Xitay Uyghurlardin "üchke étibar bérish" ni qobul qilishni telep qilmaqta
2007.01.25
"Junggo waqit géziti" we "merkizi axbarat agéntliqi" ning xewirige asaslan'ghanda, xitay hökümiti "jungxu'a millitige, jungxu'a medeniyitige, jungxu'a élige étibar bérish" tin ibaret üchni qobul qildurush siyasiti arqiliq, Uyghurlargha bolghan meniwi bésimni téximu ashurghan bolup, d u q bayanatchisi dilshat réshit ependi 1 – ayning 23 – küni bayanat élan qilip, xitayning mezkur siyasitini qattiq eyibligen.
"Xitay hökümiti Uyghurlardin üchke étibar bérishni telep qilmaqta" dégen nam bilen 23 – yanwar küni "junggo waqit géziti" we "merkizi axbarat agéntliqi" din ibaret xitayning nechche milyon tirazhliq gézitliride élan qilin'ghan bu bayanat, 24 – yanwar küni xitay tor betliridin keng orun alghan.
Mezkur bayanatta, xitay hökümitining "üchni qobul qildurush" arqiliq, Uyghur millitining xasliqini yoqitish, medeniyitini yoqitish, zimin qarishini yoqitish netijiside, Uyghurlarni assimilyatsiye qilip tügitishke uruniwatqanliqi pash qilin'ghan.
Dilshat réshit ependim "jungxu'a milliti" dégen bu atalghuning Uyghurlargha wekillik qilmaydighanliqini, Uyghurlarni öz ichige almaydighanliqini, peqetla xitayni közde tutidighanliqini, Uyghur milliti bilen jungxu'a milliti arisida ortaqliq yoqliqini, bu ikki milletning medeniyitiningmu hich bir baghlinishi yoqliqini tekitlidi.
Dilshat réshit ependi mezkur bayanatida jungxu'a milliti, jungxu'a medeniyiti, dégen atalghularning Uyghurlar bilen alaqisi yoqliqini tekitligendin sirt, "jungxu'a éli" dégen atalghuningmu sherqiy türkistanni öz ichige almaydighanliqini eskertken.
D u q bayanatchisi dilshat réshit ependi mezkur bayanatta, xitay hökümitining omumi xitay teweside "ghezeplen'gen zerepshan" dégen'ge oxshash filimlerni keng teshwiq qiliwatqanliqini, bu arqiliq Uyghur millitining musteqilliq yolida élip bériwatqan küreshlirini térrorizm bilen qarilap, pütün dunyani aldawatqanliqini otturigha qoyghan. (Ekrem)
Munasiwetlik maqalilar
- Uyghurlar hergiz özini "xitay" dep étirap qilmaydu
- Mawzédung otturigha qoyghan "sherq shamili" qurulushi alliqachan berbat bolghan, buningdin kéyin ghelibe qilamdu?
- Xitay tetqiqatchisining Uyghur élide ikkinchi ottura sherq berpa qilish ish pilani
- Xitay da'irilirining Uyghur milliy ma'arip sahesige qaratqan tazilash herikiti ghelbe qazinalamdu?
- Béyjing hökümiti ochuq - ashkara halda téximu köpligen xitay oqutquchilirini Uyghur élide ishleshke ewetmekte
- Qosh tilliq ma'aripmu yaki bir tilliq ma'aripmu?