Gu'angdungdiki yer dawasi weqeside néme üchün özgirish boldi?
2005.09.15
Teyshi kentidiki yer majrasi eslide 7 - ayda bashlan'ghan bolup, kenttiki 400 din artuq ahaliler ilgiri yuqiri derijilik organlargha kent bashliqining parixorliqi we qanunsiz halda yerlirini sétiwetkenliki üstidin erz sun'ghan hemde kent bashliqini wezipisidin élip tashlashni telep qilghan. Xitay hökümitimu kenttikilerning bu erzini qubul qilghan idi.
Kütülmigen tutqun qilish
Halbuki 8 - ayning 16 - küni nechche yüzligen topilangni basturush saqchiliri kenttke kélip, 50 dek kishilini urup yarilandurghan hemde bu erzni sunushqa mes'ul bolghan yette kishini tutup ketken. Ikki heptidin kiyin, kenttikiler achliq élan qilishqa bashlighan. 5 - Séntebir küni, teyshi kentidiki besh kishi wakaliten kent puqralirining birlikte imzalighan kent bashliqini wezipisidin qaldurush heqqidiki qarar xétini penyi rayonluq xelq ishlar nazaritige tapshurghan. Mushundaq shara'itta penyi rayonluq hökümet 10 - séntebir küni ahaliler imza qoyghan bu erzni qubul qilghan.
Yerlik ahalilerning radi'oyimizgha bildürüshiche, penyi téléwiziye istansisi 14 - séntebir küni kechte tuyuqsiz "teyshi kentidiki bir qisim kishiler kentte heriket qozghap, ahalilerni yighip, qanunsiz yighilish ötküzdi. Yerlik emeldarlarning xizmitige tosqunluq qilip, muqimliqa éghir tesir yetküzdi. Shunga hökümet bu weqeni bésiqturdi" dep xewer bergen.
Fin isimlik bir kent ahalisi ehwalni tonushturup mundaq dédi: "xewerde 12 - chisla yerlik saqchilarning kentke bérip adem tutqanliqi tilgha élindi. Emma jeryani körsitilmidi. Peqet weqedin kiyin meydanni yoghushturghan bezi körünüshler qoyuldi. Eyni waqitta saqchilar ahalilerni tutqun qilghanda, neq meydanda nechche ming kishi bar idi. Emma téléwézorda peqet saqchilarning bir nechche kishini tutup ketken körinishi qoyulghan hemde az sanliq adem weqe tughdurdi dédi".
Hökümet gépidin yéniwaldi
Fransiye axbarat agéntliqining xewiridin ashkarilinishiche, düshenbe küni saqchilar kenttin 48 kishini tutup ketken hemde kenttikiler qolgha chüshürgen kent bashliqining parixorliqini ispatlaydighan pakitlar bar hisabat deptirini tartiwalghan.
Fin yene kenttikilerning hökümetning bu weqege qaytidin bergen bahasidin intayin narazi bolghanliqini bildürdi. U mundaq dédi: "hökümet gépidin yéniwaldi, bizning héssiyati bilen azraqmu hésablashmiduq. Bizmu qandaq qélishni bilelmey qalduq. Biz téxi kent bashliqini aghdurush yighinini achmighantuq. Emdi qachan achalaydighanliqimiznimu bilmeymiz. Hökümet arqa arqidin adem tutiwatidu. Bundaq tutiwerse yighin achqan teghdirdimu köp kishiler kilelmemdikin deymen. Déhqanlar hemmisi qorqti. Eslide hökümetke ishenmekchi bolghantuq. Hazir peqetla ishenmeymiz" .
Kent ahalisi finning éytishiche, yerlik hökümet emeldarliri yene kent bashliqini aghdurush xétige imza qoyghan, karxanilarda ishleydighan ahalilerni mushu ikki- üch kün ichide ishtin boshitidighanliqi heqqide tehdid salghan.
Xitaydiki weziyetni yéqindin küzitiwatqan amérikida qanun ilmide oquwatqan alim séyitof ependi, xitay hökümitining teyshidiki weqege tutqan puzitsiyisining özgirishide, xitayning bashqa jaydiki ahalilerningmu mushundaq qozghilip, chirik emeldarlarni aghdurishidighan ensirigenlikining seweb bolghanliqini bildürdi.
Fransiye axbarat agéntliqining xewirige qarighanda, gu'angju sheherlik hökümet emeldarliri charshenbe küni teyshi kentidiki yer majrasini qanun boyiche bir terep qilidighanliqini bildürdi.
Emma shuning bilen bir waqitta, hökümet da'iriliri béyjingdin gu'angdungdiki yer majralirini éniqlash üchün kelgen yang pemililik bir adwukatni tutup, uninggha yer majralirigha arilashmasliq heqqide tehdid salghan.
Alim séyitof ependi, bu ehwallarning xitay merkizi hökümitining döletni pütünley qanun bilen bashqurush niyitining yoqliqidin dérek béridighanliqini körsetti. (Arzu)