Xitay iqtisadidiki 'qarangghu hang' larning tégi körünüshke bashlidi
Muxbirimiz weli
2009.02.02
2009.02.02
AFP Photo
Fransiye agéntliqining bügün béyjingdin bayan qilishiche, bu yil chaghan üchün bashlan'ghan keng kölemlik nopus köchüshtimu tijaret miqdari yuqiri örlimigen. Xitay hökümiti hazir chaghan bayrimidin kéyinki jem'iyettiki muqimsizliqtin ensirimekte.
Kishilerni eyshi - ishret bolidighan sorunlardin, étildaq étilghan jaylardin yiraq turushqa chaqirghan. Buningdin sel burun, shénjindimu bir chong qawaqxanida ot apiti yüz bérip köp adem ölgenlikini, bundaq hadise bashqa jaylardimu köpiyiwatqanliqini eskertken.
Xitayning sehiye ministirliki chaghan bayrimi mezgilide qush zukimi wirusidin saqlinish heqqide agahlandurush bérip kelgen idi. Hazir yene, chaghandin kéyinla ötküzülidighan 'ay toqach bayrimi' da qush zukamidin saqlinish heqqide yene agahlandurush chiqardi.
Bulardin 20 milyondin artuq adem mushu chaghanning aldi - keynide, xitayda iqtisad nacharliship ketkenliktin , déngiz qirghaqliridiki tereqqi qilghan rayonlarda zawutlar taqilip kétip ishsiz qaldi. Aqqunlar hazir yézilargha yüzlenmekte.
B b s ning bayan qilishiche, xitay hökümiti ichki éhtiyajni (xelqning sétiwélish küchini) ashurush üchün 2 - ayning 1 - künidin bashlap, a'ililerde qollinilidighan renglik téléwizor, tonglatqu, kir alghu, köchme téléfon, kompyutér, su issitquch, hawa tengshigüch, qatarliq éléktir saymanlirini yézilargha chüshürmekte. Yézigha chüshüridighan bu mallargha motosékilétnimu qoshup qoyghan. Xitay hökümiti bundaq éléktir saymanlirini sétiwalghan déhqanlargha qoshumche yardem puli bérishni qarar qilghan. Xitay hökümiti hazir bu charini ichki éhtiyajni ashurushning 'ünümlük dorisi' dep qarimaqta.
Dunya bankisining mölcherlishiche, xitayning iqtisadni qozghitish üchün hazir qolliniwatqan siyasetliri pul paxalliqini keltürüp chiqirishi mumkin.
Fransiye agéntliqining bayan qilishiche, amérikining obama hökümiti buningdin kéyin xitay bilen dölet munasiwitide, bolupmu kishilik hoquq we soda - tijaret mesiliside jorj bush hökümitige qarighanda téximu qattiq siyaset qollinidighanliqi üchün, bezi chaghlarda qattiq élishish yüz bérishi mumkin.
Xitay hökümiti qawaqxanilarda bixeterlik tekshürüshni qattiq élip barmaqta
Shinxu'a agéntliqining bayan qilishiche, 2 - ayning 1 - küni fujende 'ladin' namliq bir qawaqxanigha étildaq sewebidin ot kétip 17 adem ölgen, 20 adem yarilan'ghan, buning 19i téxiche xeter ichide. Bu weqedin kéyin, xitayning jama'et xewpsizlik ministirliki memliketning her qaysi jayliridiki chong - kichik méhmanxanilarning qawaqxana yaki köngül échish orunlirida bixeterlik tekshürüshni qattiq élip bérish heqqide buyruq chüshürgen.Kishilerni eyshi - ishret bolidighan sorunlardin, étildaq étilghan jaylardin yiraq turushqa chaqirghan. Buningdin sel burun, shénjindimu bir chong qawaqxanida ot apiti yüz bérip köp adem ölgenlikini, bundaq hadise bashqa jaylardimu köpiyiwatqanliqini eskertken.
