Parlamént ezasi ümit özdagh: “Béyjingning bu rehimsiz qilmishini toxtitishning peyti keldi”

Türkiye “Iy” partiyesining parlamént ezasi ümit özdagh istanbuldiki xitay konsulxanisi aldida namayish qiliwatqan Uyghurlarni ziyaret qilip, ularni qollap-quwwetleydighanliqini ipadilidi.

Türkiye “Iy” partiyesining parlamént ezasi ümit özdagh bir qanche kündin buyan xitayning istanbuldiki xitay konsulxanisi aldida namayish qiliwatqan Uyghurlarni ziyaret qilip, ularni qollap-quwwetleydighanliqini ipadilidi.

Ötken yili 12-ayning 18-künidin buyan xitayning istanbuldiki konsulxanisi aldigha jem bolup,” a'ilem qeyerde “Dégen shu'ar bilen naraziliq namayish élip bériwatqan Uyghurlarning naraziliq heriketliri izchil dawam qilmaqta.

Bir qanche yildin buyan sherqiy türkistandiki uruq-tughqanliridin xewer alalmighan namayishchilar uruq-tughqanlirining aqiwetliridin endishe qilip, xitayning istanbuldiki konsulxanisni bu heqte jawap bérishke qistimaqta. Gerche türk saqchilar Uyghur namayishchilarni xitay konsulxanisigha yéqinlap bérishigha tosqunluq qiliwatqan bolsimu, emma namayishchilar xitay konsulxanisigha yéqin jaydiki déngiz boyida naraziliq namayishini dawam qilmaqta.

Namayishchlar qollirida xitayning jaza lagérlirigha qamalghanliqi ilgiri sürülgen uruq-tughqanlirining süretlirini kötürgen halda “Zalim xitay, a'ilem qeyerde” dégen'ge oxshash her xil shu'arlar towlimaqta.

2‏-Ayning25 ‏-küni türkiye “Iy” partiyesining parlamént ezasi ümit özdagh, zhurnalist merwe shebnem orch, “Akt” téléwiziyesining riyasetchisi xalis özdémir qatarliqlar xitayning istanbuldiki konsulxanisi aldida namayish qiliwatqan Uyghurlarni ziyaret qildi. Parlamént ezasi ümit özdagh Uyghurlarni qollap-quwwetleydighanliqini ipadilidi.

U mundaq dédi: “Béyjingning bu rehimsiz qilmishlirini derhal toxtitishning peyti keldi.”

Ümit özdagh ependi muxbirlargha bayanat bérip, mundaq dédi: “Xitay 21‏-esirning bashliridiki sherqiy türkistanda 20‏-esirning qarangghu zulimetliride qalghan nasisitlarning qilmishlirini qaytidin sehnige élip chiqiwatidu. Qedimiy türk yurti bolghan sherqiy türkistan xitayning kündin kün'ge éshiwatqan bésim siyasiti astida heqsizliq, adaletsizlik we zulumgha uchrimaqta. Sherqiy türkistanliq qérindashlirimiz nechche ming yildin buyan sherqiy türkistanning türklük xaraktérini, medeniyitini we mewjutluqini qoghdap keldi. Ular 21-esirde, 22-esirde hettataki qiyamet qayim bolghiche öz wetenlirini qoghdashqa tirishidu, xitaygerche ularni yoq qilish üchün shunche éghir bésim qiliwatqan bolsimu, lékin ular pütkül bésimlargha qarshi tik turmaqta. Eger béyjing eqil-parasitini ishqa sélip, büyük türk dunyasining düshminige aylinishni xalimisa, u chaghda sherqiy türkistandiki bu rehimsiz qilmishlirini derhal axirlashturushi kérek.”

Dadisi bilen 7 yildin buyan körüshelmigen we ehwalidin xewer alalmighan 10 yashliq patime imin, anisi ilminur imin bilen bu namayishqa qatnishiwatiqan bolup, u: “Manga oxshash dadisidin ayrilip qalghan balilar ümid kütiwatidu,” dédi.

Patime yene mundaq dédi: “Türkiyege 3 yash waqtimda keldim, emma xitaylarning sewebidin 7 yildin buyan dadamni körelmidim, dadamdin héch qandaq xewer yoq.”

Patimening anisi ilminur imin 2014‏-yilidin kéyin yoldishi, dadisi we hedisi bilen héch körüshelmigenlikini bildürdi.

Töt yildin buyan anisidin xewer alalmighan yene bir pa'aliyetchi axbaratlargha söz qilip:” men bu yerdin pütkül insanlargha nida qilimen. Semimiy insanlar manga qulaq salsun, chünki bu kichik bir mesile emes, belki yoq bolush aldidiki bir milletning mesilisidur,” dédi.

Istanbuldiki xitay konsulxanisi aldida élip bériliwatqan namayishning qandaq tesir we önümi boliwatidu? bu heqte biz namayishqa aktip qatnishiwatqan iqtisad shunas doktur burhan ulughyol ependi bilen söhbet élip barduq.

Doktur burhan ulughyol ependi bu namayish arqiliq Uyghurlarning awazini dunyagha anglitishni meqset qilghanliqini we Uyghurlarning zulumgha uchrawatqanliqidek chinishliq ré'alliqqa xelq'ara metbu'atlarning we dunya jama'itining diqqitini tartiwatqanliqini bildürdi.

Doktur burhan mundaq dédi: “Amérika, kanada qatarliq döletler xitayning zulumini ‛irqiy qirghichiliq‚ dep tonup yetti. Shuning üchün biz téximu köp döletlerning buni ‛irqiy qirghinchiliq‚ dep tunushi üchün choqum küch chiqirishimiz kérek. Biz meydanlargha tökülüp xitayning zalimliqini dunyagha ashkarilishimiz kérek. Shundaqla démokratik döletlerning yardimige ériship, wetinimizning azadliqini qolgha keltürüsh üchün tirishishimiz kérek, dep qaraymen. Shuning üchün barliq Uyghurlarning bu pa'aliyetlerge aktip qatnishishini, xitay zulumini dunyagha pash qilish arqiliq wetinimizdiki xelqning zulumdin qutulush üchün bir kishilik hesse qoshushini ümid qilimen.”

Bügünki pa'aliyetke türkiyening démuriren xewer agéntliqi, TRT ‏(türkiye döletlik radi'o-téléwiziye qanili) we bir qanche chet el axbaratlirining muxbirlirimu kelgen bolup, namayish toghrisidiki xewerler taratqularda keng tarqaldi.