Intérnét xakirlirining hujumi xitay bilen gérmaniye arisida yene majira peyda qildi
2007.10.24
Xitay intérnét xakirlirining gérmaniye tor betlirige hujum qilip, hökümet we shirketlerning tor betliridin axbarat oghrilash weqesi gérmaniye - xitay arisida yene sürkilish peyda qildi. Bu mesilidiki sürkilish gérmaniye bixeterlik organliri axbarat oghrilash weqeside xitay dölitining qoli barliqini jakarlap, xitay da'irilirini ashkara eyibligendin kéyin téximu ewj aldi. Xitay terep bolsa gérmaniye da'irilirining pikirini ret qilmaqta.
Gérmaniye asasiy qanun qoghdash idarisi gérmaniyining ichki axbarat orgini bolup, mezkur organning mu'awin bashliqi xeniz élmar rémbérg, aldinqi küni gérmaniye shirketliri we hökümet organlirining tor betlirige qaritilghan kündilik jasusluq hujumlarning hemmiside dégüdek xitay dölitining qoli barliqini ilgiri sürgen. Xeniz élmar rémbérg, gérmaniye metbu'atlirigha élan qilghan bayanatida "bizning qarishimizche, bu intérnét hujumlirining hemmisi xitay dölitining menpe'eti üchün élip bériliwatidu " dep tekitligen. U yene,"bu hujumning jiddiyliki, layihilinish derijisi we gérmaniye hökümet organlirini hem shirketlirini nishan qilghanliqi bu qarishimizning toghriliqini ispatlimaqta " deydu. Bu gérmaniye da'irilirining xitayni intérnét xakirlirining hujumi mesiliside birinchi qétim eyiblishi emes.
Xitayning intérnét urushi gérmaniyini nishan qildi
Gérmaniye metbu'atliri bu yil 8 - aydiki xewerliride, gérmaniye hökümet ministirliqlirining tor béti xaklan'ghanliqini we bu weqelerde xitay herbiy da'irilirining qoli barliqini ilgiri sürgen bolsimu, lékin xitay hökümiti buni ret qilghan idi.
Asasiy qanun qoghdash idarisidiki rémbérg, bérlindiki muxbirlarni kütüwélish yighinida "bezi kishilerning bu ehwalni xitayning intérnét urushi " dep atighanliqini eskertip, bu türdiki hujumlargha qarshi turidighan yéngi uqumgha éhtiyaj tuyuwatqanliqini bildürgen. Lékin u yene, qanun yollar bilen uchur toplaydighan xitay shirketlirini xitayning sana'et jasusluqi bilen shughullinidighan organliridin perqlendürüshke toghra kélidighanliqini eskertken.
Rémbérg mundaq deydu,"xitay xelq jumhuriyiti pütün küchi bilen dunyawi miqyasida siyasiy, herbiy, istratégiyilik we pen- téxnika uchuri yighip, özining téxnika jehettiki boshluqini téz arida toldurmaqchi boluwatidu". Amérika xarward uniwérsitétining siyasiy penler magistiri, uniwérsitéttiki bir tetqiqat türining yardemchi tetqiqatchisi elnigar iltebir xitayning intérnét jasusluqi toghrisida toxtaldi.
Lyu jyenchaw " biz bu türdiki eyibleshni ret qilimiz "
Gérmaniye asasiy qanun qoghdash idarisining pikiri seyshenbe küni xitay tashqi ishlar ministirliqining ret qilishigha uchridi. Xitay tashqi ishlar ministirliqining seyshenbe künki kündilik axbarat élan qilish yighinida "men gérmaniye terepning shuni aydinglashturuwélishini tekitlimekchi" dep eskertken tashqi ishlar ministirliqi bayanatchisi lyu jyenchaw, "bu bizni nahayiti te'ejüplendürdi shundaqla biz bu türdiki eyibleshni ret qilimiz " deydu.
