Uchturpanda qattiq yer tewridi


2005.02.15

Uchturpan nahiyiside seyshenbe küni etigen sa'et 5 yérimlar etrapida 6.2 Bal yer tewresh apiti yüz berdi. Apette hazirghiche adem ölüsh we yarilinish ehwallirining körülmigenliki bildürülmekte.

Xitay hökümitining zuwani bolghan shinxu'a agéntliqining bildürüshiche, bu qétimqi yer tewreshning merkizi uchturpanning yéngi awat yézisigha toghra kélidiken. Yéziliq partkom sékritari xu'ang, deslepki éniqlashlargha qarighanda, yéngi awat yézisi tewelikide 30 a'ilikning 50 éghizdek öyi örülüp, qismen öylerning chak ketkenlikini bildürgen.

Egeshme yer tewreshler yene yüz bérishi mumkin

Biz bu qétimqi yer tewresh heqqide tepsili melumat igilesh üchün, aqsu wilayetlik yer tewresh idarisi bilen alaqilashtuq. Ziyaritimizni qubul qilghan li famililik bir xadim, seyshenbe küni etigen yerlik waqit sa'et besh yérimda 6.2 Bal qattiq yer tewrigendin buyan, hazirghiche 90 nechche qétim egeshme yer tewrigenlikini bildürüp, mundaq dédi:

Hazirghiche 90 nechche qétim egeshme yer tewresh yüz bérip boldi..... Biraq besh bal etrapidiki egeshme yer tewreshler yene yüz bérishi mumkin.... Hazir deslepki éniqlashlarda biwaste iqtisadiy ziyanning 30 milyon xelq puli etrapida ikenliki mölcherlendi.

"Hazirghiche 90 nechche qétim egeshme yer tewresh yüz bérip boldi. Eng küchlüki bügün chüshtin kiyin yüz bergen 5.1 Bal yer tewresh. Egeshme yer tewreshler yene yüz bérishi mumkin. Bizning qiyas qilishimizche eng küchlük bolghandimu bügün etigen yüz bergen 6.1 Bal yer tewreshtin éship ketmeydu. Biraq besh bal etrapidiki egeshme yer tewreshler yene yüz bérishi mumkin".

Apette xéli jiq ziyan körüldi

Li famililik mezkur xadim, hazirghiche yer tewreshte ölüm- yitim hadisilirining körülmigenlikini, qutquzush xizmetlirining jiddi dawam qiliwatqanliqini bildürdi. U yene mundaq dédi:

"Apette xéli jiq ziyan körüldi. Örülüp chüshken öyler nechche on éghiz etrapida, anche köp emes. Asasliqi chet yézilardiki déhqan - charwichilarning öyliri örüldi. Bu öyler késektin addiyla sélin'ghachqa, asanla örülüp chüshken. Sheherge yéqin rayonlardiki öyler yer tewreshke berdashliq béreleydighan qilip sélin'ghachqa, anche chong mesililer körülmidi. Biraq chek ketken öylerning sani xéli bar, buni dawamliq tekshüriwatidu. Hazir deslepki éniqlashlarda biwaste iqtisadiy ziyanning 30 milyon xelq puli etrapida ikenliki mölcherlendi".

U, uchturpan nahiyisidin sirt, aqsu shehiri we kelpin, awat, onsu, bay nahiyiliridiki kishilerningmu yer tewreshni küchlük his qilghanliqini bildürdi. U yene tewresh merkizige eng yéqin bolghan yéngi awat yézisining apetke hemmidin qattiq uchrighanliqini körsetti.

Bu munasiwet bilen biz, yéngi awat yézisidiki ehwallarni igilesh üchün, yéziliq hökümet bilen alaqilashtuq . Biraq, yéziliq hökümetning alaqidar emeldari, bu heqte melumat bérishni ret qildi.

Sirtta yétishqa mejbur boliwatimiz

Hökümet téxi bu yerge hal sorighili kélip bolalmidi..... Birersi téxi kélip néme boldi dep bolalmidi

Yéngi awat yézisining melum kentidiki bir déhqan kishi, yer tewreshte öz kentide héchqandaq ölüm- yétim weqelirining yüz bermigenlikini, biraq özlirining nöwette teshwish ichide öylirige kirelmey sirtta yétishqa mejbur boliwatqanliqini bildürdi. U yer teshreshning kéche sa'et besh yérimda yüz bergenlikini, kéche bolghachqa kishilerning teshwishlinip, balilarning qorqup chirqiriship ketkenlikini, kéchini talada tünep ötküzgenlikini, qar yaghqan bolghachqa soghuqta qalghanliqini bildürdi.

Xitay merkizi téléwiziye istansisining eng yéngi xewiride, Uyghur aptonum rayonluq xelq ishliri nazaritining apetke uchrighan rayon'gha 100 dek qishliq chédir ewetip bergenlikini, birmu kishining talada qalmighanliqini bildürgen idi.

Biraq yéngi awat yézisidiki bu kishi, ularning kentige téxi héchqandaq yardemning yitip kelmigenlikini körsetti.

Yéngi awat yézisidiki 40 yashlar etrapidiki yene bir déhqan kishi bolsa, nöwette ularning kentide qar yéghiwatqanliqini, kentlik hökümet yene yer tewresh éhtimalliqi barliqi heqqide uqturghanliqi üchün, nurghun kishilerning soghuqqa qarimastin, kéchini sirtta ötküziwatqanliqini bildürdi.

Yerlik hökümet da'iriliri we ahalilerdin igilishimizge qarighanda, yéngi awat yézisidin sirt, uchturpan nahiyisining imamlirim yézisi we yamansu yézilirimu apetning tesirige bir qeder éghir uchrighan. Yamansu yézisida 280 dek a'ililikning öyige chak ketken.

Ikki yil awwal, oxshashla féwral éyida qeshqerning maralbéshi we peyziwat nahiyiliride 6.8 Bal yer tewrep, az dégende 260 din artuq ademning ölüshini keltürüp chiqarghan idi. Bu qétim yer tewresh yüz bergen uchturpan nahiyiside 180 ming ahale bar bolup, ularning köpinchisi Uyghurlar. (Arzu)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.