Xitay hökümiti metbu'at kontrolluqini kücheytmekte

• Muxbirimiz eqidening bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Xongkongdiki junggo kishilik hoquq we démokratiye uchur merkizining ashkarilishiche, xitay hökümiti 17 ‏- nöwetlik qurultayning échilish harpisida, metbu'atlargha qaratqan kontrolluqini kücheytken. Mölcherleshlerge qarighanda 100 din artuq radi'o - téléwiziye programmiliri toxtitilghan.

Metbu'at kontrol qilindi 17 - qurultayning teyyarliqliridin biridur

Xongkongdiki junggo kishilik hoquq we démokratiye uchur merkizining xewerliridin melum bolushiche, jyangsu ölkisi nenjin shehiridila 12 radi'o istansisining programmiliri anglitishtin toxtitilghan bolup, sewebi nenjindiki bir radi'o istansisining kéchilik programmisida, radi'o anglighuchilarning mezkur radi'o istansisining heqsiz téléfon liniyisige téléfon urup, jinsi alaqe we jin shayatunlar heqqide muxbirdin so'al sorighan. Radi'o - téléwiziye bashqurush idarisi, radi'o anglighuchilarning bu xil mezmunlar heqqide toxtilishi " saghlamliq" tin dérek bermeydu dep qarighan. Bolupmu xitay merkizi hökümitining 17 ‏- nöwetlik qurultiyi échilishtin burun, siyasiy weqe yüz bérishtin endishe qilghan.

Biz , nenjin radi'o ‏- istansisining xewerler qanili, qatnash qanili, muzika qanili, turmush qanili shuningdek iqtisadiy qanili qatarliq bir qanchilighan qanallirigha téléfon urup, peqet xewerler qanilining élan sehipisining mes'uli bilen alaqe baghliyaliduq.

Biz uningdin, " nenjin shehiridiki radi'o ‏- istansisida 12 qanalning programmisi anglitishtin toxtitiliptu, buning sewebi néme ? " dep soriduq.

U bizge jawab bérip, " men sewebini éniq bilmeymen, men peqet élan programmisigha mes'ul " dédi.

Biz uningdin yene" élan programmisigha dexli yettimu ? " dep soriduq .

U, " yaq " dep jawab berdi.

Nenjin shehiridiki bir puqra ziyaritimizni qobul qilip mundaq dédi " méning radi'o programmiliridiki özgirishlerdin xewirim yoq , emma yéqindin buyan téléwiziye programmilirda chong özgirishler körülüwatidu. Mesilen hazir xongkong téléwiziye istansisi " sumrugh " ning programmilirini körelmeywatimiz."

" Junggo déngiz ‏- okyan géziti" ning sabiq péshqedem muxbiri chu eyzongning bildürüshiche, xitayda her qétim qurultaygha oxshash muhim yighinlar échilishtin burun, metbu'at kontrolluqi qattiq kücheytilidiken.

" Her qétim , qurultay échilishtin burun, bir qisim radi'o ‏- téléwiziye programmiliri retke sélinidu yaki bolmisa bir mezgil toxtitilidu, méningche bu ehwal 17 ‏- nöwetlik qurultay ötküzülüp bolghandin kéyin eslige kélishi mumkin, radi'o istansiliridiki dostlarning éytishiche, programmilar retke sélinidiken."

Béyjing xongkong téléwiziyilirinimu kontrol qilmaqta

Xongkongdiki junggo kishilik hoquq we démokratiye uchur merkizining bildürüshiche, junggo hökümiti 7 ‏- aydin buyan, teywen we xongkongning xitay tilida bérilidighan radi'o programmiliri kashiligha uchrighan, mölcherleshlerge qarighanda xitay armiyisi déngiz qirghiqidiki radi'o programmilirigha kashila qilish herikiti élip barghan bolup, bu xil kashila 17 ‏- qurultay axirlashqiche dawamlishidiken.

Bu heqte toxtalghan chu eyzong yene mundaq dédi: " radi'o anglitishlirida kashila peyda qilish ehwali dawamliq uchrap turidu. Men birqanche kün ilgiri béyjingda déngiz qirghiqidin bérilidighan programmilarni qet'iy angliyalmidim, bu xil anglitishlarni chet yézilarda turup anglisa bolidu. Chünki bu jaylar kashila peyda qilish rayonidin yiraq bolghanliqi üchün, emma intérnét torida anglash mumkinchiliki bar, hökümetning meqsidi, sirttin kélidighan axbarat menbe'elirini tosush."

Chu eyzongning éytishiche, hazir xelq organ metbu'atliri yeni, merkizi téléwiziye istansisi, merkizi xelq radi'o ‏- istansisi, xelq géziti, shinxu'a agéntliqi dégenlerning xewer we programmilirini körüshni xalimaydiken. U sözide " xelq hazir pütünley oyghandi, intérnét tori, yanfonlarda qisqa uchur yollash we aghzaki uchur tarqitishlar junggo xelqi arisida omumliship qaldi. Qeyerde bir chong weqe yüz berse, intérnét tori we yanfon arqiliqla nahayiti téz xewerdar bolghili bolidu. Hökümet organlirining metbu'atlirini saqlap turidighan ehwal tamamen yoq " dédi.

Erkin asiya radi'osini anglashmu qattiq tosqunluqqa uchraydu

Dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat réshitning bildürüshiche, Uyghur élida " erkin asiya " radi'osi izchil kashiligha uchrap kelgen bolup, Uyghur xelqi mezkur radi'oning programmilirini kashilisiz angliyalmaydiken. Bolupmu chet'el muxbirlirining bu zéminda ziyaret élip bérishi, ezeldin qattiq tosqunluqlargha uchrap kelmekte iken. (Eqide)