ئارخېئولوگلار، ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ چىرىيە ناھىيىسىدىكى توپىلىقدۆڭ ئېئىگەن جايدا بۇنىڭدىن 1500 يىل ئىلگىرى ياسالغان بىر بۇددا ئىبادەتخانىسىنى بايقىدى.
ئىبادەتخانىنىڭ ئورنى چىرىيە ناھىيىسىگە قاراشلىق دامىكو يېزىسىنىڭ 7 كىلومېتىر نېرىسىدىكى توپادۆڭگە توغرا كېلىدىكەن. ئىبادەتخانانىڭ ئۇزۇنلۇقى 2.25 مېتىر، كەڭلىكى 2 مېتىر، ئىگىزلىكى 1.30 مېتىر بولۇپ، ئىبادەتخانىدىن تېپىلغان بۇددا ھەيكىلىنىڭ بويى 0.65 مېتىر كېلىدىكەن.
شىنخۇا ئاخبارات ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، مۇتەخەسسىسلەر ئىبادەتخانىنىڭ بۇنىڭدىن 1500 يىل بۇرۇن ياسالغانلىقىنى مۇئايەنلەشتۈرگەن. ئىبادەتخانا ياغاچ ۋە لايدىن قۇرۇلغان بولۇپ، تۆت تېمىغا ماھايانا مەزھىپىگە تەۋە رەسىملەر سىزىلغان.
شىنجاڭ ئارخېئولوگىيە ئىنىستۇتىدىكى ۋۇ شىنخۇانىڭ تەكىتلىشىچە، ئىبادەتخانا بىر قەدەر ياخشى ساقلانغان. ئۇ، " ئىبادەتخانىدىن تېپىلغان تام رەسىملىرى ۋە بۇددا ھەيكىلى ھازىرغىچە تەكلىماكاندىن بايقالغان ئەش ياخشى يادىكارلىقلار بولۇپ ھېسابلىنىدۇ،" دەيدۇ.
شىنخۇئا ئاخبارات ئاگېنتلىقىنىڭ ئەسكەرتىشىچە، ئىبادەتخانا يېقىندا شۇ جايدىكى يەرلىك چوپانلار تەرىپىدىن بايقالغان. ئارخېئولوگلار، توپىدۆڭدىكى ئىبادەتخانىنىڭ 500 غەربىيگە قەدىمقى خوتەن خانلىقىنىڭ پادىشاھ ئوردىسى جايلاشقانلىقىنى ئىلگىرى سۈرمەكتە. ئۇيغۇرلار تارىخىدىكى ئەڭ قەدىمىي دۆلەتلەر خوتەن رايونىدا قۇرۇلغان. (ئەركىن)