Mexsus söhbet: Uyghur tili wetendin yiraq tupraqlarda köklimekte

Xitayning Uyghurlargha yürgüzüwatqan irqi qirghinchiliqi keltürüp chiqiriwatqan krizislarning éshishigha egiship, muhajirettiki Uyghurlar we mexsus Uyghurlar heqqide tetqiqat élip bériwatqan tetqiqatchilar arisida Uyghur tili we medeniyitini saqlap qilish we rawajlandurushning texirsizliki heqqidiki sadalar künséri kücheymektiken.

Melum bolushiche dunyadiki eng dangliq uniwérsitétlardin biri bolghan amérikadiki xarward uniwérsitétida chaghatay Uyghur tili mexsus derslik qilip ötülidiken. Ottura asiya tilliri tetqiqati boyiche aldinqi qatardiki uniwérsitétlarning biri bolup hésablinidighan indi'ana uniwérsitétida hazirqi zaman Uyghur tili sisitémiliq ötülgili xili uzun yillar boptu. 2011-Yilidin bashlap wiskansén uniwérsitéti merkizi yawro-asiya tetqiqat merkizi yazliq institutining orunlashturushi bilen her yili yazliq tetildiki sekkiz heptilik ottura asiya tilliri oqu-oqutush programmisida Uyghur tilimu ötülüp kelmekte. Buningdin bashqa kanzas uniwérsitéti qatarliq bashqa dangliq uniwérsitétlardimu Uyghur tili oqutush programmisi tallap oquydighan derslikler qataridin orun alghan.

Xitay hökümiti atalmish “Medeniyet qurulushi” arqiliq Uyghurlarning tili we medeniyitini cheklep, tarixini burmilap Uyghurlarni ochuqtin ochuq xitaylashturushqa urunuwatqan mushundaq jiddiy peytte amérikada küchiyiwatqan Uyghur tili oqutushi muhajirettiki Uyghurlarning öz kimlikini saqlap qilishqa we öz medeniyitini rawajlandurushqa bolghan ishenchini ashurghan.

Biz amérikadiki Uyghur tili oqutush programmilirigha a'it téximu tepsiliyrek melumatqa érishish üchün xarward uniwérsitéti sherqiy asiya til we medeniyet bölümining oqutquchisi doktor gülnar eziz xanim we indi'ana uniwérsitéti merkizi yawro-asiya tetqiqati fakultétining proféssori gülnisa nazarowa xanimlarni bügünki programmimizgha teklip qilduq.

Söhbitimizning tepsilatini yuqiridiki ulinishtin anglighaysiler.