Xitay hazir qudretlik dölet boldimu?

Xelq'arada bügün xitay heqqide élan qilin'ghan obzorlardiki mulahiziler xitayning qudretlik dölet bolghan yaki bolmighanliqigha merkezleshti.
Muxbirimiz weli
2009.10.06
Xitay-herbi-parat-oct-1-atom-bomba 1-Öktebir küni, xitay dölet bayrimida parattin ötüwatqan xitayning eng yéngi tiptiki bashqurulidighan bomba sistémisining körünüshi.
AFP Photo

Herbiy parat qudretlik dölet bolghanliqni ispatlamdu?

'Xitaygha nezer' tor gézitining bash muherriri wu fen ependining bügün élan qilghan obzorida bayan qilinishiche, xitayda ötküzülgen herbiy parat uning qudretlik dölet bolghanliqini bildürmeydu. Sowét ittipaqi her yili herbiy parat ötküzüp, ilghar qorallirini dunyagha körsitip, özining dunyada eng qudretlik dölet ikenlikini bildürüp torghan idi. Lékin u tosattinla chek - chékidin ajrap, biraqla gumran boldi. Gétlérmu herbiy parat ötküzüp dunyagha heywe körsitip, uzun ötmey gumran bolghan idi.

Hazir herbiy parat ötküzüshte shimaliy koriye dunya buyiche birinchi orunda turidu, emma u dunyadiki küchlük dölet emes, uning herbiy paratliri heshemetlik bolghini bilen xelqi acharchiliqta. Amérika herbiy parat ötküzmeydu, emma u yenila dunya buyiche eng küchlük dölet. Xitayda ötküzülgen herbiy parat xuddi bir chong hejimlik 'changchile' ge oxshaydu, bu xelqqe heywe qilidighan oyun, uningda rol alghanlarning hemmisi meshiq qildurup ögetken artislar. Hazir bu changchile tügidi, emdi yene uning resimlirige tayinip yene bir mezgilgiche öz xelqini qorqutup tutup turushi mumkin.

Xitayning idiyéwiy bayliqi néme?

Wu fen ependining bayan qilinishiche, herbiy qisim, qanun we hökümet öz aldigha musteqil ish bijiridighan démokratik tüzüm, bu dunyaning idiyiwéy bayliqi, eqiliy mülki. Démokratik döletler bu idiyiwiy bayliqqa tayinip öz dölitidiki mesililerni hel qilip tereqqi qiliwatidu. Xitayning qandaq idiyiwiy bayliqi bar? mawzédungning sotsi'alizmimu? u meghlup boldi. Déng shpawpingning müshük - chashqan neziyi'isi asasidiki kapitalizmimu? umu aqmidi.

Jang zéminning özini xelq saylimaydighanliqini bilgenliki üchün özi 'üchke wekil'lik qilidighanliqini jakarlap, emeldarlarni chiritip idare qilish charisimu? bumu aqmidi. Bularning qaysi xitayni saghlam tereqqi qilduridighan idiyiwiy bayliq bolghan? eger sen dunyaning démokratik tüzümdin ibaret eqily bayliqini qobul qilmisang, herbiy parat ötküzüp xelqni qorqatmay, özengning xitaydiki mesilini hel qilip tereqqi qilduridighan qandaq eqily bayliqing bar? shuni körsetmemsen.

Xu jintaw hazir tuyuq yolda

- - - Hazir xitayda déng shawping neziriyisi bilen bay bolghan kommunistlar dölet nopusining 0.4% Ni teshkil qilidu, emma ular dölettiki pütün bayliqning 70% igileydu. ‏ - ‏ - Dep bayan qilinidu bügün 'boshün tor géziti'ning torunto nusxisida élan qilin'ghan mushu mawzudiki obzorda. Uningda bayan qilinishiche, xitaydiki hazirqi haletni mawzédungning 1949‏ - yili sün jungsenning resimini tyen'enmén'ge ésip qoyup ötküzgen dölet qurush murasimi؛ déng shawpingning öz jemetlirini bay qilidighan 'müshük - chashqan neziriyisi', jang zéminning jem'iyettiki pütün bayliqni emeldarlargha bulatquzidighan 'üchke wekillik qilish idiyisi' keltürüp chiqardi.

