Awstraliye gézitliri oghrilap kétilgen Uyghur balilirining xitay ölkiliride yanchuqchiliqqa séliniwatqanliqini ashkarilidi


2007.06.27

Xitayda yéqinda, minglighan balilarning kömür kan yaki xish zawutlirida qul qilin'ghanliqining pakitliri pash bolghandin kéyin, xitaydiki intérnét tor betliride yene, Uyghur balilirining öz yurtidin oghrilap kétilgenliki, ularning xitayning ichki ölkiliride yanchuqchiliqqa sélin'ghanliwatqanliqi heqqidiki pakitlar pash qilinishqa bashlidi. Awstraliyide chiqidighan NSW xewerlirining muxbiri rowan kallikning 27 ‏- iyon küni bu heqtiki uchurlarni toplap xewer qilishiche, öz yurtidin oghrilap kétilgen 4000 neper Uyghur balisi xitayning ichki ölkiliride 'jinayet mahirliri' teripidin yanchuqchiliqqa ögitilgen.

11 Yashliq bir balining muxbirgha éytip bérishiche, ular xitayning ichki ölkilirige élip kélin'gendin kéyin, qaynap turghan sudin yarmaq süzüshni meshq qildurulup yanchuqchiliqqa ögitilgen. Shuningdin kéyin qara guruhlargha 1000 yu'endin sétiwitilgen.

Xojayinlar bu balilarning oghullirini zeherlik chékimlikke, qizlirini shehwaniyliqqa mejburlighan. Adette ular her küni 100 yu'endin 350 yu'en'giche pul oghrilap kelmise, xojayinning qattiq ten jazasigha uchraydiken. Hazir xitayning ichki ölkiliride yanchuqchiliqqa séliniwatqan balilarning% 13 Uyghur baliliri.

Xewerde bayan qilishiche, 1949 ‏- yilidin burun, shinjangda hindi-yawropa érqigha mensup türkiy tilda sözlishidighan Uyghurlar, nopusning % 90 ni teshkil qilatti. Hazir nopusning % 45 ni teshkil qilidighan ehwalgha chüshüp qalghanda, Uyghur baliliri oghrilap kétilip xitayning ichki ölkiliride yanchuqchiliqqa séliniwatidu. Shinjang ijtima'iy penler akadémiyisining mölcherlishiche, ichki ölkilerde yanchuqchiliqqa séliniwatqan Uyghur balilirining sani 4000 din artuq. (Weli)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.