Diqqet, xitay mallirida zeher bar!

• Muxbirimiz ekremning bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Bash shitabi nyuyorktiki balilar oyunchuqliri shirkiti mattél, 2 - awghust küni uqturush chiqirip, xitayda ishlen'gen bir milyondin artuq balilar oyunchuqida zeherlik madda barliqini élan qilghandin kéyin, yawrupa puqralirining xitayda ishlen'gen tawarlargha bolghan segekliki alahide éship ketken idi.

Metbu'atlardiki uchurlargha asaslan'ghanda, 3 - awghust küni yawrupa birliki jiddiy agahlandurush élan qilip, bu xil zeherlik madda terkibi bolghan balilar oyunchuqining yawrupadiki gérmaniye, awstiriye, bélgiye, fransiye, giritsiye, en'giliye, irlandiye, gollandiye, portugaliye, ispaniye, chéx we xorwatiye qatarliq 13 döletke kirip bolghanliqini jakarlighandin kéyin, yawrupadiki nurghun puqralar xitayda ishlen'gen oyunchuqlarni mal satqan dukanlargha qayturup bérishke bashlighan.

Mal qayturush shamili gérmaniyide körünerlik halda kücheygen

Bu xil mal qayturush shamili gérmaniyide körünerlik halda kücheygen. Gérmaniyidiki nurghun gézit - zhurnallar xitayda ishlen'gen tawarlarning süpiti nachar bolupla qalmay, yene balilar tawarlirida zeherlik madda barliqini bes - beste élan qilip, kishilerning endishisini téximu kücheytiwetken.

Yawrupa birlikining bayanatchisi, yawrupa birlikining jiddiy tedbir qollinip, öz sistémisi da'irisidiki 30 dölette bu xil zeherlik oyunchuqni derhal yighiwalghanliqini élan qilghan. Del mushu peyitte , en'giliye hökümet da'iriliri melumat élan qilip, xitayda ishlen'gen zeherlik madda terkibi bolghan oyunchuqlar türining 83 xilgha yétidighanliqini jakarlighan.

Bu hal kishilerning xitay tawarliridin hezer eylesh tuyghusini biraqla kökke kötergen we xitay tawarlirini qayturidighanlarning sanini barghanséri köpeytiwetken. Xewer élan qilinipla 150din artuq xéridar derhal xitayda ishlen'gen balilar oyunchuqlirini qayturup bergen.

"Xitaydin kirgüziliwatqan tawarlirining mesilisiz tawar bolushini xalaymiz"

Aldinqi hepte yawrupa birliki istimalchilarning menpe'etini qoghdash orginining bir neper rehbiri xitayda ziyarette bolghanda " biz xitaydin yawrupa birliki döletlirige kirgüziwatqan tawarlirining mesilisiz tawar bolushini xalaymiz. Yawrupa puqralirining bixeterlik mesilisi, muresse qilidighan mesile emes. Xitay hökümiti aldi bilen istimalchilarning ishenchisini kapaletke ige qilishi kérek" dégen bolsimu, yawrupa puqraliri xitayning bu illetlirini tüzitishige héchqandaq kapaletning mewjud emeslikini tekitleshken.

Ular xitayning teqlidchilik qilmishigha qarita yillardin béri qattiq agahlandurushlar bérilip kelgen bolsimu, hazirgha qeder xitayning buni tüzetmigenlikini pakit süpitide körsetken.

Gérmaniye axbaratlirida: " diqqet, xitay mallirida zeher bar!"

Gérmaniye axbaratlirida " diqqet, xitay mallirida zeher bar!" dégen agahlandurushqa ige xewerler hélimu közge chéliqmaqta.

Gérmaniye dolqunliri radi'osining 8 - ayning 8 - künidiki xewirige asaslan'ghanda, gérmaniye terep mezkur shirkettin mal zakaz qilishni chekligen bolsimu, kishilerning xitay tawarlirini qayturush iradisini chekliyelmigen. Qayturiliwatqan bu tawarlar ichide, terkipide zeherlik madda bolmighan nersilermu bar iken.

Gerche bu xil zeherlik madda bolghan oyunchuqlarning gérmaniyige kirgen sani aran 3ming dane bolsimu, nurghun puqralar "mada in china" dégen markisi bolghan tawarlarning hemmisidin endishe qilishqa bashlighan. Hazirgha qeder qayturiliwatqan mallarning türi 50 xildin ashqan bolup, bu mallarning héch biride zeherlik madda terkibi bolmisimu, "mada in china" dégen markisi bolghanliqi üchünla qayturulghan. Meyli zeherlik madda bolsun yaki bolmisun, xitayda ishlen'gen nersilerning her qandiqi kishilerde küchlük endishe peyda qilghan.

Gérmaniyidiki nurghun ata - anilar muxbirlarning ziyaretlirini qobul qilghanda, xitay oyunchuqlirining mutleq köp qismi plastik nersilerdin yasalghan bolghach, bu xildiki oyunchuqlardin ezeldin hezer eylep kelgenlikini, bezi métaldin yasalghan oyunchuqlar ichidiki balilar éghizigha tekküzüshi mumkin bolghan nersilerdinmu yiraq turup kelgenlikini, emdi bolsa xitayning éléktironluq oyunchuqliridinmu mutleq hezer eyleydighanliqini bildürüshken.

" Zeherlik balilar oyunchuqlirini ishlepchiqarghuchi dölet "

Darfurdiki qanliq toqunushning sewebkarigha aylinip, gherb elliridiki obrazigha qattiq dagh chüshürgen xitay hökümiti, bu qétim zeherlik balilar oyunchuqlirini ishlepchiqarghuchi dölet dégen setchilik bilen eyiblinip, yene bir qétim öz inawitini yerge uruwaldi. Buningsizmu, gherblikler xitay hökümitini gherb téxnikilirini oghrilash, gherbning her xil tawarlirini teqlid qilip ishleshtek uyatsizliq bilen, 2008 - yilliq olimpik musabiqisidin ilgiri kishilik hoquq mesilisini yaxshilash üchün bergen wedisini emelge ashurmasliqtek wapasizliq bilen we Uyghur wetini hemde tibetlerde yürgüzüwatqan insan heqliri depsendichilikliri bilen qattiq eyiblimekte idi.

8 - Ayning 4 - künidin bashlap her qaysi ellerdiki hökümetsiz teshkilatlar xitaygha qarshi naraziliq namayishlirini kücheytti. 2008 - Yilliq béyjing olimpik musabiqisi munasiwiti bilen öz obrazini yaxshilash meqsidige yetmekchi boluwatqan xitay hökümiti, eksiche, her xil insaniyetsiz qilmishliri bilen dunya jama'itining barghanséri küchlük ghezipige duch kelmekte. (Ekrem)