Bu obzorda bayan qilinishiche, hazirqi xu jintaw dunyaning ortaq eqil bayliqini qollinishni ret qilip, mawzédung yoligha qaytip, xitaydiki ijtima'i mesilini hel qilip jem'iyetni algha ilgirilitelmey tuyuq yolgha kirip qaldi. Sende qandaq yéngi idiye bar? mawzédung yoligha qaytip némini hel qilding? döletni xelqqe qayturup bermey, yene shundaq yalghan bayashatliqni köz - küz qilip, herbiy parat ötküzüp xelqni qorqutup qachan'ghiche turalaysen?

Xitay qudretlik iqtisadiy döletmu? xitayning b d t diki bash elchisining éqrarini anglang

Mushunda ehwalda, xitayning teshwiqat wastiliri hazir yenila, xitayning qudretlik iqtisadiy dölet bolghanliqini, uning dollar jughlanmisi dunya buyiche birinchi orunda turidighanliqini, xelq bay - bayashatliqta yashawatqanliqini teshwiq qiliwatidu. Hetta xitayning shinjang Uyghur aptonom rayon re'isi nur bekrimu 1 ‏ - öktebir ziyapitide ' aptonom rayon xelqi mushu 60 yilda, birinchidin namrat, ikkinchidin qalaq halettin bay - bayashadliqqa köchti, hazirqi turmushi shawkang sewiyisidin alliqachan éship ketti' dep jakarlidi. 'Shijang xewer tori'mu shu künidiki xewiride 'shinjangda adem béshigha toghra kélidighan yilliq kirim 2008‏ - yilida 19 ming yu'endin, amérika dollirigha sundurghanda 3000 amérika dolliridin éship ketti' dep teshwiq qildi.

Emma, xitay rastini éytmisa bolmaydighan jaymu bar. Xitayning b d t diki bash elchisi wu jénmin tünügün b d t ning besh komitéti birlikte ötküzgen yighinida 'b d t gha ezaliq bedel tölesh ölchimi' heqqide pikir bayan qilip " : gerche xitayning yilliq ishlepchiqirish qimmiti yéqiniqi yillardin buyan melum derijide yuqiri örligen bolsimu, emma nopusning köplüki sel qarashqa bolmaydighan mesile, 2008‏ - yilida adem béshigha toghra kélidighan yilliq ishlepchiqirish qimmiti aran 3 ming amérika dolliri, xitay bu jehette dunya buyiche 100‏ - orunda turidu. Xitayda dunyaning adem béshigha toghri kélidighan yilliq kirimi 7119 amérika dolliriliq sewiyige yetmigen yene 43 milyon adem bar. Eger dunya bankisining her bir ademning kündilik serpiyati 1 dollar 25 sinttin töwen bolmasliq dégen ölchimi buyiche hésablighanda, xitayda bu ölchemge yetmeydighan yene 250 milyon adem bar. Bu, xitayning ri'al ehwali. Xitayning namratliqini tügitish üchün buningdin kéyin mangidighan yoli nahayiti uzun' dep melumat berdi.

Xitayning b d t diki bash elchisi wu jénmin sözide yene 'bu yil xitayning b d t gha töleydighan bedel pul méqdari 2003‏ - yilidikidin 3 hesse ashti. B d t gha töleydighan ezaliq bedel iqtidari xitayning ri'al ehwalidin chetnep ketmesliki kérek. Eger xitayning tölesh iqtidari közde tutulmisa, kishilik hoquqqa hörmet qilmighanliq bolidu' dep yene b d t gha öktemlik qildi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.