Pakistan bash ministiri shawket eziz xitayni ziyaret qildi
2004.12.14
Pakistan bash ministiri shawket ezizning xitaydiki töt kün dawamlishidighan ziyariti seyshenbe küni bashlandi. Bu shawket ezizning tunji qétim xitayni ziyaret qilishi bolup hisaplinidu. Pakistan da'irilirining ashkarilishiche, pakistan bash ministiri bu qétimqi sepiride, béyjing hökümiti bilen ikki dölet hemkarliq munaswiti we köp tereplimilik shériklik munasiwitini ilgiri sürüshni meqset qilghan bir qanche türlük hemkarliq kélishimi imzalaydiken. Seyshenbe küni béyjinggha qarap yolgha chiqish aldida muxbirlarni kütiwélip, " bu qétimqi ziyaritim pakistanning xitay bilen bolghan siyasi we soda munaswitini yéngi pellige kötiridu," dep tekitligen shawket eziz, pakistan bilen xitayni istiratigiyilik shérikler, dep körsetti.
Pakistan metbu'atlirining xewer qilishiche, pakistan bash ministirining xitaydiki ziyaretning asasiy küntertipini soda- iqtisad sahesidiki hemkarliq igileydiken. Biraq islam'abadtiki diplomatik menbe'eler, ikki terep rehberlirining jenubiy asiya weziyitining tinchliqi shundaqla térorizimgha qarshi turushni öz ichige alghan xelq'ara we rayon xaraktirlik mesililer heqqide sözlishidighanliqini ilgiri sürgen. Béyjing bilen islam'abad otturisidiki munaswet, yadro we bashqurulidighan bomba téxnikisini öz ichige alghan dölet mudapi'e sahesidiki istiratigiyilik hemkarliq munasiwitige qeder chétilghan .
Xitay, pakistan cheshme yadro istansisining maliye we téxnika jehettiki asasliq teminligüchisi bolup, ikki dölet armiyisi 2003 - yili 10 - ayda tunji qétim birleshme herbiy manéwir élip barghan. Ikki terep 2004 - yili 8 - ayda élip barghan birleshme herbiy manéwir Uyghur ilining tashqorghan rayonida ötküzülgen. Ikki dölet hawa armiyisining -17 JF belgilik urush ayrupilani, pakistan bilen xitayning hemkarliqida ishlepchiqiriliwatidu. Shawket eziz bu sepiride xitayning eng chong soda- sana'et merkizi shangxeyni ziyaret qilip, bu yerde xitay soda -sana'et sahesidiki erbaplargha söz qilidu. Shundaqla shangxeydiki pakistan konsulxanisining échilish murasimigha qatnishidu. Pakistan bash ministiri béyjingda chingxu'a uniwérsititining oqughuchilirigha söz qilishi mümkin.
Pakistan axbarat agéntliqining ashkarilishiche, shawket eziz xitay terep bilen imzalaydighan iqtisadi toxtamnamilar, sandaq altun qurulushini kéngeytish we riwajlandurush kélishimi, pakistan - xitay birleshme meblegh sélish shirkiti qurush , xitay- pakistan asasi qurulush jem'iyiti tesis qilish, xitay shirketliri pakistanda éliktir istansisi qurulushi élip bérish, ikki döletning néfit we teb'iy bayliqlar sahesidiki hemkarliq kélishimlirini öz ichige alidu. Xitay terep pakistan bilen ikki dölet soda toxtamnamisidiki 186 xil türni emilileshturush heqqide kélishim imzalashqa maqul bolghan. Pakistan metbu'atlirining xewer qilishiche, béyjing hökümiti pakistanning xitaygha gürüch éksport qilishigha qoshulghan.
Xitay shirketliri pakistanda bezi chong kölemdiki asasi qurulush esliheliri pilanigha ishtirak qilmaqta. Bu esliheler pakistanning erep déngizi boyidiki gwadar port qurulushi, waziristandiki gumalzam su ambiri , cheshme yadro istansisi , shundaqla sandaq altun qurulushi qatarliqlarni öz ichige alghan. Biraq yéqinqi yillardin béri pakistandiki xitaylarning bixeterlik mesilisi, béyjing da'irilirini endishige sélishqa bashlighan. Bu yil 5 - ayda gwadar port qurulushidiki xitay téxniklarning 3 nepiri bomba partlap ölgen. 10 - Ayda ikki neper xitay inzhiniri jenubiy waziristandiki musulman pida'iylar qomandani mesudning qol astidiki kishiler teripidin görüge élin'ghan.
Görüdiki xitaylarning biri qutquzush jeryanida ölgen idi. Xitaylar bu weqe munasiwiti jenubiy waziristandiki gumalzam su ambiri qurulushini toxtatqan. Xitay hökümiti pakistandiki xitay xadimlirining bixeterlik mesilisini otturigha qoyushi mümkin. Pakistan axbarat agéntliqi, islam'abadtiki diplomatik menbe'elerning sözini neqil keltürüshiche, ikki terep térorchiliqqa qarshi turush we keshmir mesilisini öz ichige alghan rayon we xelq'ara mesililer boyiche pikir almashturidiken. (Erkin)
Munasiwetlik maqalilar
- Xitay, pakistan Uyghur élide birleshme herbiy manwér ötküzdi
- Pakistan bilen xitay soda hemkarliqini kéngeytti
- Pakistanda görüdiki xitay injénirlarni qutquzush herkiti qanliq axirlashti
- Görüdiki xitay injénirlarni öltürüsh waqit cheklimisi kéchiktürüldi
- Pakistan hökümiti chetellik jengchilerni amérikigha tapshurup bermeydighanliqini jakarlidi