Рудилашқан тарим сүйи әтраптики өсүмлүк вә һайванларға тәһдит болмақта

Уйғур аптоном районлуқ муһит тәкшүрүш мәркизиниң 4 йиллиқ тәкшүрүш нәтиҗисигә асасланғанда, уйғур елидики тарим дәряси сүйиниң рудилишиши йилдин - йилға еғирлишиватқан болуп, буниң дәря бойидики өсүмлүк вә һайванларниң өлишини кәлтүрүп чиқиридиғанлиқи мөлчәрләнмәктә.

Үрүмчи кәчлик гезитиниң хәвиридин мәлум болишичә, мәзкүр муһит тәкшүрүш мәркизи 2001 - йилдин буян тарим дәряси сүйиниң тәркиви үстидә тәкшүрүш елип берип, суниң рудилишишини кәлтүрүп чиқириватқан асаслиқ амилниң, тарим дәряси бойида боз йәр ечиш һәрикәтлириниң һазирғичә давамлишиши вә суниң көп тартилип кетиши икәнликини байқиған.

Буниңдин сирт йәнә, деһқанчилиқтин чиққан туз тәркиви юқири болған керәксиз суларниң көп миқдарда тарим еқинлириға бивастә қуюлишиму, тарим дәрясиниң су сүпитини булғаватқан амилларниң бири икән.

Мәзкүр мәркәз доклатида йәнә, суниң рудилишиши сәвәбидин бу йәрдики өсүмлүк вә һайванларниң өлүши һәтта бәзи һайванларниң нәсли қуруп кетиши мумкинликини илгири сүрмәктә.

Йәрлик хәлқләр болса, хитайниң уйғур елидики асаслиқ су мәнбәлириниң бир болған тарим дәрясиниң юқири еқинлириға қурған зор көләмдики су амбарлириниң, тарим дәрясиниң оттура вә төвән еқинлириға су йәтмәсликтәк екологийилик ақивәтләрни кәлтүрүп чиқириватқанлиқини әйиплимәктә. (Пәридә)