Tengritaghliridiki muzluqlarning kölimi kéchiklimekte
2007.02.14
Merkizi agéntliqining xitay penler akadémiyisining shinjang ékologiye we jughrapiye tarmaqliridin igilishiche, xitayning gherbiy shimal teripidiki muzluqlarning 90% i Uyghur rayonida. "Birinchi numurluq muzluq" dep atilidighan meshhur muzluq ürümchining gherbiy jenub teripidiki tengritagh chuqqisida. Bu muzluq déngiz yüzidin 4000 métir igizlikte, kölimi ikki kwadirat kilométir. Uning etrapida yene 70 tin artuq chong-kéchik muzluq bar. Bu xuddi "qaturulghan su ambarliri"gha oxshaydu. Bu muzluqlardin kün nurida érip éqip kelgen su bu rayondiki deryalar-éqinlarning asasliq su menbesi, shundaqla bu rayondiki pütün ösümlükning hayatliq menbesi.
Xitay penler akadémiyisining hawa boshluqidin ölchep körüshiche, 1964 - yilidin buyan birinchi numurluq muzluqla emes, belki uningdin bashqa muzluqlarningmu omumi yer kölimi 20% kichikligen, su zapisi 18% azayghan, bu Uyghur aptonom rayonning tereqqiyatigha yaman aqiwet peyda qilghusi. (Weli)