Xitay malliri süriye bazarlirigha bésip kirip yerlik mallarning bazirini kasat qilmaqta

• Muxbirimiz ömerjan toxtining bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Xitay malliri ereb memliketlirigila emes, belki pütün dunya bazarlirigha bésip kirip, yerlik hünerwenlerning we fabrikatorlarning bazarlirini kasat qilghanliqi seweblik, ularning naraziliqi kündin - kün'ge éship barmaqta iken.

" Xitay bazar" liri türkümlep échilghan

Londonda neshir qilinidighan " ottura sherq" gézitining 2008- yili 12- féwral sanida, süriyilik yazghuchi ibrahim musaning bir maqalisini élan qilghan bolup, mundaq dep yézilghan:" xitaydin kélidighan bahasi erzan, emma süpiti nachar mallar süriye bazarlirigha xuddi kelkündek bésip kirip, her terepke yamrap barmaqta. Süriyining birla demeshiq shehirining her qaysi kochilirida" xitay baziri"dégen nam bilen nurghunlighan bazarlar échilghan bolup, bu bazarlar sheherning kona mehellilirigiche bérip yetken. Yerlik sana'et we qol hüner igilirining baziri intayin zor kasatliqqa yol tutqan. Hetta bezi hünerwenler ish orunlirini taqap qoyup ishsizliqtin öyliride olturushqa mejbur bolsa, xéli meshhur fabrikilar munqerizlikke yüz tutup taqilip qalghan. Mesilen: mundin bir qanche ay ilgiri demeshiq shehiridiki bir toqumichiliq fabrikisining xojayini adil isimlik bir tonushum kelkündek bésip kéliwatqan xitay malliri seweblik özining fabrikisini taqap qoyup, ishchilarni tarqitiwétishke mejbur bolghanliqini éytqan idi. Chünki xitaydin kélidighan süpiti nachar mallar süriyide ishlep chiqirilidighan chidamliq hem jing malning bahasidin üch yaki töt hesse erzan bolghanliqtin xelq erzan'gha qiziqish netijiside, öz wetinide ishlen'gen süpetlik mallarni qoyup, bu erzan mallargha yüzlinip ketken."

Xitaylar hemme nersining saxtisini yasaydu

2008- Yili 13- féwral küni süriyining " sham" téléwiziyiside sözligen bir neper süriyilik ish adimi mundaq dédi: " xitayning süriyige chiqiridighan mal kölimi her qaysi jaylargha chiqiridighan mal kölimige nisbeten 90- yillarda yüzde besh pirsentni teshkil qilghan bolsa, 2006- yilgha kelgende yigirme pirsenttin éship ketken. Xitaylar amérika, yaponiye we bashqa gherb döletliride ishlen'gen her qandaq yaxshi nersining saxtisini kéchikmestin yasap chiqidu we ularni intayin erzan bahada bazargha salidu. Shuning bilen xelq erzanliqini közde tutqan halda bu mallargha qiziqidu. Netijide, yerlik mallarning baziri kasatliqqa yüz tutidu. Bundaq erzan we saxta mallarni alghanlarmu axiri bergen puligha razi bolmay qalidu."

Xitayning süriyige bir yil ichide chiqarghan mal kölimi bir milyart 800 milyon dollargha yetken

Süriyide chiqidighan "pul we bazar uchuri" heptilik zhornilining 2008- yili 7- féwral sanida mundaq dep yézilghan:" xitayliq bir diplomatiye xadimi xitay bilen süriye ikki dölet otturisidiki soda kölimini bayan qilip, 2007- yili xitayning süriyige chiqarghan omumi mal kölimi bir milyart 800 milyon amérika dolliri, emma süriyining xitaygha chiqarghan mal kölimi aran 100 milyon dollarliq ikenlikini bayan qilghan." ( Ömerjan)