Rudilashqan tarim süyi etraptiki ösümlük we haywanlargha tehdit bolmaqta

Uyghur aptonom rayonluq muhit tekshürüsh merkizining 4 yilliq tekshürüsh netijisige asaslan'ghanda, Uyghur élidiki tarim deryasi süyining rudilishishi yildin - yilgha éghirlishiwatqan bolup, buning derya boyidiki ösümlük we haywanlarning ölishini keltürüp chiqiridighanliqi mölcherlenmekte.

Ürümchi kechlik gézitining xewiridin melum bolishiche, mezkür muhit tekshürüsh merkizi 2001 - yildin buyan tarim deryasi süyining terkiwi üstide tekshürüsh élip bérip, suning rudilishishini keltürüp chiqiriwatqan asasliq amilning, tarim deryasi boyida boz yer échish heriketlirining hazirghiche dawamlishishi we suning köp tartilip kétishi ikenlikini bayqighan.

Buningdin sirt yene, déhqanchiliqtin chiqqan tuz terkiwi yuqiri bolghan kéreksiz sularning köp miqdarda tarim éqinlirigha biwaste quyulishimu, tarim deryasining su süpitini bulghawatqan amillarning biri iken.

Mezkür merkez doklatida yene, suning rudilishishi sewebidin bu yerdiki ösümlük we haywanlarning ölüshi hetta bezi haywanlarning nesli qurup kétishi mumkinlikini ilgiri sürmekte.

Yerlik xelqler bolsa, xitayning Uyghur élidiki asasliq su menbelirining bir bolghan tarim deryasining yuqiri éqinlirigha qurghan zor kölemdiki su ambarlirining, tarim deryasining ottura we töwen éqinlirigha su yetmesliktek ékologiyilik aqiwetlerni keltürüp chiqiriwatqanliqini eyiplimekte. (Peride)