Hüsenjan jélilgha muddetsiz qamaq jazasi bérilishi türkiyediki ammiwi teshkilatlarning naraziliqini qozghidi

• Muxbirimiz erkin tarimning bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Xitaylarning, kanada puqrasi hüseyin jélilni muddetsiz qamaq jazasigha höküm qilghanliq xewiri türkiyediki ammiwi teshkilatlar we Uyghurlarning qattiq naraziliqini qozghidi.

Xitay tashqi ishlar ministirliki bayanatchisi liyu jiyen chawning bayanatidin qarighanda hüseyin jélilgha wetenni parchilashqa urunush, térorluq pa'aliyetlerni teshkillesh we térror teshkilatlirigha qatnishishqa oxshash jinayetler artilip muddetsiz qamaq jazasi we siyasi hoquqidin menggülük mehrum qilish jazasi bérilgen.

Bu heqtiki xewer dunya metbu'atlirida orun alghandin kéyin türk dunyasidiki insan heqliri jem'iyetliri we türkiyediki Uyghurlar arisida qattiq naraziliq qozghidi. Hüseyin jélilni qutuldurush üchün türkiyede pa'aliyet körsitiwatqan türk dunyasi insan heqliri jem'iytining bashliqi abdullah buksur ependi hüseyin jélil mesiliside gunahning zor qismining özbékistanda ikenlikini, özbékistanning kanada puqrasi bolghan hüseyin jélilni xitaygha emes, kanadagha qayturup bérishi kéreklikini éytip mundaq dédi: "biz 2006-yili 3-ayda hüseyin jélilni özbékistanning xitaygha qayturp bérishige qarshi chiqqan iduq. Buning sewebi biz muxbirlargha bergen bayanatimizda, hüseyin jélilni eger bir döletke qayturup bérishke toghra kelse, özi puqrasi bolghan kanagha qayturup bérilishi kéreklikini digen iduq. Xitay hökümiti térror teshkilati qurup wetenni parchilashqa urun'ghan, dep muddetsiz qamaq jazasi höküm qiliptu. Eger heqiqeten teshkilat qurup zorawanliq heriketliri bilen shughullan'ghan bolsa xitay hökümiti buni dunyagha körsitishi kérek. Qaysi teshkilatni quruptu, qandaq térror pa'aliyiti bilen shughullinptu, bularni ochuq diyishi kérek. Xitaylarning uni héchkimge körsetmey turup bundaq höküm bérishi insan heqlirige xilap."

Abdullah buksur ependi özlirining xitayning hüseyin jélil üstidin chiqarghan hökümini türk hökümitige we parlaméntige melum qilidighanliqini éytip mundaq didi: "biz ablikim abduréhim we hüsenjan jélil heqqide bir doklat hazirlap türkiye parlaménti insan heqliri komissyonigha sunup ularning xitay hökümitige bésim ishlitishini telep qilimiz."

Dunya Uyghur qurultiyi mu'awin re'isi séyit tümtürk ependi, dunya Uyghur qurultiyining yolyoruqi boyiche hüseyin jélil mesilisini türkiye hökümiti we parlaméntige yetküzidighanliqini éytti. Istratigiye mutexesisi erkin ekrem ependi hüseyin jélil mesilisining kanada -xitay munasiwitige élip kélidighan tesiri üsitde tohtaldi.

Uningdin bashqa, memet tursun ependi özining hüseyin jélilni yéqindin tonuydighanliqini, uning héchqandaq bir téror pa'aliyiti bilen shughullanmighanliqini, u peqet dindar bir bala bolghanliqi üchünla xitay hökümitining uninggha bu jazani bergenlikini tekitlidi. Sherqiy türkistan wexpi bash sékritari hamut göktürk ependi buning xitaylar Uyghurlargha yürgüzüwatqan dölet térorining bir parchisi ikenlikini éytip ötti. (Erkin tarim)