Xitay hökümiti, özining intérnét xakirlirigha qarshi ikenlikini we her yili intérnét xakirlirining hujumigha uchrap kéliwatqanliqini ilgiri sürmekte. Lékin gérmaniyilik analizchilarning eskertishiche, eger gérmaniye hökümitining yéterlik pakiti bolmisa, bu mesilini ashkara otturigha qoymasliqi mumkin. Gérmaniye asasiy qanun qoghdash idarisidiki rémbérg, gérmaniye hökümet organlirigha qaritilghan hujumning kishini "heyran qalduridighan derijide jiddiyliki" we xakirlarda bayqilip qélish ghem - qayghusi yoqluqini eskertip, " hujumlar her küni yaki her 2 künde bir qétim yüz bériwatidu " dep körsetti.
Rémbérg yene, xitayning klassik jasusluq métodlirini qolliniwatqanliqini, xitayning gérmaniyidiki diplomatik wekilliri we xitay metbu'atlirining jasuslargha hemdemchi boluwatqanliqini eyiblep," gérmaniyidiki xitay diplomatik wekillirining ishxaniliri we xitay axbarat agéntliqliri mexpiy jasuslarni yerleshtürmekte" dep tekitligen.
" Bu xitay - gérmaniye munasiwetlirige uzun mezgillik selbiy tesir körsitishi mumkin"
Xitay xakirlirining hujumigha uchrighan döletler amérika, fransiye, kanada we yéngi zélandiyilerni öz ichige alsimu, lékin gérmaniye bu döletler ichide eng jiddiy hujumgha duch kéliwatqan dölettur. Amérika xarward uniwérsitétidiki elnigarning eskertishiche, xitay xakirlirining hujumi xitay - gérmaniye munasiwetlirining sezgür mezgilide yüz bergen. Lékin elnigar, "bu xitay xakirlirining hujumidiki birdin - bir seweb emes" dédi. Gérmaniye metbu'atlirining xewiride, xitay herbiy da'iriliri bilen munasiwetlik intérnét xakirlirining 8 - aydiki weqede gérmaniye bash ministiri an'géla mérkélning bash ministirliq ishxanisidiki tor séstimisigha uchur oghrilaydighan programma yerleshtürmekchi bolghanliqini ilgiri sürülgen.
Yawropa ittipaqi xitayning dunyadiki eng chong soda shériki bolupla qalmay, yawropa ittipaqidiki gérmaniye xitayning bu ittipaqtiki eng chong soda shérikidur. Gérmaniyilik analizchilarning eskertishiche, gérmaniye bash ministirining dalay lamani kütiwélish weqesi yaki Uyghur rehbiri rabiye qadir xanimning gérmaniyidiki pa'aliyiti xitaylarni ghezeplendürsimu ,lékin xitayning gérmaniye tor betlirige hujum qilish weqesi " dostane bolmighan "heriket bolup, bu xitay - gérmaniye munasiwetlirige uzun mezgillik selbiy tesir körsitishi mumkin. (Erkin)
Munasiwetlik maqalilar
- Frankfort shehiride ötküzülgen "Uyghur medeniyet heptiliki" we Uyghurlar namayishi
- D u q bash katipi dolqun eysaning yéqinqi bir qatar pa'aliyetliri heqqide söhbet
- Gérmaniye metbu'atlirida "sériq jasus" ghewghasi
- Mérkélning xitay ziyariti harpisida gérmaniye dölet mexpiyetlik organliri xitayning jasusluq hujumigha uchrighan
- Mérkél xanim xitayni axbarat we söz-pikir erkinlikini qoyuwétishke qistidi
- An'géla mérkél: xitay oyunning xelq'ara qa'idisige boysunushi kérek
- Rabiye qadir heqqidiki uchurlar gérmaniye metbu'atlirida dawamliq élan qilinmaqta
- Gérmaniyining bir ammiwi hey'iti türkiyide Uyghurlar heqqide tekshürüsh élip bardi
- Xitayning sodidiki saqtiliqi 8 dölet yighinining muhim tenqid témisi
- D u q re'isi rabiye qadir xanim qurultay teyyarliq xizmetlirini közdin kechürdi