Хитайда йүз бәргән японийигә қарши намайиш һәққидики учурлар


2005.04.12
CHINA_JAPAN_PROTEST_Guangzh.jpg
10-Април күни, гуаңҗуда японийигә қарши намайиш. AFP

Хитайда японийигә қарши намайиш йүз бәргәндин кейин, японийидиму буниңға қарита инкас қайтти.

Хитайда японийигә қарши намайиш, японийидә хитай компартийиси билән видалишиш

"Бирләшмә гезити" ниң хәвәр қилишичә, 4 - айниң 9 - күни бейҗиңдә өткүзүлгән японийигә қарши намайишта, намайишчилар японийә мәбләғ салған сода базарлириға һуҗум қилиған. японийә әлчиханисиға таш етип, деризә - әйнәкләрни чаққан. японийиниң дөләт байриқини көйдүргән, "японийини йоқитайли", "японлуқлар өз дөлитигә қайтип кәтсун" дәп вақириған.

"Улуғ ира гезити" ниң 4 - айниң 10 - күни токйода нәқ мәйдандин тартқан фото сөрәтләрни қошуп хәвәр қилишичә, японийидә турушлуқ хитай тәшкилатлири токйода "хитай коммунист партийси билән видалишиш намайиши" өткүзгән. Бу намайишқа 200 дин артуқ адәм қатнашқан.

Хитайда таш етиш вә японийидә йәл милтиқ етиш

Бирләшмә агентлиқиниң хәвәр қилишичә, хитайда чиңду, шенҗен қатарлиқ шәһәрләрдә японийигә қарши намайиш йүз бәргәндин кейин, хитайниң пайтәхти бейҗиң шәһиридиму 4 - айниң 9 - күни японийигә қарши намайиш өткүзүлгән. Намайишчилар японийә әлчиханисиға таш етип дәризә - әйнәкләрни чаққан.

Довей агентлиқиниң хәвәр қилишичә, японийиниң йокохама шәһиридә "җоңго банкиси" ниң бу шәһәрдики шөбсиниң дәризилирини йәл милтиқ етип чеқип паракәндә қилидиған вәқә йүз бәргән.

Койзуми вә вен җабав

Бирләшмә агентлиқиниң хәвәр қилишичә, японийиниң баш министири койзуми әпәнди хитайда давамлишиватқан японийигә қарши намайишлар тоғрисида наразилиқ билдүрүп "интайин әпсуслинимән" дегән.

Б б с ниң хәвәр қилишичә, хитайда японийигә қарши кәйпият таза өрләватқанда, хитайниң баш министири вен җабав әпәнди һиндистанда мухбирларға "японийә өткән әсирдә таҗавузчилиқ уруши қозғап җоңгоға, асияға азап - оқубәт кәлтүргән иди", "японийә әмди бирләшкән дөләтләр тәшкилатиниң даимий әзаси болмақчи болса, у чоқум тарихқа тоғра муамилә қилиши керәк" дегән.

японийидә министирлар вә аммиви тәшкилатлар достлуқ үчүн теришмақта

японийә "н х к агентлиқи" ниң хәвәр қилишичә, оргини токйода туридиған хитай - япон достлуқи тәшкилати 4 - айниң 12 - күнидин башлап икки дөләтниң достлуқ мунасивити үчүн хизмәт ишләшкә башлиған. японийә кабенитиниң секритар хироюки хосода әпәнди "һөкүмитимиз һадисә пәйда болушниң алдини елиш үчүн хитай билән йеқиндин алақә қиливатиду. Биз хитай һөкүмитиниң җавабини күтимиз" дегән. японийиниң сода министири шойки накагава "биз хитайда туриватқан японийә ширкәтлириниң әһвалиға диққәт қиливатимиз. Заманимизда база игиликини йолға қоюшни арзу қилидиған бир дөләт чәтәл ширкәтлириниң мәсилисини яхши һәл қилиши лазим" дегән.

японийә тарихни пәдәзлигән болса, хитай тарихини бурмилиди

"Волт стирит жорнили"да дүшәнбә күни "японийә тарихни пәдәзлигән болса, хитай тархини бурмилиди" сәрләвһилик бир обзор елан қилинди. Бу обзорда "хитай йеқинда японийини тарихий китаб мәсилиси билән әйиплиди. Әмма хитай өзи тарихни бурмилап кәлмәктә, хитай бу җәһәттә японийидин ешип чүшиду. 1989 - Йили тиәнәнмин мәйданида йүз бәргән тинч намайишни "топилаң" дәп бурмилиди. Чоң сәкрәп илгирләштә адәм өлгән вәқәниму бурмилиди. Корийә йерим арилида йүз бәргән урушниму бурмилиди. 1951 - Йили хитай армийиси тибәткә киргәндики тарихниму бурмилиди. Хитай һазир әйни вақиттики "чоң сәкрәп илгириләш" яки "мәдәнийәт инқилаби" елип бериватқан дөләт әмәс, бәлки униңға охшимайдиған бир йеңи дәврдә туриватқан дөләт. Шуңлашқа хитай һөкүмити өз дөлитидики пуқраларниң дуняни толуқ чүшинишигә капаләтлик қилиши керәк" дәп баян қилинған. (Вәли)

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.