Xitay malliri xewpi türkiye parlaméntining küntertipide

• Ixtiyari muxbirimiz erkin tarimning bu heqtiki melumati
• Download story audio

Turk istimalchilirining süpetsiz, erzan xitay mallirini türkiye iqtisadigha élip kéliwatqan ziyini heqqide türkiye parlaméntigha bergen iltimasi boyiche, türkiye parlaménti xitay mallirini kun tertipige qoydi.

Parlamént ezasi yahya akman tekshürüsh élip bérish netijiside xitay mallirining türkiye iqtisadigha élip kéliwatqan xewpining bilginidinmu éghir ikenlikini körüp yetkenlikini dédi. Yahya akman sözide yene gerche xitay mallirigha qarshi tedbirler élin'ghan bolsimu, buning yéterlik derijide bolmaywatqanliqini, bu mallargha qarshi sistémiliq we izchil tedbir élish kéreklikini tekitlidi.

Xitay malliri her xil yollar bilen sel qarighili bolmaydighan derijide türkiyige kirmekte

Bu heqte tepsili melumat élish üchün parlamént ezasi yahya akman ependi bilen söhbet élip barduq. U, türk hökümetliri xitay mallirigha qarshi qattiq tedbir éliwatqan bolsimu, xitay mélining herxil yollar bilen türkiye bazirini bésiwélishqa dawam qiliwatqanliqini éytip mundaq dédi:

Hemmimizge melum bolghinidek, ezan emgek küchi bilen ishlep chiqirilghan, dunya ölchemlirige toshmaydighan süpetsiz xitay malliri dunyaning herqaysi doletlirige kirginidek türkiyigimu sel qarighili bolmaydighan derijide kirmekte. Türkiye tashqi soda ministirliki, türkiye tamozhna idarisi we bashqa munasiwetlik idariler xitay mallirigha qarshi herxil tedbirlerni éliwatqan bolsimu, ishiktin qoghliwetseng tünglüktin kiriptu, dégendek xitay malliri emdi biwaste emes, bashqa yollar bilen kiridighan boldi.

U, xitay malliri bashqa qaysi yollar bilen kirishke bashlidi, dégen su'alimizgha jawap bérip mundaq dédi:

Bizning tekshürüshimizge qarighanda, xitay malliri bezi waqitlarda ukra'iniye we rusiye arqiliq, hetta yawropa birliki döletliri bolghan grétsiye we italiye arqiliqmu kiridiken. Mesilen, xitaydin italiyige import qilin'ghan mal yeshiki échilmay turupla turkiyige éksport qilin'ghan. Türkiyining yawropa birlikige eza döletler bilen tamozhna birliki toxtamnamisi bolghachqa u mallar asanla türkiyige kirip ketken. Hazir xitay mallirining bundaq yol bilen kirip kétishini tosushning yolini izdewatimiz.

Xitay mallirigha qarshi omumyüzlük heriketke ötüshimiz kérek

Parlamént ezasi yahya akman xitay mallirining türkiyige élip kéliwatqan xewpi üstide toxtilip mundaq dédi:

Biz bu yerde bir qanche mesilige duchar boluwatimiz. Bulardin birinchisi, xitay mallirining ademning salametlikige, muhitqa we istémalchilargha élip kéliwatqan ziyinidin ibaret. Ikkinchisi, türkiye nurghun sahelerde markilishishqa bashlidi. Bolupmu toqumichiliq we éliktrik saymanlar saheside dunyada tonulushqa bashlidi. Toqumichiliq mehsulatlirimizni yawropa we amérikigha sétiwatimiz. Xitay mallirining dunyagha jümlidin türkiyige bésip kirishi bizning sana'etlirimizge éghir ziyan bermekte. Shundaqla türkiyide ishsizliqning artishigha sewebchi bolmaqta. Hetta bezi karxanichilirimiz ishlepchiqiriwatqan mehsulatlirini xitayda zakaz qilip türkiyide satmaqta. Bumu ishsizlarning köpiyishige sewep bolmaqta. Shunga xitay mallirigha qarshi omumyüzlük heriketke ötüshimiz kérek.

Xitay mallirigha qarshi konkrét némilerni qilishni oylawatisiler dégen su'alimizgha jawap bergen yahya akman mundaq dédi:

Bu mesilini aldimizdiki künlerde téximu etrapliq muzakire qilishni oylawatimiz. Buning bilen pütün türkiye xelqini xitay mélini almasliqqa chaqirimiz. Xitay malliri heqqide bizge kelgen erzlerning köpi xitay mallirining alghandin kéyin uzun ötmeyla buzulup kétidighanliqi üstide boldi. Ezan bolsila boldi, dep alghan mallar bizge héchbir payda élip kelmeydu. Shunga istémalchilarni qoghdash jem'iyetlirimiznimu mukemmelleshturushke tirishimiz.