30 Тәшкилат түркийә һөкүмитини “уйғур ирқий қирғинчилиқи” ни етирап қилишқа чақирди

Ихтиярий мухбиримиз әркин тарим
2022.07.26
30 Тәшкилат түркийә һөкүмитини “уйғур ирқий қирғинчилиқи” ни етирап қилишқа чақирди Түркийәниң ялова шәһиридә өткүзүлгән “түркий хәлқләрдин болған аммиви тәшкилатлар рәһбәрлири йиғини” дин көрүнүш. 2022-Йили 22-июл.
RFA/Erkin Tarim

Түркийәдә паалийәт елип бериватқан түркий хәлқләрниң 30 чоң аммиви тәшкилати бирликтә уйғурлар тоғрисида қарар қобул қилип түркийәни “уйғур ирқий қирғинчилиқи” ни етирап қилишқа чақирди.

Бу қарар 22-23-июл күнлири түркийәниң ялова шәһиридә өткүзүлгән “түркий хәлқләрдин болған аммиви тәшкилатлар рәһбәрлири йиғини” да елинди. Бу йиғинни түркийәдә қурулуп бирқисим түркий милләтләр тәшкилатлирини өз ичигә алған явро-асия тәшкилатлар бирлики уюштурған болуп, мәзкур йиғинға уйғур тәшкилатлиридин уйғур академийәси вәхписи рәиси доктур пәрһат қурбан тәңритағли вә шәрқий түркистан йеңи әвлад һәрикити рәиси абдусалам тәклимакан әпәндиләр иштирак қилған. Улар америка һөкүмити билән канада вә голландийә қатарлиқ 9 дөләт парламентиниң “уйғур ирқий қирғинчилиқ” ни етирап қилғанлиқини, түркийә вә түркий җумһурийәтлириниңму “уйғур ирқий қирғинчилиқи” ни етирап қилиши керәкликини тәкитлиди.

Түркийәниң ялова шәһиридә өткүзүлгән “түркий хәлқләрдин болған аммиви тәшкилатлар рәһбәрлири йиғини” да хатирә боюм тарқитиш. 2022-Йили 22-июл.

Икки күн давамлашқан йиғинниң “түрк дунясида кишилик һоқуқ дәпсәндичиликлири” мавзулуқ қисмида, нуқтилиқ һалда хитайниң уйғур қатарлиқ түркий хәлқләргә елип бериватқан ирқий қирғинчилиқи тоғрисида муһакимә елип берилған. Истанбулда паалийәт елип бериватқан шәрқий түркистан йеңи әвлад һәрикити тәшкилати рәиси абдусалам тәклимакан әпәнди зияритимизни қобул қилип, йиғинниң ахирида елан қилинған қарарда түркийәни уйғур ирқий қирғинчилиқини етирап қилишқа чақирғанлиқини баян қилди. У, мундақ деди: “йиғинда мән билән уйғур академийәси вәхписи рәиси доктор пәрһат қурбан тәңритағли әпәнди хитайниң уйғурларни пүтүнләй йоқ қилишқа урунуватқанлиқини, уйғурларниң миллий вә диний кимликиниң пүтүнләй йоқ болушқа қарап йүзлиниватқанлиқини оттуриға қойдуқ. Йиғинниң ахирида елан қилинған қарарда түркийә һөкүмити‛уйғур ирқий қирғинчилиқи‚ни етирап қилишқа чақирилди”.

Мәзкур йиғинға иштирак қилған уйғур академийәси вәхписи рәиси доктор пәрһат қурбан тәңритағли әпәнди зияритимизни қобул қилип, мундақ деди: “икки күн давамлашқан йиғинниң түрк дунясида кишилик һоқуқ дәпсәндичилики мавзулуқ қисмида нуқтилиқ һалда хитайниң шәрқий түркистанда елип бериватқан ирқий қирғинчилиқи һәққидә музакирә елип берилди. Мән түркийә вә түркий җумһурийәтлириниң хитайниң шәрқий түркистанда елип бериватқан ирқий қирғинчилиқиға көңүл бөлүшиниң әһмийити тоғрисида тохталдим. Әслидә уйғур ирқий қирғинчилиқиға, уйғурлар билән қериндаш болған түркий хәлқләрниң актип һалда көңүл бөлүши керәкликини, болупму өткән йили 11-айниң 12-йили қурулған түрк дөләтлири тәшкилатиниң сүкүттә турмаслиқи, хитайға дәрһал инкас қайтуруши вә ирқий қирғинчилиқни тохтитиш һәққидә тәдбир елиши керәкликини тәкитлидим”.

Доктор пәрһат қурбан тәңритағли әпәнди йиғинда хитайниң түрк дунясиға елип келиватқан хәвпи тоғрисидиму тохталғанлиқини билдүрди.

Йиғинға қирим татарлири вәхписи, ирақ түркмәнлири, сүрийә түркмәнлири вә афғанистан түрклири тәшкилати қатарлиқ түркий милләтләрдин болған 30 аммиви тәшкилатниң мәсуллири иштирак қилған. Йиғинда маарип, ахбарат, кишилик һоқуқ, мәдәнийәт-сәнәт, иқтисад, панаһланғучилар мәсилиси вә ички-ташқи сиясәтләр тоғрисида музакирә елип берилған. Йиғин ахирида хуласә сүпитидә әнә шу түркий милләтләрниң 30 аммиви тәшкилати бирликтә түркийә һөкүмитини хитайниң уйғурларға қаратқан “ирқий қирғинчилиқи” ни етирап қилишқа чақириш қарарини чиқарған.

Түркийәдики аммиви тәшкилатлар, “ийи”, “келәчәк” қатарлиқ бир қисим өктичи партийәләр һәм бир қисим парламент әзалири көп қетим түркийә һөкүмитини уйғур ирқий қирғинчилиқини етирап қилишқа чақирған болсиму, лекин түркийә һөкүмити бу мәсилидә техичә сүкүттә турмақта.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.