Xitaylar tibet filimi sewebi amérika 'palma bahari' kino féstiwalini bayqut qildi

Fransiye prézidénti nikolas sarkoziy shenbe küni dalay lama bilen körüshken bolup, sürette, dalay lama sarkoziygha xada teqdim qilmaqta.

Bu eyni chaghda xelq'arada zor ghulghula qozghighan weqelerning biri bolup qalghan. Bu qétim xitay kino sahesidikiler amérikida ötküzülidighan "palma bahari" kino féstiwalini bayqut qildi.

Xitay kino sahesidikiler bu qétim amérikining kaliforniye shtatida ötküzülidighan "palma bahari" kino féstiwaligha bayqut élan qilip, mezkur féstiwalgha qatnashturulidighan ikki filimini chékindürüp chiqqanliqini élan qildi. "Béyjing waqti" gézitining bu heqtiki xewiride, xitay réjissorlirining kino féstiwalini bayqut qilishigha féstiwalda tibetlerge da'ir "bulut arqisidiki quyash : tibetlerning erkinlik kürishi"namliq filimning qoyulidighanliqi seweb bolghanliqini ilgiri sürgen.

Eger bu rast bolsa, bu xitay kino sahesidikilerning yéqinqi 6 ay ichide xelq'ara sen'et féstiwalini siyasiy sewebler tüpeyli 2‏ - qétim bayqut qilishi bolup hésablinidu.

"Bulut arqisidiki quyash" dégen bu filim tibetler heqqidiki höjjetlik filim bolup, tibet rohani dahisi dalay lamaning hayati, 2008 ‏- yili lxasada yüz bergen tibet we xitaylar arisidiki toqunush, tibetlerning yurtni séghinishi, béyjing olimpik musabiqisining mesh'ilini yetküzüsh jeryanidiki sergerdan tibetler we chet'eldiki xitay oqughuchilarni téma qilghan.

Xitaylar "palma bahari" kino féstiwalidin chékindürüp chiqqan filimlerning biri"derijidin tashqiri 50", yene biri"nenjing ‏- nenjing" dégen filim bolup, bu filimde yaponiye armiyisining 1937 ‏- yili nenjingni igiligen waqtidiki weqelik teswirlen'gen idi. Fransiye axbarat agéntliqining xewirige qarighanda, "palma bahari" féstiwalini bayqut qilghan xitay kino shirkiti tibet heqqidiki filimde "tibet musteqilliqi"ning terghip qilin'ghanliqini ilgiri sürgen.

Xitayning bu mesilidiki pozitsiyisige tenqidi pikirdiki sen'etchi zatlar bolsa , xitayning da'im sen'etke siyasetni arilashturuwalidighanliqini eyiblidi. Yuqiriqi sözler gérmaniyidiki Uyghur ressami merwayit hapiz xanimgha a'it bolup, u yene , siyasetning sen'etke mudaxile qilishi sen'etning tereqqiyatigha tosalghu bolidighanliqini, Uyghur sen'étining hazirqi ehwalidin körüwélishqa bolidu, dep körsetti.

Xitay metbu'atlirining bu heqtiki xewirige qarighanda "nenjing ‏- nenjing" filimining réjissori lu chu'en axbarat sahesige bayanat élan qilip, özining tibet heqqidiki filimning kino féstiwalida qoyulidighanliqidin 4 ‏- chisla xewer tapqanliqini we féstiwalni bayqut qilishni qarar qilghanliqini bildürgen. Lu chüen bu heqtiki bayanatida "her qandaq nerside dölet menpe'etini muhim orun'gha qoyush kérek. Bizning bu mesilidiki pozitsiyi'imiz héchqandaq ikkilenmey choqum féstiwaldin chékinip chiqishtur" dégen.

Xitay 2009 ‏- yili 8 - ayda rabiye qadir xanim heqqidiki"muhebbetning 10 sherti" filimining mélborin kino féstiwali we teywenning gawshyung kino féstiwalida qoyulushigha qarshi chiqqan. Xitay mélborin we gawshyung kino féstiwallirini bayqut qilghan bolsimu, lékin awstiraliye bilen teywenni téz püktürelmigen idi.

Merwayit hapiz xanim lu chüenning sözlirini tenqidlep, sen'etni siyasetning tarazisida tartish sen'ettiki tepekkür erkinlikini boghidighanliqini bildürdi. U, bu filim "musteqiliqning terghibati emes, ri'alliqni eks ettürüshtur" deydu.

"Palma bahari" xelq'ara kino féstiwali tor bétining tonushturushigha qarighanda "bulut arqisidiki quyash" filimini féstiwalgha qatnashturghuchi dölet hindistan bolup, texminen bir sa'et 20 minutluq filimning réjissori litu sarin bilen tenzin sonam isimlik tibet qan séstimisidiki sen'etchilerdur. "Palma bahari" xelq'ara kino féstiwali 18 ‏-yanwargha qeder dawamlishidu. "Bulut arqisidiki quyash" filimi bolsa 1 - ayning 10 ‏- we 12 ‏- küni ikki meydan qoyulidiken.

Nöwette "bulut arqisidiki quyash" filimining oskar mukapatining munewwer höjjetlik filimler namzatliqigha körsitilidighan yaki körsitilmeydighanliqi melum emes. Bezi analizchilar eger "bulut arqisidiki quyash" oskar mukapatigha namzatliqqa körsitilse, xitay oskar mukapatini bayqut qilamdu? dégen so'alni qoyushqan.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.