Xitay armiyisi chégridin chiqip dunyagha qedem basmaqta

• Muxbirimiz welining bu heqtiki melumati
• Download story audio

Shinxu'a agéntliqining 11 ‏- dékabir künidiki xewiride "jungxu'a xelq jumhuriyitining dölet mudapi'e ministirliki bilen pakistan islam jumhuriyiti dölet mudapi'e ministirliki otturisida tüzülgen kélishimge asasen, xitay 2006 ‏- yili 12 ‏- ayning 11 ‏- künidin 18 ‏- künigiche pakistanning islam'abad rayonida ötküzülidighan 'dostluq 2006 ‏- yil' namliq térrorchiliqqa birlikte zerbe bérish herbiy manéwirigha qatnishidu, bu maniwérning tigh uchi bashqa bir döletke qaritilmaydu" dep bayan qilin'ghan.

Pakistan yadro qorallirini élip mangalaydighan qisqa musapiliq bashqurulidighan bomba sinaq qilip bir kündin kéyin bu qétimqi manéwir bashlandi

Birleshme agéntliqining 10 ‏- öktebir küni rawalpididin xewer qilishiche, xitayning dölet re'isi xu jintaw pakistanni ziyaret qilip ikki heptidin kéyin, amérika bilen hindistan otturisida yadro qoralliri jehette hemkarliq kélishimi imzalinip bir heptidin kéyin, pakistan yadro qorallirini élip mangalaydighan qisqa musapiliq bashqurulidighan bomba sinaq qilip bir kündin kéyin, xitayning azadliq armiyisi térrorchiliqqa zerbe bérish manéwiri ötküzüsh üchün pakistan'gha yétip kelgen.

Mezkur agéntliqining 11 ‏- dékabir küni islam'abadttin xewer qilishiche, bu qétimqi manéwir xitay -pakistan otturisida tüzülüp bolghan kélishim boyiche xewerlishish sistémisi we aldin signal bérish sistémisini öz ichige alghan dölet mudapi'eside qollinilidighan éliktronluq eslihelerni qurush ishi dawamlishiwatqanda, shundaqla jf17 belgilik herbi ayropilanlarni birlikte qorashturush, xitayning pakistandiki ikkinchi yadro ré'aktor qurulushi dawamlishiwatqanda bashlan'ghan. Pakistan da'iriliri 'xitay bilen pakistan birlikte élip baridighan bu qétimqi térrorchiliqqa zerbe bérish manéwiri 10 kün dawam qilidu' dégen.

Bu qétimqi maniwérni xitayning yuquri derijilik herbiy ömekliri kélip közitidu

Pakistanda chiqidighan 'sübhi géziti', 'nezer géziti' qatarliq uchur wastilirining rawalpididin xewer qilishiche, xitay xelq azadliq armiyisi qisimliri térrorchiliqqa zerbe bérish manéwiri ötküzüsh üchün pakistanning cheklale hawa armiye bazisigha yétip kelgen. Bu xitay armiyisining tunji qétim öz chégrisidin chiqip pakistan'gha qedem bésishi bolup hésablinidu. Buningdin burun pakistanning qoralliq qisimliri 2004 ‏- yili 8 ‏- ayda pamir igizlikdiki tashqorghan rayonida xitay bilen birlikte térrorchiliqqa qarshi birleshme manéwir ötküzgen idi. Uningdin kéyin, xitay özining iqtisadiy küchi öskensiri, herbiy we diplomatiye da'irisini qedemmu -qedem kéngeytip, chet'ellerge herbi ömek, herbi oqughuchi ewetishke, déngiz armiyisini muntizimlashturushqa, birleshken döletler teshkilatining tinchliq saqlash qoshunlirigha qatnishish üchün herbi qisim ewetishke bashlidi. Bu qétim pakistanda ötküzülidighan herbiy maniwérnimu xitayning yuquri derijilik herbiy ömekliri kélip közitidu.

Xitay jem'iyiti hazir bashqa birxil éghir tehditke duch kelmekte, shunglashqa...

‏-‏‏ Xitay dölet mudapi'e ministirliki ishxanisining bashliqi chen lixu'aning bayan qilishiche, ‏-‏ dep yézilidu pakistanda chiqidighan 'sübhi géziti'ning xewiride, ‏-‏ xitay 2002 ‏- yili 10 ‏- ayda qirghizistan bilen chégrida, tunji qétim térrorchiliqqa qarshi birleshme manéwir ötküzgen idi. Uningdin kéyin, en'giliye, awstraliye, hindistan, rusiye qatarliq döletler bilen her xil mezmunda birleshme herbiy manéwir ötküzdi. Chen lixu'aning éytishiche, xitay jem'iyiti hazir en'eniwiy bixeterlikke yatmaydighan bashqa birxil éghir tehdit duch kelmekte. Xitay buninggha her qaysi döletler bilen birlikte taqabil turushqa muhtaj. Bashqa döletler bilen birlikte herbiy manéwir ötküzüsh hazir xitayning herbiy küchini östürüshning muhim usuli bolup qaldi. Xitay armiyisi hazir özining dölitini mudapi'e qilish nami bilen chégridin chiqip dunya qedem basmaqta.

Térrorchilardin ibaret 'qara éqin' afghanistandin...

Xitayda chiqidighan 'sherq géziti'de bayan qilinishiche, xitay 2004 ‏- yili pakistan bilen herbiy manéwir ötküzgende, xitay bilen pakistan otturisidiki soda alaqining 'jan tomuri' bolghan qaraqurum taghlirini tallighan idi. Xitay bilen pakistan otturisida bu 'tomur' arqiliq dawam qiliwatqan soda alaqisi her ikki döletke bayliq we awatliq bexsh etti. Emma bu soda yolida bir 'qara éqin' mewjut. U bolsimu diniy radékal küchlerdin terkip tapqan térrorchilar. Xitay -pakistan otturisidiki soda tereqqi qilghanséri, bu 'qara éqin' shunche yamrap, bu ikki döletke riqabet qilidu. Bu 'qara éqin' pakistan'gha chégridash bolghan afghanistandin tepchirep chiqmaqta. Shunglashqa xitay 2007 ‏- yilida yene shangxey hemkarliq teshkilati nami bilen rusiyide térrorchiliqqa, dölet atlap jinayet sadir qilidighan teshkilatlargha qarshi köp qétim herbiy manéwir ötküzidu. Buninggha xitayning qoralliq saqchi qisimliri qatniship, jinayetchilerni dölet sirtida qoghlap tutush meshqi élip baridu. (Weli)