Америка хәлқара истратегийә тәтқиқат мәркизи уйғурлардики әйдиз әһвали тоғрисида тохталди

Мәркизи вашингтондики америка хәлқара истратегийә тәтқиқат мәркизи йеқинда доклат елан қилип, хитайда әйдиз кесилиниң тарқилишини "қәрәллик бомба" дәп агаһландурди.

Мәзкур органниң доклатида көрситишичә, әйдиз кесили хитайниң ички өлкирилидә җинси содидин келип чиқса, уйғур аптоном районида асаслиқи зәһәрлик чекимлик чекиштин келип чиқидикән. Доклатта уйғур аптоном районини хитай бойичә әйдиз кесилиниң тарқилиш әң хәтәрлик районларниң бири, дәп көрсәткән. Мәзкур органдики мутәхәссисләр, хитай нопусиниң 5 - 6 ٪ ни тәшкил қилидиған аз санлиқ милләтләрдә әйдиз билән юқумлинишниң наһайити еғирлиқини агаһландурди.

Хәлқара истратегийә тәтқиқат мәркизи уйғур аптоном райони қатарлиқ җайларда мәхсус тәкшүрүш елип барған болуп, уйғур илида зәһәрлик чекимлик чекиш әһвалиниң наһайити кәң тарқалғанлиқини, һәтта очуқ - ашкарә чекидиғанлиқини тәкитлигән. Әйдизниң уйғурларда тез тарқилишиға саватсизлиқ вә намратлиқниң сәвәп боливатқанлиқини әскәртип, "хитай һөкүмитиниң әйдиздин сақлинишқа етивар бәрмәслики аз санлиқ милләтләр районида техиму еғир ақивәт пәйда қилған" дәп тәкитлигән.

Доклатта көрситишичә, уйғур аптоном районида зәһәрлик чекимлик чәккүчиләрниң 40 - 50 ٪ әйдиз билән юқумлинидикән. Хәлқара истратегийә тәтқиқат мәркизидики даириләр, "хитайда әйдиз билән юқумланған һәр 10 кишиниң 9 и әйдиз билән юқумланғанлиқини билмәйду. Бу, әйдиз кесилиниң тарқилиши вә һөкүмәтниң юқумланғучилар билән алақә қурушида еғир мәсилә барлиқини көрситиду," дәп қариған. (Әркин)