Учтурпанда қаттиқ йәр тәвриди
2005.02.15
Учтурпан наһийисидә сәйшәнбә күни әтигән саәт 5 йеримлар әтрапида 6.2 Бал йәр тәврәш апити йүз бәрди. Апәттә һазирғичә адәм өлүш вә ярилиниш әһваллириниң көрүлмигәнлики билдүрүлмәктә.
Хитай һөкүмитиниң зувани болған шинхуа агентлиқиниң билдүрүшичә, бу қетимқи йәр тәврәшниң мәркизи учтурпанниң йеңи ават йезисиға тоғра келидикән. Йезилиқ партком секритари хуаң, дәсләпки ениқлашларға қариғанда, йеңи ават йезиси тәвәликидә 30 аиликниң 50 еғиздәк өйи өрүлүп, қисмән өйләрниң чак кәткәнликини билдүргән.
Әгәшмә йәр тәврәшләр йәнә йүз бериши мумкин
Биз бу қетимқи йәр тәврәш һәққидә тәпсили мәлумат игиләш үчүн, ақсу вилайәтлик йәр тәврәш идариси билән алақилаштуқ. Зияритимизни қубул қилған ли фамилилик бир хадим, сәйшәнбә күни әтигән йәрлик вақит саәт бәш йеримда 6.2 Бал қаттиқ йәр тәвригәндин буян, һазирғичә 90 нәччә қетим әгәшмә йәр тәвригәнликини билдүрүп, мундақ деди:
Һазирғичә 90 нәччә қетим әгәшмә йәр тәврәш йүз берип болди..... Бирақ бәш бал әтрапидики әгәшмә йәр тәврәшләр йәнә йүз бериши мумкин.... Һазир дәсләпки ениқлашларда бивастә иқтисадий зиянниң 30 милйон хәлқ пули әтрапида икәнлики мөлчәрләнди.
"Һазирғичә 90 нәччә қетим әгәшмә йәр тәврәш йүз берип болди. Әң күчлүки бүгүн чүштин кийин йүз бәргән 5.1 Бал йәр тәврәш. Әгәшмә йәр тәврәшләр йәнә йүз бериши мумкин. Бизниң қияс қилишимизчә әң күчлүк болғандиму бүгүн әтигән йүз бәргән 6.1 Бал йәр тәврәштин ешип кәтмәйду. Бирақ бәш бал әтрапидики әгәшмә йәр тәврәшләр йәнә йүз бериши мумкин".
Апәттә хели җиқ зиян көрүлди
Ли фамилилик мәзкур хадим, һазирғичә йәр тәврәштә өлүм- йитим һадисилириниң көрүлмигәнликини, қутқузуш хизмәтлириниң җидди давам қиливатқанлиқини билдүрди. У йәнә мундақ деди:
"Апәттә хели җиқ зиян көрүлди. Өрүлүп чүшкән өйләр нәччә он еғиз әтрапида, анчә көп әмәс. Асаслиқи чәт йезилардики деһқан - чарвичиларниң өйлири өрүлди. Бу өйләр кесәктин аддийла селинғачқа, асанла өрүлүп чүшкән. Шәһәргә йеқин районлардики өйләр йәр тәврәшкә бәрдашлиқ берәләйдиған қилип селинғачқа, анчә чоң мәсилиләр көрүлмиди. Бирақ чәк кәткән өйләрниң сани хели бар, буни давамлиқ тәкшүриватиду. Һазир дәсләпки ениқлашларда бивастә иқтисадий зиянниң 30 милйон хәлқ пули әтрапида икәнлики мөлчәрләнди".
У, учтурпан наһийисидин сирт, ақсу шәһири вә кәлпин, ават, онсу, бай наһийилиридики кишиләрниңму йәр тәврәшни күчлүк һис қилғанлиқини билдүрди. У йәнә тәврәш мәркизигә әң йеқин болған йеңи ават йезисиниң апәткә һәммидин қаттиқ учриғанлиқини көрсәтти.
Бу мунасивәт билән биз, йеңи ават йезисидики әһвалларни игиләш үчүн, йезилиқ һөкүмәт билән алақилаштуқ . Бирақ, йезилиқ һөкүмәтниң алақидар әмәлдари, бу һәқтә мәлумат беришни рәт қилди.
Сиртта йетишқа мәҗбур боливатимиз
Һөкүмәт техи бу йәргә һал сориғили келип болалмиди..... Бирәрси техи келип немә болди дәп болалмиди
Йеңи ават йезисиниң мәлум кәнтидики бир деһқан киши, йәр тәврәштә өз кәнтидә һечқандақ өлүм- йетим вәқәлириниң йүз бәрмигәнликини, бирақ өзлириниң нөвәттә тәшвиш ичидә өйлиригә кирәлмәй сиртта йетишқа мәҗбур боливатқанлиқини билдүрди. У йәр тәшрәшниң кечә саәт бәш йеримда йүз бәргәнликини, кечә болғачқа кишиләрниң тәшвишлинип, балиларниң қорқуп чирқиришип кәткәнликини, кечини талада түнәп өткүзгәнликини, қар яғқан болғачқа соғуқта қалғанлиқини билдүрди.
Хитай мәркизи телевизийә истансисиниң әң йеңи хәвиридә, уйғур аптонум районлуқ хәлқ ишлири назаритиниң апәткә учриған районға 100 дәк қишлиқ чедир әвәтип бәргәнликини, бирму кишиниң талада қалмиғанлиқини билдүргән иди.
Бирақ йеңи ават йезисидики бу киши, уларниң кәнтигә техи һечқандақ ярдәмниң йитип кәлмигәнликини көрсәтти.
Йеңи ават йезисидики 40 яшлар әтрапидики йәнә бир деһқан киши болса, нөвәттә уларниң кәнтидә қар йеғиватқанлиқини, кәнтлик һөкүмәт йәнә йәр тәврәш еһтималлиқи барлиқи һәққидә уқтурғанлиқи үчүн, нурғун кишиләрниң соғуққа қаримастин, кечини сиртта өткүзиватқанлиқини билдүрди.
Йәрлик һөкүмәт даирилири вә аһалиләрдин игилишимизгә қариғанда, йеңи ават йезисидин сирт, учтурпан наһийисиниң имамлирим йезиси вә ямансу йезилириму апәтниң тәсиригә бир қәдәр еғир учриған. ямансу йезисида 280 дәк аилиликниң өйигә чак кәткән.
Икки йил аввал, охшашла феврал ейида қәшқәрниң маралбеши вә пәйзиват наһийилиридә 6.8 Бал йәр тәврәп, аз дегәндә 260 дин артуқ адәмниң өлүшини кәлтүрүп чиқарған иди. Бу қетим йәр тәврәш йүз бәргән учтурпан наһийисидә 180 миң аһалә бар болуп, уларниң көпинчиси уйғурлар. (Арзу)
Мунасивәтлик мақалилар
- Уйғур елиниң үч турпан наһийисидә йәр тәвриди
- Апәттин кейинки чоңқурчақ
- Уйғур елиниң онсу наһийисидә 4.7 Бал йәр тәвриди
- Қазақистан вә уйғур елиниң чигра раюнида йәр тәврәш вәқәси йүз бәрди
- Һинди окяндики йәр тәврәш вә сунамида өлгәнләрниң сани 100 миңға йетиши мүмкин
- Илида 100 миң киши һөл йеғин апитиниң тәсиригә учриди