак қилмиғанлиқини, өзини бир илим адими дәп қарайдиғанлиқини, хәлқи үчүн илим йоли арқилиқ хизмәт қилиш мәқсити барлиқини, хитайға қарши туридиған һәм қоллайдиған паалийәтләргә қатнашмиғанлиқини шуниңдәк бундақ ишлар үчүн һәм қизиқиши йоқлуқи, һәм вақти йоқлуқини ипадилиди.

Соал: сиз растинла, хуҗинтавни күтивелиш үчүн айрудурумға чиқтиңизму?

Җавап: яқ. Мән хуҗинтавни көрүп бақмидим.

Соал: хәвәрдә сизни коломбийә университетиниң оқуғучиси дәпту, бу растму?

Җавап: яқ. Мән коломбийә унверситетиғиму берип бақмидим.

Соал: хәвәрдә дейилгән әнвәрҗан сизму әмәсму?

Җавап: мән шу, бирақ мухбир билгининиму, билмигининиму йезипту.

" Уйғур зиялийлири уйғур җәмийитиниң көзи, қулиқи вә тили"

Уйғур хәлқи җәмийәтни чүшиништә, өз мәсилилирини бир тәрәп қилишта уйғур зиялийлириниң сөз -һәрикәтлирини өзигә әйнәк сүпитидә пайдилиниду; ундақта, хитай ахбаратиниң, әнвәрҗан һәққидә, ялған учур бериши немидин дерәк бериду? бу һәқтә биз,канадада яшаватқан уйғур зиялийси, шундақла ахбарат саһәсидә, 10 йилдин артуқ хизмәт қилған гүлшән абдуқадир ханимниң пикрини алдуқ.

Гүлшән ханим, хитайниң сахта тәшвиқатиниң, уйғур районини контрол қилиштики ваз кечилмәй келиватқан бир чарә икәнликини билдүрүп мундақ деди: "алди билән, бу хәвәрниң ялған болуп чиққинидин сөйүндүм. Әгәр америкида оқуватқан бир доктур, уйғурларни бастуруватқан бир дөләтниң башлиқиниң алдиға кутүвалғили чиққан болса, бу наһайити ечинишлиқ бир иш болатти. Тәхмин қилғинимдәк, бу сахта хәвәр болуп чиқти. Бу йеңи әһвал әмәс. Уйғур миллитиниң зеһнини қаймуқтуруш үчүн йиллардин бери қоллинип келиватқан бир усул."

Гүлшән ханимниң қаришичә, илим әһлиниң әң әқәллий әхлақ өлчими, алди билән һәқиқәткә һөрмәт қилиш; һәқиқәт билән мәнпәәт арисида иккидин бирини ташлашқа тоғра кәлгәндә һәқиқәт тәрәптә туруш; гүлшән ханимниң билдүришичә йәнә, илим әһли демәк ғеми вә ғайиси аилисидин һалқиған инсан демәктур ; алди билән өз миллити, андин инсанийәт үчүн баш қатуруш һәқиқий уйғур зиялийлириниң һаят мизанидур. Әмма гүлшән ханимниң билдүрүшичә, хитай һөкүмити уйғур зиялийлириниң һаят мизанини бузуш үчүн үчүн һәрикәт қилип кәлмәктә, хитай ахбаратиниң әнивәрҗанниң ху җинтавни кутүвалғили чиқти, дәп сахта хәвәр бериши мана мушу сүйиқәсттин башқа нәрсә әмәс.

Соал: мухбирлиқ һаятиңизда йолуққан мушу хил әһваллар барму?

Җавап: 5 ‏- феврал ғулҗа вәқәсидә, бир түркүм уйғур зиялийлириниң миллий мәнпәәтимизгә, диний етиқатлиримизға қарши сөзлири радио телевизорларда берилди; бу сөзләр мухбир вә дикторларниң еғизидин берилди, кейин, бу сөзләрниң әсли зиялилиримизниң еғизидин чиққан гәпләр әмәс икәнликини билдуқ. Әмәлийәттә,бу зиялилиримизниң иззәт-һөрмитигә қилинған еғир бир һуҗумдур.

"Зиянкәшликигә учраватқанлар сахта хәвәр йезишқа мәҗбурлиниватқан уйғур ахбаратчилиридур "

Гүлшән ханимниң билдүрүшичә, хитайниң сахта ахбарат тәшвиқатиниң зиянкәшликигә учраватқанлар ялғуз тәшвиқ қилинғучилар әмәс, бәлки һәм тәшвиқ қилғучилар, йәни виҗданиға хилап һалда, сахта хәвәр йезишқа мәҗбурлиниватқан уйғур ахбаратчилиридур.

Соал: уйғур ахбаратчилириниму сахта тәшвиқатниң зиянкәшликигә учраватқан тәрәп дәп чүшүнүшкә боламду?

Җавап: әлвәттә, мән әслидә университетниң әдәбият факултетиға қобул қилинған; раст гәпни қилғини болидиған кәсп дәп қарап, ахбаратчилиққа өзгәртивалған; хизмәткә чиққандин кейин, хиялимдикидин тамамән пәрқлиқ бир муһитқа дуч кәлдим. ялған сөзләшкә, һәқсизлиқниң тәшвиқатчиси болушқа мәҗбурландим. Мухбирлиқ қилған 14 йиллиқ һаятимни һаятимдики әң ечинишлиқ басқуч дәп қараймән.

Гүлшән ханимниң юқирида дегәнлиригә, гүлшән ханимниң тәрҗимиһалиниң өзила испат болалайду. Гүлшән ханим, ғулҗа хәлқ радио истансисида мухбир вә тәһрир болуп хизмәт ишлигән, һәқни сөзләш әркинлики боғулғандин кейин, хизмитидин ваз кәчкән вә һиҗрәт йолини таллиған. (Шөһрәт һошур)

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.