“Yawro-asiya yermenkisi” harpisida ürümchi weziyitining jiddiylishishi sheher ahalisini bi'aram qildi

Ürümchi ahalilirining bildürüshiche 1-séntebir ürümchide bashlinidighan“Yawro-asiya yermenkisi” harpisida ürümchi weziyiti jiddiyleshken. Ötken heptidin bashlap sheher kochiliri renglik lampuchkilar bilen bézelgen bolsimu, emma sheherde jiddiy keypiyat höküm sürüshke bashlighan.

Ürümchi shehiridin ziyaritimizni qobul qilghan bir xanim özi körgen sheher menzirisini teswirlep, ürümchi kochilirida hessilep köpeytilgen qoralliq saqchilar, 24 sa'et kocha charlawatqan saqchi aptomobilliri, Uyghurlar toplashqan jaylarda xelq ammisigha ariliship ketken puqrache kiyin'gen saqchilar, idare jem'iyetlerdiki kadirlar hem oqutquchilardin teshkillen'gen tertip saqlighuchilar etritining qollirigha oxshash shekildiki toqmaqlarni kötürüp, doqmushlarda charlap yürüshi sheher puqralirida wehime peyda qilghanliqini ilgiri sürdi.

Bu xanim öz bayanida yene, nöwette jem'iyette tarqalghan, 25-awghusttin bashlap, bir qisim intérnét alaqisining kontrol qilinip, kochilardiki torxanilarning bir mezgil taqilidighanliqi, meschitlerdiki kolléktip iptar pa'aliyitige cheklime qoyulidighanliqi heqqidiki xewerlerning puqralarning naraziliqini qozghighanliqini bildürdi.

Uyghur aptonom rayonluq ma'arip nazariti ötken hepte yene uqturush chüshürüp, ürümchidiki ottura bashlan'ghuch mekteplerdin tartip aliy mekteplergiche bolghan barliq mekteplerning ders bashlinish waqti 9-ayning 5-künidin kéyin'ge sürülidighanliqini élan qilghan.

Tetil mezgilide öz yurtigha dem élishqa ketken bir oqutquchining bildürüshiche, ularning mektipimu esli 1-séntebir bashlinidighan ders waqtini 11-séntebirge sürgen.

Ziyaritimizni qobul qilghan ürümchilik xanim öz bayanida, oqush bashlinish waqtining keynige sürülüp, ramzan mezgilidiki pizhghirim issiqta bashlan'ghuch ottura mektep oqutquchilirining kochida qollirigha toqmaq kötürüp tertip saqlashqa orunlashturulushi hetta roza héyt mezgilidimu ularning dem élishqa qoyup bérilmesliki, nöwette ürümchidiki ottura bashlan'ghuch mektep oqutquchilirining naraziliqini qozghighanliqini bildürdi.

Melum bolushiche, bu yil ürümchide échiliwatqan “Yawro-asiya soda yermenkisi”, 1995-yildin buyan, “Ürümchi yermenkisi” namida her yili 1-séntebirdin 5-séntebirgiche échilip kéliwatqan bolsimu, emma bu yil yermenke mezgilide da'irilerning bu qeder jiddiy bolghan bixeterlik tedbirlirini élishi xitay weziyitini közetküchilerning diqqitini qozghapla qalmastin, belki ürümchi sheher ahalisiningmu diqqitini qozghighan.

Hökümet da'iriliri bu qeder qattiq tedbir almisimu, bu xil yermenkilerning normal échilishigha tosqunluq qilghudek amilning yoqluqini bildürgen bu xanim, hökümet da'irilirining bunche jiq adem küchi hem iqtisad serp qilip, muqimliqni qoghdighandin köre tapawiti töwen bolghan sheher ahalisining turmushigha yardem bergen bolsa, sheher xelqining hazirqidek wehime hem naraziliq ichide yashighanning ornigha hökümettin razi bolup, tinch xatirjem yashaydighanliqini, ene shu chaghdila hökümet arzu qilghan “Tinch xatirjem muhit”ning yaritilish imkaniyiti bolidighanliqini bildürdi.

Yerlik Uyghurlarning xitay hökümet da'irilirige bolghan naraziliqliri sewebidin yüz bergen, 81-iyul xoten weqesi we 30, 31-iyul qeshqer weqesidin kéyin, Uyghur aptonom rayon da'iriliri jiddiy yighin chaqirip, ürümchide ötküzülidighan “Yawro-asiya yermenkisi”ning bixeterlikige kapaletlik qilish üchün Uyghur aptonom rayoni da'iriside jiddiy bixeterlik tedbirliri élinidighanliqini bildürgen idi.

Dunya Uyghur qurultiyi bayanatchisi dilshat xitay hökümitini tenqidlep, xitay hökümet da'irilirining weqening yüz bérish sewebini éniqlap, öz siyasitidiki xataliqlarni tüzitishning ornigha, qoral küchi arqiliq rayon weziyitini kontrol qilishqa urunushi, rayonda xitay arzu qilghan menggülük eminlik emes, eksiche téximu zor qarshiliq heriketlirining yüz bérishige seweb bolidighanliqini bildürdi.