HSK Имтиһани уйғур елидики уйғурларниң һаятини қийинлаштурмақта(2)


2006.07.14
xinda-xitay-tili-200.jpg
"Шинҗаң университети" ниң бир темиға есилған тәшвиқат тахтиси. Үстидики қурда "дөләт байриқини сөйүп, дөләт шеирини оқуп, путунғуада сөзлишәйли" дегән сөзләр, астидики қурда "үрүмчи шәһәрлик тил – йезиқ хизмити комитети назарәтчиликидә ясалди" дегән сөзләр йезилған.

Йеқинқи йиллардин буян, уйғур елидә елип бериливатқан HSK йәни хитай тил өлкисидин өтүш имтиһани барғансери күчәйгән болуп, һәрқандақ саһәдә ишләватқан хитай болмиған милләт мәзкур имтиһанға қатнишишқа мәҗбур болуп кәлгән.

Хитай агентлиқи тәрипидин берилгән хәвәрләрдә ашкарилинишичә, һазир уйғур елидики HSK имтиһаниға қатнашқучилар сани пүтүн дуня бойичә мәзкур имтиһанға қатнашқучилар омумий саниниң йеримидин көп қисмини игилигән.

Мунасивәтлик хәвәрләрдин мәлум болушичә, һазир уйғур елидә елип бериливатқан HSK имтиһани дәсләпки вақитлардикидин көп пәрқлиқ болуп, болупму шәкил вә мәзмун җәһәттә зор өзгүрүшләр болған.

Бу һәқтә америкида турушлуқ , бундин илгири илгири мәзкур имтиһанға қатнашқан һәмдә шинҗаң университетта узун йил оқутқучилиқ хизмити билән шуғулланған уйғур зиялийси полат әпәнди һазир уйғур елидики һәрқайси алий мәктәпләрдә уйғур оқуғучилири тил әдәбияттин башқа һәрқандақ бир дәрсни хитай тилида аңлаватқанлиқини шундақла хитай тилида берилидиған бу дәрсләрни өтидиғанлар хитай оқутқучилиридин башқа тил өткилидин өтәлигән уйғур оқутқучилири икәнлигини мәлум қилиш билән бир вақитта , оқуғучилар оқутқучи таллаш әркинлики болғанлиқтин, улар хитай тилида берилидиған дәрсни аңлашта, уйғур оқутқучиларни әмәс, бәлки хитай оқутқучилирини таллайдиған әһвалларниң мәвҗут икәнликини ейтти.

Мунасивәтлик мәлуматларда көрситилишичә, һазир хитай һөкүмити уйғур елидә HSK имтиһани күчийиш билән бир вақитта, хитай болмиған милләтләрниң пәрзәнтлирини башланғуч мәктәпни пүттүрмәй турупла хитай өлкилиридә оқушқа үндимәктә. Көплигән уйғур ата - анилири балилириниң кәлгүси истиқбалини ойлап, уларни хитай өлкилиридә оқутушқа һәтта башланғуч биринчи синиптин тартип хитай мәктипидә оқутушқа мәҗбур болмақта.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.