'Xitayda iqtisadla emes, chiriklikmu tereqqiy qilmaqta'

Xitay kompartiyisi merkizi komitétining yéqinqi ikki nöwetlik qurultiyidimu, chiriklik mesilisi bundin kéyin hel qilinidighan muhim mesililer qatarigha kirgüzülgen. Shundaq turuqluq, xitay jem'iyitide chiriklik mesilisining tügimeywatqanliqi, eksiche téximu ulghiyiwatqanliqi melum bolmaqta.

Tünügün, xitayning döletlik chiriklikning aldini élish ishxanisi, hökümet puligha chet'elni ziyaret qilishni cheklesh heqqide tor abontliridin pikir élish herikiti bashlighan. Intérnétte élan qilin'ghan pikir élish sehipiside hökümet puligha chet'elni ziyaret qilishning payda ‏- ziyini we eger u ziyanliq dep qaralsa, buni chekleshning usulliri heqqide meslihet soralghan.

Xitayche b b s ning bügünki bu heqtiki mulahiziside otturigha qoyulushiche, hökümet bu uqturushni ushtumtutla otturigha qoyghan emes, peqet intérnétte élan qiliniwatqan bu heqtiki shikayet we inkaslardin kéyin otturigha chiqqan؛ chünki 2008 ‏- yili yil axirida xitay tor betliride bu heqte jiddiy inkas we tenqidler otturigha chiqqan؛ inkaslarda pash qilinishiche, jyangshining shiyü shehiridiki bir tekshürüsh guruppisi amérika we kanadagha xizmet üchün tekshürüshke kelgen. Emma 13 künlük ziyaret dawamida peqet bir künla xizmetke alaqidar ziyaret élip barghan؛ qalghan künlerde amérikidiki dangliq seyligah haway arili we dangliq qimar shehri laswégasta kün ötküzgen.

Jéjyangning wénju shehiridiki bir terbiyilesh guruppisimu, 20 künni yuqiriqi ikki seyligah we qimarxanida ötküzgen. Bu atalmish tekshürüsh we öginish guruppisidikilerning barliq yol rasxotliri, yatqan méhmanxaniliri we pasportlirining foto kopiyisi pakit süpitide intérnétte élan qilin'ghan. Hökümet tenqidke uchrighan؛ mesile pash bolghandin kéyin, hökümet ashkara halda mezkur tenqidni qobul qilmighan؛ emma 2009 ‏- yilining béshida uqturush chiqirip؛ hökümet puligha chet'elni ziyaret qilish we chet'elde terbiyilinishni chekligen.

2009 - Yili 4 ‏- ayda hökümet bir doklat élan qilip, yéngi tüzüm yolgha qoyulghandin kéyin, chet'el ziyaritining 49% töwenligenlikini, bu arqiliq bir milyard 630 ming yüen téjelgenlikini élan qilghan. Shu qétimqi doklatta yene, orunsiz halda hökümet puligha chet'elni ziyaret qilish délosidin 165ni pash qilghanliqi, délogha 634 kishining chétilghanliqi, bularning ichide 187 kishige chare körülgenliki we bular keltürgen ziyanning 9 milyon 880 ming yüen ikenliki bayan qilin'ghan. Emma mulahizichiler bu doklattiki melumatlarning, xitaydiki mezkur weziyetning ongshalghanliqining bishariti emeslikini, peqet hökümetning intérnéttiki naraziliqning ammiwi qarshiliqqa aylinishini tosush üchünla, aldash xaraktéridiki tedbir ikenlikini bayan qilmaqta.

B b s ning bügünki mulahiziside bayan qilinishiche, hökümet puligha chet'elni ziyaret qilish we chet'elde terbiyilinish, yéqinqi yillardin béri xitayda az- tola hoquq tutqan kishiler arisida qozghalghan bir oyun- tamasha dolquni. Shundaqla bu yene, xitay hakimiyet sistémisidiki kona bir késelning yéngi bir alamiti, yeni 1980 ‏- we 90 ‏- yillardiki hökümet puligha yep ichish israpchiliqining, yéngi dewrdiki tereqqiy qilghan bir shekli. B b s ning bildürüshiche, xitayda iqtisadla emes, chiriklikmu tereqqiy qilmaqta. Bu chiriklikning alaqe torliri dölet sirtigha qarap kéngeymekte. Melum bolushiche, yéqinqi yillardin béri chet'elge köchmen bolup chiqqan xitay muhajirlar öz döletliride saxta terbiyilinish kursi we saxta tekshürüsh pa'aliyiti uyushturmaqta, ular xitaydiki emeldarlar bilen shérikliship, bu türdiki tekshürüshlerdin nep qazanmaqta.

Yene b b s ning xewer qilishiche, bu türdiki ziyaretlerning menzili ziyaretchilerning emilige qarap perqliq bolmaqta. Adette xitay ölkiliride wilayet derijiliktin yuqiri emeldarlar amérika we kanadada, uningdin töwenrekliri yawropada, nahiye derijilik emeldarlar bolsa xongkong we awminda ziyaret élip barmaqta.

Radi'o anglighuchilirimizning inkas qilishiche, yuqiriqi mesilining Uyghur rayonida ipadilinishi yene perqliq bolup, Uyghur élida xizmet körsetken emeldar we beshte yaxshi diniy zatlar xitay ölkilirini ziyaret qilmaqta. Xitay emeldarliri laswégasni ziyaret qilghinidek, Uyghur élidiki emeldarlar, xitayning déngiz yaqilirini kezmekte.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.