Ürümchining shimalidiki zeylik qurup kétish xewpige uchrimaqta

Ürümchining hawa-kilimatidiki nemlikni saqlashta muhim rol oynaydighan chinggida köli etrapidiki zeylik nöwette qurup kétish xewpige düch kelmekte.

Xitay da'irilirining melumatlirigha qarighanda, ürümchi nahiyisidiki chinggida kölini orap turidighan zeylikning kölimi eslide 20 ming mogha yéqin bolup, yéqinqi bir nechche yil ichidila zeylikning üchtin bir qismi qurup ketken. Chinggida köli etrapidiki zeylikler texminen her yili 600 moliq sür'et bilen yoqalmaqta.

Bu zeylik qurban tungghut qumliqidin uchurup kélin'gen qumlarni tosup, ürümchining hawasini tengsheshte muhim rol oynaytti. Chinggida köl zeyliki yene türlük qushlarning makani idi. Zeylikning téz qurup kétishi bu yerde yashaydighan qushlarning azlap kétishini keltürüp chiqarghan.

Chinggida köli tebi'i qoghdash rayuni da'iriliri, zeylikning bundaq téz qurup kétishige kishilerning qalaymiqan boz yer'échishi we sayahetchilerning bulghishi asasliq seweb boliwatqanliqini körsetken. Chet'eldiki bir qisim Uyghur analizchiliri Uyghur élide nopusning téz éshishi we hökümet da'irilirining muhitni qoghdashta ünümlük tedbir qollanmasliqi sewebidin ikilogiyilik tengpungliqning éghir derijide buzuliwatqanliqini bildürmekte. (Arzu)