Мустафа дәстичи: “түркийә хитайға йиғивелиш лагерлирини тақимисаң саңа ембарго қойимән дейиши керәк”

Ихтиярий мухбиримиз әркин тарим
2021.02.17
Мустафа дәстичи: “түркийә хитайға йиғивелиш лагерлирини тақимисаң саңа ембарго қойимән дейиши керәк” Түркийә бүйүк бирлик партийәси рәиси мустафа дәстичи әпәнди вә түркий милләтләргә мәсул муавин рәиси алий екәр әпәнди лагер қурбанлири йеқинлиридин тәркиб тапқан һәйәтни мәзкур партийиниң мәркәз бинасида қобул қилди. 2021-Йили 17-феврал, әнқәрә.
RFA/Erkin Tarim

Түркийә пайтәхти әнқәрәдә сақчи даирилириниң мудахилисигә учриған вә түрк хәвпсизлик хадимлири тәрипидин меһманханида нәзәрбәнд астида тутуп турулуватқан лагер қурбанлириниң уруқ-туғқанлири вә йеқинлири бир қанчә күндин буян сақчиларниң назарити астида бәзи партийә аммиви тәшкилатларни зиярәт қилип дәрдини аңлатмақта.

17-Феврал күни лагер қурбанлири йеқинлиридин тәркиб тапқан һәйәтни бүйүк бирлик партийәси рәиси мустафа дәстичи әпәнди, түркий милләтләргә мәсул муавин рәиси алий екәр әпәнди билән бирликтә партийәсиниң мәркәз бинасида қобул қилди. Мустафа дәстичи әпәнди лагер қурбанлири йеқинлириниң дәрдлирини аңлап хатирә қалдурди.

У, тәләп-пикирләрни аңлиғандин кейин түркийә һөкүмитиниң дәрһал хитайға “лагерларни тақивәт” дейиши керәкликини тәкитләп мундақ деди: “түркийә хитайға бу йиғивелиш лагерлирини тақа. Әгәр тақимисаң мән саңа ембарго қойимән дейиши керәк. Башқа саһәләрдә, болупму диний етиқад әркинлики, пикир әркинлики, кишилик һоқуқи җәһәттиму хитайға бирнәрсә дейиши керәк. Түркийә бәзи вақитларда хәлқарада шәрқий түркистан мәсилисини оттуриға қоюватиду, буни түркийә изчил һалда давамлиқ оттуриға қоюши керәк. Биз түркийә һөкүмитидин давамлиқ һалда буни тәләп қилип кәлдуқ”.

Түркийәниң истанбул, әнқәрә вә қәйсәри шәһәрлиридә көп санда уйғур қоллирида уруқ-туғқан вә ата-анилириниң сүрәтлирини көтүргән һалда намайиш қилмақта. Әнқәрә вә қәйсәридики намайишлар сақчи даирилири тәрипидин мудахилә қилинған болсиму истанбулдики намайиш зимистан қишқа қаримай изчил һалда давам қилмақта. Әнқәрәдики 10 нәпәр уйғур яш мустафа дәстичи әпәндигә бир-бирләп аилисиниң әһвали тоғрисида мәлумат бәргәндин кейин мустафа дәстичи әпәнди уларниң бу әһваллирини түркийә президенти рәҗәп таййип әрдоған билән ташқи ишлар министириға йәткүзидиғанлиқини баян қилип мундақ деди: “силәрниң бу мәсилини һәл қилиш үчүн лагер қурбанлиридин нәччә адәм бар, нәччә аилә бар буларниң тизимликини чиқирип, түркийә һөкүмити буларниң ақивитини хитай дөлитидин вә хитай әлчиханисидин сориши керәк. Булар түркийә пуқраси, буларниң ата-ана, уруқ-туғқанлири лагерда икән, из-дерикини бериңлар дейиши керәк. Силәрниң тәләплириңларни, президент рәҗәп таййип әрдоған билән ташқи ишлар министириға йәткүзимән, шундақла һәл болғучә йол маңимән”.

Лагер қурбанлири йеқинлири 3-феврал күни хитайниң әнқәрәдә турушлуқ әлчиханиси алдида намайишқа башлиған болуп, намайишниң 5-күнидин тартип сақчилар уларни тосувәткәниди. Улар һазир сақчиларниң назарити астида һәрқайси партийәләргә зиярәт елип берип дәрдини аңлатмақта. Улар бу зиярәтләрниң әмәлий илгириләшләргә йол ечишини үмид қилидиғанлиқини билдүрүшти. Лагер қурбанлири йеқинлиридин җәвлан ширмәмәт әпәнди өзлириниң бүйүк бирлик партийәсигә елип барған зиярити һәққидә тохталди.

Лагер қурбанлири йеқинлиридин җәвлан ширмәмәт 16-феврал күни саадәт партийәсини зиярәт қилип, партийә рәһбәрлиригә дәрдлирини аңлатқанлиқини, уларниң бу мәсилини һөкүмәткә йәткүзидиғанлиқини баян қилди.

Лагер қурбанлири йеқинлири өткән йили 18-декабир истанбулдики хитай консулханисиниң алдида “аилә нөвәттә” туруш паалийитини башлиғаниди. Паалийәт 3-феврал әнқәрәдики хитай әлчиханисиниң алдиға йөткәлгән болуп, “аилә нөвәттә” паалийити “милләт нөвәттә” паалийитигә өзгәртилгән. Паалийәткә германийә, норвегийә, японийә, австралийә вә америка қатарлиқ дөләтләрдин көпләп лагер қурбан йеқинлири аваз қошқан болуп, “милләт нөвәттә” паалийити һазир дуняниң һәрқайси җайлирида елип берилмақта.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.