Xitay kambodzhada yer igilep yerlik xelqning öchmenlikini qozghidi

• Muxbirimiz welining b heqtiki melumati
• Download story audio

'Asiya waqit géziti' de bayan qilinishiche, yéqinqi yillardin buyan, xitay hökümiti kambodzhage köplep meblegh sélishqa bashlidi. Emma xitayning meblegh salghuchiliri üchün éytqanda, kambodzhage meblegh sélish birxil xeterlik tijaret idi. Chünki, ötken esirning 70 ‏- yillirida, mawzédong qollighan kambodzhadiki qizil kéxmir guruhi 'kambodiyini özgertish' üchün 1 milyon 700 ming puqrani qirip tashlighan idi. 80 ‏- 90 ‏- Yillardimu, xitay hökümiti qizil kéxmirlarni sijil qollap, ularni qoral bilen teminlep turdi. Xitayning kambodzhage séliwatqan parakendichilikini kambodzha xelqi alliqachan hés qilghan. Emma kambodzhadiki xun sén guruhining siyasiti gherbke tayanmasliq, xitay mebleghlirini jelip qilishtin ibaret bolghanliqtin, uzun yil urush weyranchiliqining derdini tartqan kambodzha xelqi özining qarshiliqini ipadilesh üchün purset kütüp turdi.

Xitay shirketliri kambodzhada 200 ming géktar yer igilidi

Xitayning kambodzhage iqtisadiy yardem bérishi ‏- kommunist xitay hökümiti özining sherqiy jenubiy asiyadiki tesir küchini köz -köz qilidighan bir ékran, ‏- dep bayan qilinidu 'asiya waqit gézitide, ‏- xitay kommunist hökümiti qollap kéliwatqan kambodzhadiki xun sén guruhi xitayning meblighini jelip qilish üchün, 2004 ‏- yili 8 ‏- ayda, xitayning xeynen ölksi'idiki 'wujzhsen guruhi' dégen shirketke 200 ming géktar yerni 99 yilghiche paydiliniwélish üchün ötünüp bérishke maqul boldi. Xun sén hökümiti aldi bilen xitayning ösümlük meydani berpa qilishi üchün, mondol kéri ölkisidin 10 ming géktar yer buyrup berdi. Bu yerning bir qismi yerlik xelqning igidarchiliqidiki zimin, konkrét qilip éytqanda, pinong millitining zimini idi. Pinonglar kambodzhada ata-bowiliridin qalghan zémin'ge bolghan igidarchiliq qilish köz qarishi nahayiti küchlük millet dep hésablinatti.

Kommunist xitay bilen kambodzha xelqning qimmet qarishi oxshimighanliqtin toqunush peyda boldi

Xitayning wujzhsen shirkiti kambodzha hökümiti yer ötünüp bérishke maqul bolghandin kéyinla, ‏‏- dep bayan qilinidu 'asiya waqit gézitide, ‏- yerlerning chégrisi éniq belgilinip bolghiche jiddiy heriket qilip, yerlerni tosaqqa élip, hedep hasharat öltüridighan ximiyiwi dorilarni chéchishqa bashlidi. Kambodzha xelqi éqinlarning bulghinip kétishidin intayin ensireydighan xelq. Buni az dep, kambodzhaliqlarning bezi qebristanliqimu xitay yer igiligen yerlerning ichide qélip buzulushqa bashlighan idi. Wahalenki, xitayda yer-zimin pütünley döletning igidarchiliqida. Emma kambodzhada xelqte zimin hoquqi bar. Xitay kambodzhada yer igelleshke bashlighandin kéyin, kambodzha xelqining zimin hoquqi dexl - terizge uchridi. Kommunist xitay bilen kambodzha xelqning qimmet qarishi oxshimighanliqtin toqunush peyda boldi.

Kambodzha xelqi xitayning yer igilishige qarshi namayish qildi

2005 ‏- Yili 4 ‏- ayning 4 ‏- küni kambodzhaning mondol kéri ölkiside 70 neper kambodzha puqrasi xitayning yer igilishige qarshi namayish qildi, ‏‏- dep bayan qilinidu 'asiya waqit gézitide, ‏- 6 ‏- ayda yene 650 neper kambodzha puqrasi xitay shirkitining aldigha kélip aldida namayish qildi. Ular namayish arqiliq esrler boyi saqlinip kéliwatqan qebristanliqlarning buzup tashlan'ghanliqigha, ormanliqlarni, yaylaqlarning igliwélin'ghanliqigha qarshiliq ipadilidi. Emma kambodzha hökümiti her qétimqi namayishta xitaygha yan basti. Shuningdin kéyin, kambodzhadiki kishilik hoquq teshkilatliri bu heriketke arilashti. Bu yil 10 ‏- aygha kelgendimu, kambodzha ahaliliri téxiche xitayning yer igilesh herikitini toxtatqanliqini körmidi. Emeliyette bolsa, xitay shirketliri kambodzhaning pursat, kampongchang öllikliride igilep bolghan yerning miqtari 315 ming géktargha yetken idi. Xitay shirketliri yer heqqi üchün adettiki bazar bahasidin yuqiri bahada pul töligechke, kambodzha emeldarliri alliqachan yerlerni xelqtin élip xitay shirketlirige sétishqa ögünüp qalghan idi.

Xitay kambodzhada yer igiligenliki jayda, xitaygha bolghan milliy öchmenlik ewj almaqta

'Asiya waqit gézitide bayan qilinishiche, béyjing hökümiti yéqinqi yillarda, burunqidek urushni éksport qilish arqiliq kambodzhani kontrol qilish siyasitini qollanmay, belki köplep meblegh sélip, iqtisadiy jehettin singip kirip kontrol qilish siyasitini qollinishqa bashlidi. Emma xitay hökümitining buningdin burun, kambodzhadiki qizil kéxmirlarni qollap, milyonlighan kambodzha ahalisini qirip tashlighanliqi kambodzha xelqining könglide öchmes dagh qaldurghan idi. Xitay hökümitining hazir qolliniwatqan kambodzhagha iqtisadiy jehettin singip kirish, yer -zimin igilesh siyasiti kambodzha xelqining kommunist xitaygha we kambodzhadiki xitayperes emeldarlargha bolghan naraziliqini ashkara ipadileshke purset yaratti. Hazir kommunist xitay hökümiti kambodzhada yer igiligenliki jayda, kambodzhadiki yerlik xelqlerde xitaygha öchmenlik bilen qaraydighan küchlük milli keypiyat ewj almaqta. (Weli)