Xitay hökümiti yene 'ay toqach bayrimi' da qush zukamidin saqlinish heqqide agahlandurush chiqardi
B b s ning bayan qilishiche, mushu chaghan bayrimining aldi - keynide xitayda yene qush zukimi wirusi bilen yuqumlinish hadisiliri körüldi. Mushu yil kirgendin kéyin qush zukimi wirusi bilen yuqumlan'ghan bimarlardin 5 i öldi.Xitayning sehiye ministirliki chaghan bayrimi mezgilide qush zukimi wirusidin saqlinish heqqide agahlandurush bérip kelgen idi. Hazir yene, chaghandin kéyinla ötküzülidighan 'ay toqach bayrimi' da qush zukamidin saqlinish heqqide yene agahlandurush chiqardi.
Xitay sheherliride 130 milyon aqqun bar
2 - Ayning 2 - küni, xitay hökümiti yéza xizmet rehberlik ishxanisining bashliqi chén shiwénning bayan qilishiche, xitay sheherliride hazir yézilardin chiqip kétip medikarchiliq qiliwatqan 130 milyon aqqun bar.Bulardin 20 milyondin artuq adem mushu chaghanning aldi - keynide, xitayda iqtisad nacharliship ketkenliktin , déngiz qirghaqliridiki tereqqi qilghan rayonlarda zawutlar taqilip kétip ishsiz qaldi. Aqqunlar hazir yézilargha yüzlenmekte.
Xitay hökümiti déhqanlargha mal sétish arqiliq iqtisadni janlandurmaqchi
Xongkongda chiqidighan 'wénxuy géziti' ning bayan qilishiche, xitay hökümiti 2 - ayning 1 - küni tarqatqan 'birinchi nomurluq höjjet' te, yézilarni ichki éhtiyajni (xelqning sétiwélish küchini) ashurushning muhim nuqtisi qilishni, yeni déhqanlargha mal sétish arqiliq iqtisadni janlandurushni, buning üchün déhqanlargha bérilidighan yéza igilik qoshumche yardem pulini köpeytishni belgiligen.B b s ning bayan qilishiche, xitay hökümiti ichki éhtiyajni (xelqning sétiwélish küchini) ashurush üchün 2 - ayning 1 - künidin bashlap, a'ililerde qollinilidighan renglik téléwizor, tonglatqu, kir alghu, köchme téléfon, kompyutér, su issitquch, hawa tengshigüch, qatarliq éléktir saymanlirini yézilargha chüshürmekte. Yézigha chüshüridighan bu mallargha motosékilétnimu qoshup qoyghan. Xitay hökümiti bundaq éléktir saymanlirini sétiwalghan déhqanlargha qoshumche yardem puli bérishni qarar qilghan. Xitay hökümiti hazir bu charini ichki éhtiyajni ashurushning 'ünümlük dorisi' dep qarimaqta.
Bu yil xitayda iqtisadiy tereqqiyat %5 ge chüshüp qélishi mumkin
Amérika awazining bayan qilishiche, amérikidiki john xopkins uniwérsitétining xitay mesililiri mutexessisi bottéléyr ependining karniji fond jem'iyitide élip bérilghan mulahiziside bayan qilishiche, 2009 - yilida xitayning iqtisadidiki qarangghu hanglarning tégi körünüshke bashlidi. Bu yil xitayda iqtisadiy tereqqiyat %5 ge chüshüp qélishi mumkin. Emma xitayning iqtisadiy gumran bolushi natayin. Eger xitay bilen bashqa döletler arisidiki qizil reqem azlisa, xitayning ichki qismida éhtiyaj (xelqning sétiwélish küchi) ashsa, yéza siyasiti muqim bolsa, belki bu nisbet yene yuqiri örlep %7 din %8 giche yétish éhtimalimu yoq emes.Dunya bankisining mölcherlishiche, xitayning iqtisadni qozghitish üchün hazir qolliniwatqan siyasetliri pul paxalliqini keltürüp chiqirishi mumkin.
Fransiye agéntliqining bayan qilishiche, amérikining obama hökümiti buningdin kéyin xitay bilen dölet munasiwitide, bolupmu kishilik hoquq we soda - tijaret mesiliside jorj bush hökümitige qarighanda téximu qattiq siyaset qollinidighanliqi üchün, bezi chaghlarda qattiq élishish yüz bérishi mumkin.