Ghulja puqralirining eydiz we HIV bilen yuqumlinish ehwali kishini chöchitidu

Xitay sehiye ministirliqining tapshuruqi boyiche ili wilayetlik késeldin mudapi'e körüsh ponkiti bilen ürümchi shehiridiki sehiye organliri bu yil 1 - aydin 3 - ayghiche, bu ikki sheherdiki eydiz we HIV bilen yuqumlinish ehwali éghir, dep qaralghan rayonlarda nuqtiliq tekshürüsh élip barghan bolup, ghulja shehiride bu wirus bilen yuqumlinish ehwalining kishini chöchitidighan derijige bérip yetkenliki melum bolghan.

Ili wilayetlik késeldin mudapi'e körüsh ponkitining ismini ashkarilashni xalimaydighan bir xadimi, eydiz we HIV ning ghulja shehirige tarqilish ehwalini " tégi yoq quduq " dep atidi. Uning eskertishiche, eydiz we HIV bilen yuqumlan'ghuchilarning sani ürümchide köp ikenliki bayqalghan bolsimu, lékin nopus sanigha sélishturghanda ghulja shehirining birinchi orunda turidighanliqini bildürdi. U, " tekshürüsh ghulja shehiridiki eydiz we HIV bilen yuqumlinish ehwali éghir, dep qaralghan nuqtiliq jaylarda élip bérildi " deydu. Uning ashkarilishiche, ghulja shehiri boyiche 6000 adem üstidin tekshürüsh élip bérilghan. Lékin u, tekshürüshning qaysi rayonlarda we qaysi milletni asas qilip élip bérilghanliqini ashkarilashni ret qildi. Uning eskertishiche, bu ashkarilashqa bolmaydighan mexpiyetlik iken.

Lékin bizning ghulja shehiridiki sehiye da'iriliridin igilishimizche, tekshürüsh élip bérilish netijiside eydiz késilige giriptar bolghan, dep di'agnoz qoyulghan bimarlarning 88 % ni Uyghurlar, qalghan 12 %ni xitay qatarliq bashqa milletler igiligen. Ili wilayetlik késeldin mudapi'elinish ponkitining yuqiriqi xadimi, hazirghiche ghulja shehiride eydiz wirusi élip yürüydighan kishilerning 4500 din ashidighanliqini bildürdi. Lékin bu eydiz wirusi bilen yuqumlan'ghanliqi téxi bayqalmighan kishilerni öz ichige almaydiken.

Amérikiliq Uyghurshunas doktor jastin rodélsun, Uyghurlargha kélidighan milliy xewp xitayning siyasiy ziyankeshlikidin köperek, eydizning tehditi ikenlikini agahlandurmaqta. Uning eskertishiche, eger eydizning tarqilishi melum basquchtin ötüp ketse, uni kontrol qilish mumkin bolmaydiken. (Erkin)