Dunya Uyghur qurultiyi isma'il tiliwaldining bayanlirigha reddiye berdi


2007.03.09

9- Mart béyjingda xitay xelq qurultiyigha qatnishiwatqan isma'il tiliwaldining muxbirlarni kütiwélish yighinida éytqanliri, xelq'aradiki Uyghur teshkilatliri we Uyghur ziyaliylirining intayin küchlük naraziliqini qozghidi.

Isma'il tiliwaldi bayanlirida, Uyghur élining ijtima'y we siyasiy muqimliqining intayin yaxshi ikenlikini we Uyghurlarning tumush ehwalining yuksiliwatqanlighini ipadiligen. Uningdin bashqa , muxbirlarning mushu yili yanwarning bashlirida xitay saqchi da'iriliri pamir igizligide itip öltürgen 18 neper Uyghur heqqide sorighan su'allirigha , ismayil tiliwaldi héch ikkilenestin," ularning elqa'ide bilen yiqin munasiwiti bar. Ularning meqsidi térrorluq we bölgünchilik qilip, dölitimizning bixeterlikige ziyan sélish "dep jawab bergen.

Ismayil tiliwaldining bu bayanliri dunya Uyghur jama'etchiliki arisida küchlük qarshiliqqa uchridi. Dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat rishit, ismayil tiliwaldining sözlirige reddiye bérip mundaq deydu, "aldi bilen shuni késip éytish kirekki ,Uyghurlar ezeldin térrorchiliqni qollimaydu. Biz peqet öz igilik hoquqimizni qolgha keltürüsh üchun küresh qiliwatimiz. Uningdin bashqa, ismayil ti'iwaldining Uyghurlargha wekillik qilish salahiyiti yoq. U xitay hakimiyiti tiklep qoyghan bir qorchaq. Téximu ichinishliqi yéri, u xitay hokümitining öz yéghida,öz göshini qorush hélisining qurbani" .

U yene mundaq dédi, "xitayning Uyghurlarning qarshiliq körsitish herketlirini da'im xelq'ara térrorchiliq bilen baghliwilishidiki birdin bir meqsidi , özining Uyghurlar üstidin yürgüzüwatqan dölet térrorchiliqini yoshurush we Uyghurlarning milliy qarshiliq körsitish heriketlirini ige chaqisiz yitim qaldurush". Xewrlerige qarighanda qeshqer wilayitining sékritari shi dagangmu yighin'gha qeshqerning xelq wekili bolup qatnashqan. Bu heqte dilshar rishit munda didi:

"Qedimiy qeshqer Uyghurlar eng topliship olturaqlashqan bir rayon. Bu makanda Uyghurlar özining eng ésil milliy en'enilirini yaratqan. ,xitaydin kelgen bir kelgündining qeshqerge wekil bolup yighinigha qatnishi Uyghurlargha qilin'ghan bir haqaret. Mana bu Uyghurlarda milliy we siyasiy hoquqning yoqluqining tipik misali " . Yighida ismayil tiliwaldi yene, dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanimnimu chishlep tartishni untup qalmighan hem mundaq dégen" rabiye qadir junggoning dölet bixeterlikige dexli terüz qildi" .

Lékin ismayil tiliwaldi , roytris agéntliqining muxbiri sorighan, rabiye qadir xanimning oghli ablikim abdürihim heqqidiki su'allirini jawabsiz qaldurghan. Bu heqte dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanim mundaq dédi" bu yil xitay rabiye qadirgha qattiq qarshi turushni pilanlighan bir yil. Rabiye qadir xitayning dolet bixeterlikige hichqachan ziyan salghini yoq. Emeliyette rabiye qadir Uyghur ilidiki hermillet xelqining bixeterlikini qolgha keltürüsh üchün köresh qiliwatidu" . (Jüme)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.