Uyghur élidin gensugha yéngi néfit turuba yoli yatquzulmaqchi
2004.08.06
Xitay hökümiti tarimning tebi'iy gazini shangxeyge yötkesh turuba yoli qurulushi élip barghandin kiyin, yene Uyghur élining néfitini xitay ölkilirige yötkeydighan yéngi bir néfit turuba yoli yatquzmaqchi boluwatqanliqini bildürdi.
Xitay xewer torining melumatliridin ashkarilinishiche, xitay da'iriliri mezkur néfit turuba yoli qurulushini bu yil öktebirde bashlaydiken. Mezkur qurulush, xitay -qazaqistan néfit turuba yoli qurulushi bilen qoshulup, xitayning gherbning néfitini sherqqe yötkesh sitiratigiyisining bir qismi bolup hésablinidiken.
Mezkur néfit turuba yoli qurulushining yölinishi maytaghdin bashlinip, ürümchi we pichan arqiliq gensuning merkizi lenjugha tutishidiken. Omumiy uzunliqi az kem 4000 kilométirgha yétidiken. Xitay da'iriliri eger kiyinche qazaqistanning néfitini kirgüzüsh emelge ashsa, maytaghdin lenjughiche yene bir zapas turuba yoli yatquzidighanliqini körsetken.
Melumatlargha qarighanda, maytagh- lenju néfit turuba yoli qurulushigha 14 milyard 600 milyon yüen serp qilinidighan qilinidiken hemde 2005 - yilining axiri pütüp, néfit yötkeshke kirishidiken.
Dunya Uyghur qurultiyi, xitay hökümitining bu qurulushini,sherqiy türkisitandiki tebi'iy bayliqlarni bulang-talang qilish qedimini tézletkenlikining bir ipadisi dep eyiblimekte. Mezkur teshkilat bayanatchisining körsitishiche, yerlik xelq nöwette xitay hökümitining bu xil chong qurulushliridin menpe'etlenmeyla qalmastin, yene buningdin kilip chiqqan muhit buzghunchiliqining éghir ziyankeshlikige uchrimaqta. (Arzu)