Asiya-tinch okyan sheher bashliqliri aliy yighini chongchingda échildi

• Muxbirimiz peridening bu heqtiki melumati
• Download story audio

5 - Nöwetlik asiya-tinch okyan sheher bashliqliri aliy yighini charshenbe küni chongchingda échildi. Bu yighin'gha asiya-tinch okyan rayonidiki 41 dölet we rayonning sheher bashliqliri, karxanichilar we ilmiy erbablar qatnashqan bolup, ular "sheher, adem, tebi'et" dégen témini asas qilghan halda, sheherni tertipke sélish, jem'iyet barawerliki, sheher ahalisining sapasi we sheher alaqisi qatarliq mezmunlarni chöridep mulahize élip baridiken. Shundaqla mezkur aliy yighin, tetqiqat we muhakimilerdin yekünlep chiqqan netijiler bilen "chongching xitapnamisi" ni tüzüp chiqidiken.

Sheherlishishke her xil qarashlar

Xitayning mu'awin bash ministiri bu qétimliq yighinning échilish murasimida söz qilip, sheherlishishning muhimlighini tekitlesh bilen birge, xitayning konkért dölet weziyitige asasen xitay alahidiligidiki sheher musapisini bésishqa tirishidighanliqini otturigha qoydi. U yene, nöwette xitayning sheher qurulushi yüzliniwatqan bir qatar qiyinchiliqlarni körsetti. U mundaq dédi:

"21 - Esirge qedem qoyghandin buyan, énérgiye menbesining kemchiliki, muhit mesilisi, tebi'iy apet, késel we kembeghellik qatarliq mesililer, xitayning sheher tereqqiyatigha chong tesir körsitiwatqan amillardur. Buningdin sirt sheher tereqqiyatida yene, adem bilen tebi'et otturisidiki maslashmasliq mesilisimu roshen ipadilenmekte".

Xitaydiki sheher jem'iyiti ilmidiki bir neper tetqiqatchi bu munasiwet bilen radi'omizning ziyaritini qobul qilip, xitayning yéqin kelgüside sheher jem'iyitige kirishini tosup qalghili bolmaydighanliqini, lékin bashqurush qatlimining sheherlishishke bolghan tonushining yéterlik bolmasliqi hemde munasiwetlik siyasetlerning yiraqni körüsh asasi bolmighanliqi sewebidin, bir qatar mesililerning kélip chiqishining muqerrerlikini bildürdi. U mundaq dédi:

"Kölimi bir qeder zor, nechche yüz milyon kishi sheherlerge qarap aqidighan gep. Qisqa mezgildin qarighanda bu ünümlük körün'gendek qilghan bilen, uzun mezgildin qarighanda, bu qurulush xaraktérlik weyran qilish bolidu. Hazir kona medeniy belgiler yoqulushqa qarap yüzliniwatidu. Sheherlishish, milliy medeniyetke qilin'ghan bir buzghunchiliq".

Xitayning mu'awin bash ministiri xu'ang jü mezkur yighinda yene, dölet igiligidiki karxanilargha qaritilghan islahatni téximu kücheytip, xususiy mülük iqtisadini qollaydighanliqini bildürdi. U mundaq dédi:

"Biz omumiyüzlük islahatni téz kücheytishimiz kérek. Bu, ilmiy sheher tereqqiyatining tüp kapaliti hemde sheher tereqqiyatini ilgiri sürüshning heriketlendürgüch küchi".

Xitay sheher bashliqliri uyushmisining re'isi taw silyang charshenbe küni kelgüsi 15 yil ichide az dégende 200 milyondin 300 milyon'ghiche bolghan xitay déhqan köchmenlirining xitaydiki her qaysi chong sheherlerge köchüp kiridighanliqini bildürdi.

Hökümetning mesilini hel qilishta konkért tedbiri yoq

Mezkur yighin'gha qatnashqan dunya bankisining sheher tereqqiyati idarisi mes'uli wama, bu zor türkümdiki köchmenlerning xitaydiki sheherlerde téximu éghir bésim peyda qilidighanliqini hetta namratchiliq weziyitini téximu éghirlashturiwétishi mumkinlikini bildürdi.

Xitay öktichisi lyaw shu'angyü'en bu heqte öz köz qarishini ipadilep, déhqanlarning sheherlerge zor miqdarda kirishining aldini tosup qalghili bolmaydighanliqini hemde buning sheherlishish tereqqiyatining éhtiyajigha mas kélidighanliqini bildürdi. Emma u yene hökümet siyasitide toxtilip, "muhimi hökümet peqet quruq gepla satidu. Éytqan siyasetlirining hemmisi anglashqa tolimu yaxshi. Lékin hökümetning bu siyasetler keltürüp chiqarghan mesililerni yaxshi bir terep qilidighan héchqandaq konkért tedbirliri yoq" dédi.

Asiya-tinch okyan sheher bashliqliri yighini 1996 - yili tunji qétim awstraliyide échilghan bolup, shuningdin buyan bu yighin her ikki yilda bir qétim échilip keldi. Lékin bu yilliq yighin, kölimi eng chong we qatnashqan ademlerning sani eng köp bir qétimliq yighin boldi.

Bu yighinning aldida, chongchingdiki tégang polat-tömür zawuti ishchiliri chong kölemde namayish ötküzüp, bu xelq'araliq yighinning, ularning zarigha paydisi bolup qélishini kütken idi. Emma ularning tinch yoldiki namayishi xitay hökümiti teripidin zorawanliq bilen basturuldi. (Peride)