Türkiyede tuyuq yolgha kirip qalghan 200 din artuq Uyghur yashlirigha Uyghurlar méhri-shepqitini körsetken
2023.07.19
1949-Yildin buyan, xitay hakimiyitining qayta-qayta, rehimsizlerche basturushi we misli körülmigen zulumliri tüpeylidin Uyghurlar öz wetinidin ayrilip, bashqa döletlerdin panahliq tileshke mejbur boldi. Bu köchmenlik dolquni 2009-yildin 2016-yilghiche yuqiri pellige chiqqan bolup, hazir az dégende 1 milyon Uyghurning muhajirette yashawatqanliqi bilinmekte. Bulardin 50000 (ellik ming) etrapidiki Uyghur türkiyede yashimaqta.
Erkin, démokratik döletlerde Uyghurlar maddiy jehette qismen kapaletke ige bolsimu, özliri yashawatqan döletlerde yat medeniyet we her xil ijtima'iy mesililerge duch kelgen. Uyghurlar eng köp yashawatqan türkiyede gerche din, medeniyet perqi roshen bolmisimu, iqtisadiy bésim we jem'iyetning nachar tesirige uchrawatqan Uyghurlar, bolupmu kelgüsi ümidini körelmey chüshkünlük patqiqigha patqan yashlar meydan'gha kélishke bashlighan. Bir qisim yash-ösmürler wetinidin we ata-anisidin kichik turupla ayrilghanliqi, ata-anisi bilen alaqisining üzülüp qalghanliqi, turmush qiyinchiliqi we bashqa sewebler tüpeyli tuyuq yolgha kirip qélip, zeherlik chékimlik, oghriliq, tilemchilik patqiqigha kirip qalghan.
Türkiyediki milletperwer, saxawetchi Uyghurlar milletning iz basarlirini qutuldurush éngi bilen heriketlinip, 200 ge yéqin Uyghur yash-ösmürge yardem qulini uzatqan we ularning umidi bolghan. Ulardin biri abdusemi xoten.
Abdusemi xoten ependi istanbuldiki sherqiy türkistan yashlar merkizi (sherqiy türkistan salametlikni eslige keltürüsh merkizi) ning mes'uli iken. Bu merkez 2021-yilidin buyan pa'aliyet qilip kéliwatqan bolup, zeherlik chékimlikke xumar bolup qalghan, kochilarda oghriliqqa we tilemchilikke séliniwatqan, kochilarda yaki nachar binalarda uxlashqa mejbur boluwatqan yash-ösmürlerni turalghu bilen teminligen, yüzligen Uyghur yashlirining özgirishige we salametlikining eslige kélishige yardem qilghan. Bu merkez zeherlik chékimlikke xumar bolup qalghan yashlardin 35 ademning salametlikini eslige keltürgen.

Biz bu munasiwet bilen, abdusemi xoten bilen mexsus söhbet élip barduq, tepsilatini yuqiriqi awaz ulinishidin anglighaysiler.