Enwerjan muhemmed xujintawni qarshi alghili chiqqanliqini inkar qildi
2007.11.20
19 - Noyabir küni, amérika Uyghur birleshmisining tor bétide, amérikida oquwatqan Uyghur doktur enwerjan muhemmetning, bu yil 4 - ayda, xujintawni kütüwélish üchün besh yultuzluq qizil bayraqni kötürüp ayrodromgha chiqqanliqi heqqide xewer bérildi. Xewer weten ichidiki choghlan tor bétidin élin'ghan. Mezkur xewer weten sirtidiki bolupmu amérikidiki Uyghur jama'iti arisida küchlük ghulghula peyda qildi.
Enwerjan: " men xujintawni körüp baqmidim"
Biz bu heqte enwerjan muhemmetning özi bilen körüshtuq, enwerjan özining bügün'ge qeder héchqandaq bir siyasiy pa'aliyetke ishtirak qilmighanliqini, özini bir ilim adimi dep qaraydighanliqini, xelqi üchün ilim yoli arqiliq xizmet qilish meqsiti barliqini, xitaygha qarshi turidighan hem qollaydighan pa'aliyetlerge qatnashmighanliqini shuningdek bundaq ishlar üchün hem qiziqishi yoqluqi, hem waqti yoqluqini ipadilidi.
So'al: siz rastinla, xujintawni kütiwélish üchün ayrudurumgha chiqtingizmu?
Jawap: yaq. Men xujintawni körüp baqmidim.
So'al: xewerde sizni kolombiye uniwérsitétining oqughuchisi deptu, bu rastmu?
Jawap: yaq. Men kolombiye unwérsitétighimu bérip baqmidim.
So'al: xewerde déyilgen enwerjan sizmu emesmu?
Jawap: men shu, biraq muxbir bilgininimu, bilmigininimu yéziptu.
" Uyghur ziyaliyliri Uyghur jem'iyitining közi, quliqi we tili"
Uyghur xelqi jem'iyetni chüshinishte, öz mesililirini bir terep qilishta Uyghur ziyaliylirining söz -heriketlirini özige eynek süpitide paydilinidu؛ undaqta, xitay axbaratining, enwerjan heqqide, yalghan uchur bérishi némidin dérek béridu? bu heqte biz,kanadada yashawatqan Uyghur ziyaliysi, shundaqla axbarat saheside, 10 yildin artuq xizmet qilghan gülshen abduqadir xanimning pikrini alduq.
Gülshen xanim, xitayning saxta teshwiqatining, Uyghur rayonini kontrol qilishtiki waz kéchilmey kéliwatqan bir chare ikenlikini bildürüp mundaq dédi: "aldi bilen, bu xewerning yalghan bolup chiqqinidin söyündüm. Eger amérikida oquwatqan bir doktur, Uyghurlarni basturuwatqan bir döletning bashliqining aldigha kutüwalghili chiqqan bolsa, bu nahayiti échinishliq bir ish bolatti. Texmin qilghinimdek, bu saxta xewer bolup chiqti. Bu yéngi ehwal emes. Uyghur millitining zéhnini qaymuqturush üchün yillardin béri qollinip kéliwatqan bir usul."
Gülshen xanimning qarishiche, ilim ehlining eng eqelliy exlaq ölchimi, aldi bilen heqiqetke hörmet qilish؛ heqiqet bilen menpe'et arisida ikkidin birini tashlashqa toghra kelgende heqiqet terepte turush؛ gülshen xanimning bildürishiche yene, ilim ehli démek ghémi we ghayisi a'ilisidin halqighan insan démektur ؛ aldi bilen öz milliti, andin insaniyet üchün bash qaturush heqiqiy Uyghur ziyaliylirining hayat mizanidur. Emma gülshen xanimning bildürüshiche, xitay hökümiti Uyghur ziyaliylirining hayat mizanini buzush üchün üchün heriket qilip kelmekte, xitay axbaratining eniwerjanning xu jintawni kutüwalghili chiqti, dep saxta xewer bérishi mana mushu süyiqesttin bashqa nerse emes.
So'al: muxbirliq hayatingizda yoluqqan mushu xil ehwallar barmu?
Jawap: 5 - féwral ghulja weqeside, bir türküm Uyghur ziyaliylirining milliy menpe'etimizge, diniy étiqatlirimizgha qarshi sözliri radi'o téléwizorlarda bérildi؛ bu sözler muxbir we diktorlarning éghizidin bérildi, kéyin, bu sözlerning esli ziyalilirimizning éghizidin chiqqan gepler emes ikenlikini bilduq. Emeliyette,bu ziyalilirimizning izzet-hörmitige qilin'ghan éghir bir hujumdur.
"Ziyankeshlikige uchrawatqanlar saxta xewer yézishqa mejburliniwatqan Uyghur axbaratchiliridur "
Gülshen xanimning bildürüshiche, xitayning saxta axbarat teshwiqatining ziyankeshlikige uchrawatqanlar yalghuz teshwiq qilin'ghuchilar emes, belki hem teshwiq qilghuchilar, yeni wijdanigha xilap halda, saxta xewer yézishqa mejburliniwatqan Uyghur axbaratchiliridur.
So'al: Uyghur axbaratchilirinimu saxta teshwiqatning ziyankeshlikige uchrawatqan terep dep chüshünüshke bolamdu?
Jawap: elwette, men eslide uniwérsitétning edebiyat fakultétigha qobul qilin'ghan؛ rast gepni qilghini bolidighan kesp dep qarap, axbaratchiliqqa özgertiwalghan؛ xizmetke chiqqandin kéyin, xiyalimdikidin tamamen perqliq bir muhitqa duch keldim. Yalghan sözleshke, heqsizliqning teshwiqatchisi bolushqa mejburlandim. Muxbirliq qilghan 14 yilliq hayatimni hayatimdiki eng échinishliq basquch dep qaraymen.
Gülshen xanimning yuqirida dégenlirige, gülshen xanimning terjimihalining özila ispat bolalaydu. Gülshen xanim, ghulja xelq radi'o istansisida muxbir we tehrir bolup xizmet ishligen, heqni sözlesh erkinliki boghulghandin kéyin, xizmitidin waz kechken we hijret yolini tallighan. (Shöhret hoshur)
Munasiwetlik maqalilar
- Xitayda axbarat erkinliki taza boghuluwatqan minutlarda " muxbirlar bayrimi" tebriklendi
- Qarshi élishqa érishiwatqan Uyghur téléwiziyisi
- Chégrisiz muxbirlar teshkilati intérnét mesilisi heqqide xitayni yene bir qétim qattiq eyiblidi
- 3 - May dunya uchur erkinliki küni munasiwiti bilen ...
- Xelq'ara muxbirlarni qoghdash teshkilati xitaydin türmidiki muxbirlarni qoyup bérishni telep qilmaqta
- Xitay 8 yildin buyan dunya boyiche muxbirlarni eng jiq qamighan dölet dep qaralmaqta
- Xitay muxbiri xé chingliyen xitay metbu'atining ichkiy sirini ashkarilidi
- Xelq'ara axbaratchilar ilmiy jem'iyiti xitay hökümitini qattiq eyiblidi
- Muxbirlarni qoghdash komitéti yilliq doklat élan qildi
- "Muxbirlarni teqdirlesh belgilimisi" ning meqsidi néme?
- Xelq'aradiki teshkilatlar axbarat erkinliki mesiliside xitaygha bésim ishletmekte
- Xitay we Uyghur élidiki muxbirlar türlük bésim we ziyankeshlikke uchrimaqta
- Xitay, axbarat erkinlikini yenila qattiq basturmaqta