Xitay hökümiti yer -zémin mesilisi heqqide yéngi siyaset békitti


2006.09.06

Seyshenbe küni xitay hökümiti yer -zémin bashqurush mesilisi heqqide békitken yéngi siyasitini élan qildi hemde bundin kéyin yer zémin mesilisini bir terep qilishta, choqum mezkur siyaset boyiche ish béjirish kéreklikini otturigha qoydi.

Xitay hökümiti élan qilghan bu qétimqi yer-zémin bashqurush siyasitide mundaq belgilimiler otturigha qoyulghan: "bundin kéyin yer -zémin qanunigha xilapliq qilghuchilarni bir terep qilish küchini téximu ilgiri sürüsh kérek, yer ishlitishte menpe'et teqsimatigha xilap qilmishlargha zerbe bérishni kücheytish kérek, dölet zéminidin paydilinish hoquqini yerlikke ötküzüp bérish arqiliq yerlikning qalaymiqan yer igilesh qilmishlirini tosash kérek".

Analizchilar gumaniy qarashta

Gerche xitay hökümiti yer -zémin bashqurush mesilisi heqqide yéngi siyaset élan qilip, bashqurush küchini téximu chingitish kéreklikini jakarlighan bolsimu, yer - zéminidin ayrilip qéliwatqan, hökümetning siyasitidin ümidsizlen'gen xelq we shundaqla bu heqte tetqiqat élip bériwatqan bir qisim analizchilar, xitayning bu qétimqi yéngi siyasitining heqiqiy ijra qilinishigha yenila guman bilen qarimaqta.

"Xitay yer ‏- zémin" jurnilining mes'uli lyu ependi "hazir yerlik hökümetning yer -zémin qanunigha xilapliq qilip, xalighanche yer igilep, yer testiqlishi yerlik maliye mesilisi bilen munasiwetlik. 94 ‏- Yili otturigha chiqqan "yer ‏- zémin soda siyasiti" din kéyinla, yerlik hökümet öz iqtisadi menpe'etinila közde tutup, yer igilesh we yer sétish sodisigha bérilip ketken. Eger bu mesile toghra bir terep qilinmaydiken, her qandaq siyaset békitilgini bilen, yenila héchqandaq ünümi bolmaydu" dep körsetti.

Uyghur élidiki ehwal téximu éghir

Yéqinqi yillardin buyan, meyli xitay ölkiliride bolsun yaki Uyghur élide bolsun, yer zémin mesilisi heqqide türlük toqunushlar yüz bermekte. Mesilen, xitay ölkiliride yer mesilisi tüpeylidin, déhqanlar bilen yerlik hökümet otturisida qattiq toqunushlar yüz bermekte hetta amanliqni saqlash saqchilirimu, öz yéridin ayrilip qélip dawagha kelgen puqralarni qoghdash buyaqta tursun, ulargha tehdit ishlitip, ularni tutqun qilidighan ehwal nahayiti köp uchraydighan bolghan.

Uyghur élide bolsa, bu xil toqunushlar gerche xitay ölkiliridikidek ochuq ‏-ashkare otturigha chiqmighan bolmisimu, yer ‏- zémin mesilisi heqqide naraziliq bildürgüchiler yenila xili köp sanni igiligen.

Amérikida turushluq, bundin ilgiri Uyghur élidiki ishlepchiqirish qurulush armiyiside uzun yil ishligen Uyghur ziyaliysi ilshat ependi ishlepchiqirish qurulush armiyisining ezeldin türlük zomigerlik qilmishliri arqiliq, Uyghurlarni öz makanidin qoghlap, eng yaxshi jaylargha ige bolup kéliwatqanliqini sözlep kélip, xitay hökümiti yéqinda chiqarghan bu yéngi siyasetning Uyghur élide héchqandaq roli bolmaydighanliqini bildürdi. (Méhriban)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.