Тәңритағлиридики музлуқларниң көлими кечиклимәктә

Мәркизи агентлиқиниң хитай пәнләр академийисиниң шинҗаң екологийә вә җуғрапийә тармақлиридин игилишичә, хитайниң ғәрбий шимал тәрипидики музлуқларниң 90% и уйғур районида. "Биринчи нумурлуқ музлуқ" дәп атилидиған мәшһур музлуқ үрүмчиниң ғәрбий җәнуб тәрипидики тәңритағ чуққисида. Бу музлуқ деңиз йүзидин 4000 метир игизликтә, көлими икки квадират километир. Униң әтрапида йәнә 70 тин артуқ чоң-кечик музлуқ бар. Бу худди "қатурулған су амбарлири"ға охшайду. Бу музлуқлардин күн нурида ерип еқип кәлгән су бу райондики дәрялар-еқинларниң асаслиқ су мәнбәси, шундақла бу райондики пүтүн өсүмлүкниң һаятлиқ мәнбәси.

Хитай пәнләр академийисиниң һава бошлуқидин өлчәп көрүшичә, 1964 ‏- йилидин буян биринчи нумурлуқ музлуқла әмәс, бәлки униңдин башқа музлуқларниңму омуми йәр көлими 20% кичиклигән, су записи 18% азайған, бу уйғур аптоном районниң тәрәққиятиға яман ақивәт пәйда қилғуси. (Вәли)