Алатав чегра еғизи наһийә дәриҗилик шәһәр болушни тәләп қилди

2007-11-20

Шинхуа агентлиқиниң 20 - ноябир хәвиридин ашкарилинишичә, уйғур ели билән қазақистанниң чегриси болған алатавдики, алатав чегра башқуруш комитети, юқири дәриҗилик мунасивәтлик даириләргә алатавни наһийә дәриҗилик шәһәр қилип қурушни илтимас қилған.

Алатав хитай бойичиму нефит турубиси, таш йол һәм төмүр йолдин ибарәт үч хил трансипорт линийиси бирләшкән бирдин ‏- бир чегра еғизи һесаблиниду. 1991 - Йилидин буян алатавниң импорт ‏- екиспорт миқдари йилиға %26 кә йеқин сүрәттә юқирилап барған болуп, 11 йил уда мәмликәт буйичә иккинчи орунни сақлап кәлгән. Бу йил 1 - айдин10 - айғичә алатав чегриси арқилиқ тошулған мал 140миң 300 тонниға йәткән.

Пилан буйичә алатав шәһәр даириси 27.65 Квадрат километир әтрапида қурулмақчи болуп,хәвәрдә алатав чегра башқуруш комитети партком секритари чү хаңниң сөзидин нәқил елип көрситишичә, йеқинқи йиллардин буян алатавниң барғанчә ешип бериватқан импорт ‏- екиспорт сүритигә мас һалда, чегра әтрапида 300 дәк ширкәт һәм орунлар қурулған. Нопуси 30 миңға йәткән. Алатавниң тәрәққиятиға маслишиш үчүн даириләр бу чеграни шәһәр қилип қуруп чиқишни илтимас қилған икән. Униң билдүрүшичә, әгәр шәһәр болуш пилани ишқа ашса, алатавда нефит химийә пишшиқлап ишләш һәм кан байлиқлирини пишшиқлап ишләш қатарлиқ саһәләр буйичә нурғун әмгәк күчи, ихтисаслиқларға иш пурсити яритилидикән.

Алатав чегра райони уйғур елиниң шималидики әң кәң түзләңликкә җайлашқан шамал еғизи һесаблиниду, йәр түзүлүшиниң алаһидилики түпәйли бу җайда йилида оттура һесаб билән 165 күн 8 бал әтрапида шамал чиқиду.

Алатавғиму йеқинқи йиллардин буян уйғур елиниң башқа җайлириға охшашла, хитай содигәр һәм көчмәнлири көпләп орунлишиватқан болуп, бәзи уйғурларниң билдүрүшичә, хитай даирилириниң алатавни шәһәр қилишни пиланлиши, барғанчә ешиватқан көчмән нопусини орунлаштуруш һәм башқурушни асанлаштуруш үчүн икән. (Гүлчеһрә)