2007 ‏- Йили уйғурларниң өз тәқдирини өзи бәлгиләш туйғуси техиму юқири өрләйдиған йил

• Мухбиримиз вәлиниң бу һәқтики мәлумати
• Download story audio

2007 ‏- Йили йетип келиш билән тәң хитай рәиси хуҗинтав йеңи йил нутиқи елан қилип 'бир җоңго' дегән сиясәтни қайтидин тәкитлиди, бу җәһәттә мурәссә қилинмайдиғанлиқини җакарлиди. Бу чағда, тәйвән президенти чен шуйбйәнму йеңи йил нутиқи елан қилип 'тәйвән җоңгониң бир қисми әмәс' ликини техиму күчлүк җакарлиди. Б б с ниң хәвәр анализида баян қилинишичә, чен шуйбйәнниң йеңи йил нутиқи буниңдин кейин хитайниң ғәзипини техиму өрлитиши мумкин. 2007 ‏- Йили кириш билән тәң, хитайниң уйғур аптоном район рәиси исмаил теливалдиму йеңи йил нутиқи елан қилип, бу йеңи йилда уйғур мустәқилчилириға техиму қаттиқ зәрбә беридиғанлиқини тәкитлигәндә, уйғур миллий һәрикитиниң йетәкчиси рабийә ханимму әркин асия радиоси арқилиқ баянат елан қилип, уйғурларни өзиниң кишилик һоқуқини қолға кәлтүрүш үчүн техиму үнүмлүк күрәш қилишқа чақирди. Кишиләр буниңдин 2007 ‏- йилида хитайниң башқа милләтләргә қаратқан сиясити қандақ болидиғанлиқини вә хитайда кишилик һоқуқидин мәһрум қилинған милләтләрниң хитай коммунист һөкүмитигә қаритилған қаршилиқ һәрикәтлири қандақ болидиғанлиқини пәрәз қилмақта.

Дуня уйғур қурултийиниң муавин рәиси, канада уйғур җәмийитиниң рәиси мәһәммәт әпәндиниң тәһлил қилишичә, 2007 ‏- йилида хитай һөкүмитиниң башқа милләтләргә қаратқан сияситидә, мәсилән, хитай - тәйвән мунасивәтлиридә, бурундин сақлинип келиватқан зиддийәтләр техиму кеңийиду. Хитай һөкүмитиниң уйғурларға қаратқан сияситиму техиму җиддийлишиду. Бу җәрянда уйғурларниң өз тәқдирини өзи бәлгиләш туйғуси техиму юқири пәллигә көтүрилиду.

Хуҗинтав йеңи йил нутиқида, өткән йилда хитай һөкүмитиниң сиясәтлиридә наһайити зор ғәлибә қазинилғанлииқи, әмди 2007 ‏- йилида бу ғәлибини техиму кеңәйтидиғанлиқи баян қилинған иди. Мәһәммәт тохти әпәнди хитай һөкүмитиниң өткән йиллардики башқа милләтләргә қаратқан сияситиниң нәтиҗисини тәһлил қилди. Униң қаришичә, хитай һөкүмитиниң өткән йилларда тәйвәнгә қаратқан сиясити тәйвән хәлқиниң мустәқиллиқ туйғусини вә ирадисини техиму өрләтти. Әмди 2007 ‏- йилида хитай һөкүмитиниң , худди исмаил теливалди җакарлиғандәк, уйғурларниң мустәқиллиқ һәрикәтлирини техиму қаттиқ бастурудиған сияситиму, уйғур хәлқниң өз тәқдирини өзи бәлгиләш, өзиниң кәлгүси истиқбалини өзи яритиштәк мустәқиллиқ туйғусини техиму юқири өрлитиду.