Xitay -yaponiye munasiwitidiki jiddiylik téxi peseymidi

• Muxbirimiz welining bu heqtiki programmisi
• Download story audio

Xitayda yaponiyige qarshi namayish yüz bergendin kéyin, yaponiyidimu buninggha qarita qarshi inkaslar dawamlashti. Xitay -yaponiye munasiwitidiki jiddiylik hazirgha qeder téxi peseymidi.

‘Birleshme agéntliqi' ning xewer qilishiche, shangxey shehrining bayanatchisi jawyang "shangxeyde turiwatqan chet'elliklerni shangxey shehrining özining qoghdash qabiliyiti bar. Shangxeyde meblegh sélish muhitigha ziyan yetküzidighan hadisilerge yol qoyulmaydu" dégen bolsimu, emma xitayda yaponiyige qarshi namayish yüz bériwatqanda, shangxeyde turushluq 80 ming chet'ellik ahalining aran 4 tin bir qismini teshkil qilidighan yaponluqlar résturanlarda haqaretlesh obyékti qilin'ghan weqeler yüz bergen.

Xitay metbu'atliri xitayda yüz bergen namayishni yaponiyide tarixini bormilaydighan kitab neshir qilin'ghanliqi keltürüp chiqardi, dégen köz qarashni otturigha qoyiwatqan idi. Bu köz qarashni yaponiyining bash minisitiri yunishiro koyzumi ependi ret qilip "xitayda yüz bergen namayishni xitay hökümiti öz kontirolliqida élip bardi" dégen.

Xitay siyasiy tedbir qollansa, yaponiye iqtisadiy tedbir qollanmaqta

B b s ning xewer qilishiche, ötken heptidin bashlap, xitayda yaponiyige qarshi namayish ötküzülüshke bashlighan idi. Xitayda dawamlishiwatqan bundaq namayish ölkilergiche kéngeydi. Hetta namayishta zorawanliq heriketlermu kélip chiqti. Xitay- yaponiye munasiwitide jiddiylik peyda qilidighan bundaq weziyet taza ewjige kötürüliwatqanda, xitayning bash ministiri wén ja baw ependi "xitay – yaponiye munasiwitidiki mesililer axirqi hésabta yaponiyining tarixqa toghra mu'amile qilishigha baghliq bolup qalidu. Yaponiye hökümiti tarixiy mesililer boyiche ötküzgen sewenlikige töwe qilishi kérek" dep tekitligen.

Birleshme agéntliqining tokyodin xewer qilishiche, yaponiyining soda ministiri shoyiki nakagawa ependi "yaponiyining néfit -tebi'iy gaz shirketlirige sherqiy déngizdiki teweliki téxiche talash-tartishta turiwatqan rayonida su astidin tebi'iy gaz qézishqa hoquq bérish resmiyitini ötülüshke bashlidi. Sherqi déngizda tebi'iy gaz qézish 4 - ay ichidila bashlinidu" dégen.

Amérika hazirqi xitay-yaponiye munasiwitige epsuslinidu

"Fransiye agéntliqi" ning washin'gtondin xewer qilishiche, xitayda yaponiyige qarshi ötküzülgen namayishlarni amérika tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisi richard bawchér ependi "epsuslinarliq weqe" dep atighan. Bawchér ependi bu heqte ipade bildürgende "xitay hökümitining chet'el diplomatlirini zorawanliq heriketlerdin xali qilishqa kapaletlik qilish mes'uliyiti bar. Bu qétim xitayda yüz bergen yaponiyige qarshi namayish zorawanliq heriketke aylinip ketse, xitay hökümiti uni kontrol qilmidi. Biz buninggha tolimu epsuslinimiz" . Dégen.

Xitayda yüz bergen namayishta namayishchilar yaponiye elchixanisigha botulka, konsérwa qutisi, tash-danggal atqanliqi, yapon résturanliridiki xizmetchilerni tillap haqaretligenliki, yapon mallirni bayqot qilighanliqi qatarliq weqeler toghrisida amérika tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisi bawchér ependi " bu ikki döletning munasiwiti rayon xaraktérliq muqimliq üchün nahayiti muhim, biz bashtin - axir bu ikki döletning dölet munasiwitidiki mesililerni tinch we yéqin xoshnidarchiliq shekilde hel qilinishni ümid qilip kéliwatimiz" dégen. Shundaqla , bawchér ependi yene "tarixiy weqeler toghrisida bizning musteqil köz qarishimiz bar, bu heqte hazir biz yenila bu ikki döletning ixtilablarni söhbet arqiliq hel qilishini tewsiye qilimiz" dégen. (Weli)