Xu jintaw: tüzülmige qarshilargha yumshaq, döletke qarshilargha qattiq qol bolimiz!

Xitay re'isi xu jintaw yéqinda merkizi komitétta échilghan bir qétimliq yighinda, siyasiy tüzülmige qarshi turghuchilargha yumshaq qol, dölet hakimiyitige qarshi turghuchilargha qattiq qol bolushni tekitligen.
Muxbirimiz shöhret hoshur
2009.01.14
Xu-JT-305.jpg Xitay dölet reisi xu jintaw sözde.
AFP Photo

Xujintaw bu sözliri arqiliq siyasiy islahat telep qilghuchilar bilen milliy musteqilliq telep qilghuchilargha perqliq pozitsiye tutushni eskertken.

Xujintaw yuqiriqi sözlirini xitay démokratchiliri teripidin élan qilin'ghan "2008 nizamnamisi" heqqide échilghan muzakire yighinida otturigha qoyghan.

Xitay démokratliri teripidin élan qilin'ghan 2008 nizamnamisi, xu jintawning yuqiriqi sözlirige sewep bolghan. Xitayche "boshün" torining xewer qilishiche, 2008 ‏nizamnamisi xitay tor betliride élan qilinip, 12 kün'ge qeder da'irilerdin héchqandaq cheklime kelmigen. Bu tor bashqurghuchilirini heyran qaldurghan. Bu munasiwet bilen boshün torining muxbiri béyjingda tekshürüsh élip barghan.

Boshün torining xewer qilishiche, 2008 nizamnamisi élan qilin'ghan deslepki 12 kün ichide merkizi komitéti bu heqte jem'iy 6 qétim muzakire yighini achqan, buning bir qétimliq siyasiy byuro yighini bolghan. Yighinda ikki neper hey'et nizamnamige imza qoyghuchilarni qattiq bir terep qilishni, undaq bolmighanda 2009 ‏ - yilining xitay kompartiyisi üchün chong péshkelchilik yil bolidighanliqini eskertken. Xujintaw bu pikirge ipade bildürmigen.

Xujintaw 20 ‏ - dékabir küni échilghan axirqi qétimliq yighinda, bu heqte éniq meydanini otturigha qoyghan. U sözide 2008 nizamnamisini ichki ziddiyet dep atighan we ichki ziddiyetni keskinleshtürüwetmeslikni, awal mesilini éniqlash, nizamnamining perde arqisini aydinglashturush andin tenqidiy terbiyini yolgha qoyushni teshebbus qilghan؛ u shu qétimqi yighinda mundaq dégen: " men yene shuni tekitleymen,'üch xil küchler' ge qarshi turushta hergiz yumshaq qol bolmasliqimiz kérek, xelq we tüzülme ichidiki öktichilerge qarita söhbet we terbiye yolini tutushimiz kérek."

Maqalide xujintaw tilgha alghan üch xil küchlerning qaysi küchler ikenliki izahlanmighan. Emma xitayning siyasiy términliri, hem mezkur yighinning muzakire témisi nezerde tutulsa xujintaw tilgha alghan 3xil küchlerning wang léchüen teriplewatqan üch xil küchler bilen oxshashliqi yeni sherqi türkistan musteqilchiliri ikenliki bilinmekte.

Xu jintawning mezkur yolyoruqidin kéyin, 2008 nizamnamisi we u heqtiki munaziriler tor betlerdin öchürüp tashlan'ghan. Xitay jama'et xewpsizlik dölet bixeterlik tarmaqliri nizamnamige imza qoyghuchilar we tarqatquchilardin peqetla ikki kishini qolgha alghan؛ qalghanliri bilen bir - birlep söhbet ötküzgen we telim - terbiye arqiliq agahlandurush bergen. Xitay közetküchilerning qarishiche, bu xujintaw rehberlik guruppisining siyasiy öktichilikke qarita aldinqilirigha nisbeten yumshash pozitsiyisidur.

Uyghur közetküchilerning qarishiche, xitayning milliy musteqilchiler bilen öktichi démokratchilargha perqliq pozitsiye tutup kéliwatqanliqi yéngi ehwal emes؛ 1989 ‏ - yilidiki tyen'enmén weqesige chétilghanlarning héch birige, weqedin kéyin, ölüm jazasi bermesliki, emma 5 ‏ - féwral ghulja weqesige chétilghanlardin yüzlerche kishige ölüm jazasi bergenliki buning ashkara ipadisi؛ emma bu perqning , xitay kompartiyisi siyasiy öktichilikke sewrichanliqni teshebbus qiliwatqan bir peyttimu dawamlishishi diqqetke sazawer nuqtidur.


Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.