25 Нәпәр уйғур аял зәһәр йөткәш җәрянида бирақла тутулди

• Мухбиримиз гүлчеһрәниң бу һәқтики мәлумати
• Download story audio

27 ‏- Июл күни күнмиң сақчи даирилири маң шәһридин тоққуз нәпәр шинҗаңлиқ аялниң зәһәр елип, шәрқ һава йоли му 5735 қетимлиқ айрупиланға олтуруп күнмиңға қарап учқанлиқи һәққидики учурға игә болғандин кейин, сақчилар айропиланни тәкшүрүш җәрянида җәмий 30 адәмни тутуп қалған. Бу оттуз адәмниң ичидә бир хитайдин башқа һәммиси уйғурлар болуп 25 и уйғур қиз ‏- аяллири һәмдә йәнә төт нәпәр балиму бар икән.

Әткәсчиләрниң көпинчиси еғир аяқ

Ахтуруш җәрянида 25 нәпәр аялниң һәммисидин зәһәрлик чекимлик байқалған. Кишини ечиндуридиғини, буларниң 19 и еғир аяғ болғандин сирт, қалғанлириму балилиқ вә бала емитиватқан аяллар икән. Улар зәһәрләрни бәдинигә тиқип маңған. Гәрчә қолға елинғанлар ичидики җинайәт гумандариниң бири болған хитай аялдин зәһәр байқалмиған болсиму, әмма униң пул вә янфондин башқа йүк тақиси йоқ икән, шундақла у сорақ җәрянида ала тағил гәпләрни қилип сақчиларниң гуманини қозғиған. Униң бу зор көләмлик зәһәр йөткәш делоси билән алақиси барлиқи сақчиларниң гумани астида тәкшүрүлмәктә икән.

Нөвәттә бу, хитай ичи һәм сиртидики ахбарат торлирида хитайда йүз бәргән әң зор коллектип зәһәрлик чекимлик йөткәш делоси дәп тәрипләнмәктә.

Күнмиң қанун тор бәтлиридә елан қилиниватқан мунасивәтлик мәлуматларға асасланғанда, тутулған бу зәһәр йөткигүчи уйғурлар 21 яштин 32 яшқичә болған еғир аяғ яки болмиса бала емитиватқан аяллар икән. Уларниң бәзилири зәһәрлик чекимлик оралған болақларни йүтүп маңған болса, йәнә бәзилири зәһәр болақлирини җинсий әзалириға тиқип йөткигән.

Сақчи даирилиридин мәлуматлар

Биз мәзкур делониң җинайәт гумандарлириниң әһвали һәмдә делониң ениқлиниш нәтиҗилири һәққидә йеңи мәлуматларға еришиш үчүн дәсләп айрудурумниң дело мәлум қилиш сақчи понкитиға телефон қилдуқ. Телефон алған хадим "мәзкур вәқәниң болғанлиқи рас, йеқинқи бир ‏- икки йилдин буян зәһәр йөткәйдиғанлар ичидә шинҗаңлиқлар көпрәк байқиливатиду, бу биз уларни тутушқа ярдәмләштуқ, лекин башқа әһвалларни ениқ билмәймән, буни биздин бир дәриҗә юқири орунға телефон қилип сораңлар " деди.

Биз йәнә айродромниң җамаәт хәвпсизлик бөлүмигә телефон қилдуқ. Гәрчә мәзкур хәвәр нурғун тор бәтлиридә елан қилинип болған болсиму, әмма бу орунниң хадими мәзкур вәқәниң болғанлиқини инкар қилди.

Биз йәнә мәзкур делони тәкшүрүшкә мәсул болған күнмиң шәһәрлик сақчи идариси зәһәрлик чекимликләрни чәкләш бөлүмигә телефон қилдуқ. Ли фамилилик бир сақчи аял зияритимизни қобул қилди:

‏- Силәр бу делоға даир ениқ пакитқа ериштиңларму? ‏- ериштуққу, уларниң ичидә биридин башқа һәммиси уйғурлар. ‏- Уларниң ичидә қанчиси еғир аяғ аяллар? ‏- он нәччисиниң еғир аяғлиқи байқалди. Еғир аяғ болмиғандиму бала емитиватқан аяллар икән. Улар дәл қанунниң шундақ йочуқидин пайдилиниватқанлар. Чүнки қанунда бала емитиватқан яки икки қатларни мәмурий җазаға тартмайду, уларни пәқәт вақтинчә капаләткә қоюп беришкә мәҗбур болимиз. ‏- Улар өз алдиға зәһәр йөткигәнләрму яки бир гуруһниң адәмлириму? ‏- уларниң арқисида чоқум бир тәшкиллигучиси бар, дело техи ениқлиниш басқучида. ‏- Мушу алтун үч бурҗәк аталған районда уйғурларниң зәһәрлик чекимлик мәсилилиригә четишлиқ делолар көп байқиливатамду? ‏- бу җай аталмиш алтун үч бурҗәк райониға йеқин, йеқинқи йилларда шинҗаңлиқ зәһәр әткәстчилириму һәрикәт қиливатқанлиқи байқалди, әлвәттә уларниң ичидә башқа сода билән шуғуллинидиғанларму бар. ‏- Делониң нәтиҗиси техи ениқланмидиму ? - яқ техи ениқлаватимиз, ениқ мәлумат алғандин кейин хәвәр берәрсиләр.

Мәзкур делодики алаһидә салаһийәттики йәни ана болғучи 25 аялниң һәммиси уйғур болғанлиқи үчүн бәлким уйғур елидики сақчи даирилириниңму хәвири болса керәк дегән гуман билән уйғур елидики мәлум исмини ашкарилашни халимиған бир зәһәрлик чәкләш сақчисиға телефон қилип мәлумат алдуқ.

Зәһәрлик чекимликниң миқдари көп

Күнмиң шәһәрлик қанун торидин игә болған әң йеңи учурға асасланғанда, бу зәһәр йөткүгүчиләр күнмиңда сақчилар тәрипидин тутулуп сақчи аптомобилда күнмиң шәһәрлик сақчи идарисигә меңиш җәрянида зәһәрлик чекимлик оралған нәрсиләрни йол бойи ташлап маңған болуп, кәйнидин маңған аптомобилдики сақчилар улар ташлиған зәһәрләрни йиғивалған. Зәһәр йүтүп маңғанларниң зәһәрни чиқиришиға мәлум мәзгил кетидиған болғачқа, сәйшәнбә күни улар йөткәп маңған зәһәрниң миқдари дәсләпки қәдәмдә һесаблинишичә җәмий 5800 грамға йетидикән.

Хитайниң зәһәрлик чекимлик чәкләш қанунида зәһәрниң миқдари 50 грамдин ашқанларға өлүм җазаси берилиду. Гәрчә бу зор көләмдики зәһәр йөткәш делоси һесаблансиму, әмма хитай қанунида йәнә, еғир аяғ вә бала имитиватқанларға вақитлиқ мәмурий җаза берилмәйдиғанлиқи үчүн бу 25 нәпәр уйғур зәһәрлик чекимлик җинайәтчилириниң делосини ениқлаш һәмдә уларға қандақ җаза көрүш мәсилиси кишиләрни қизиқтуруватқан мәсилә болмақта. Әгәр хитай қануни бойичә болғанда бу 25 аял вә уларниң балилири тутуп турулған 48 саәт ичидә капаләткә қоюп берилиши керәк. Униңдин кейинчу?

Мәзкур зор көләмлик зәһәр йөткәш делоси һәққидә кейинки программилиримизда давамлиқ мәлумат беримиз.(Гүлчеһрә)